Burdur (Gölhisar-Yusufça) yöresinde yetiştirilen havuçlarda farklı muhafaza metotları ile hasat tarihlerinin fiziksel özelliklere etkisi

Bu araştırmada, Burdur (Gölhisar-Yusufça) ekolojik koşullarında Tarlada Bırakma (TB) ve Şeffaf Plastik Altına Alma (ŞPAA) yöntemlerine göre muhafaza edilen havuç çeşitlerinde, farklı hasat tarihlerinin kalite değişimlerine etkisi incelenmiştir. Havuçlarda en fazla kalite kaybına neden olan yarılma zararı, Ocak ayında başlamıştır. TB yönteminde son hasatta en fazla yarılma Tito (%90.00), en az yarılma Prospector (%18.66) çeşitlerinde gerçekleşirken, ŞPAA yönteminde ise en fazla yarılma Nanco'da (%17.33), en az yarılma Prospector'da (% 3.67) tespit edilmiştir. TB yönteminde dona bağlı olarak en fazla kırılma Ocak-Şubat aylarında görülmüştür. Şeffaf plastik örtünün donu azaltıcı etkisi nedeniyle ŞPAA- yönteminde daha fazla filizlenme saptanmıştır. Nanco ve Tito çeşitlerinin görünüm kaliteleri Ocak ayından itibaren çok fazla kayba uğramış, ŞPAA yönteminde farklı hasat tarihlerinin ve muhafaza yöntemlerinin fiziksel bozukluk oranına etkisinin olmadığı görülmüştür. Toplam fiziksel özellik kayıplarının ŞPAA yöntemi ile Tito çeşidinde en az olduğu saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

fiziksel özellikler, hasat zamanı, havuç, kültür çeşitleri, kalite, depolama, Burdur, yarılma (Tarım)

The effects of different preserve methods and harvesting times on physical propertions of carrots in Burdur (Gölhisar- Yusufca) Region

This study was carried out to determine the effect of different harvesting times on physical propreties in carrots preserved with methods of quit in field (QF) and covering with transparent plastic (CTP) without harvesting in ecological conditions of Burdur (Gölhisar-Yusufça). Cracking damage that caused to the most loss of quality started rapidly in January. According to the last harvesting time, the most cracking damage was determined in Tito (90.0 %), the least cracking damage was in Prospector (18.66 %) cultivars, with the method of leaving in field. The most cracking damage was in Nanco (17.33 %), the least cracking damage was in Prospector (3.67 %), with the method of covering with transparent plastic according to the last harvest. The most rate of breaking connected with frost, was in January-February with the method of leaving in field. The sprouting was in CTP more than in QF because of the decreasing of effects in frost of transparent plastic. Appearence quality of variaties of Nanco and Tito changed rapidly after January, and in the CTP method there was not effect of different harvesting time on rate of physical quality parameters. The lowest total physical propreties losses was obtained in CTP, and Tito cv.

Keywords:

physical properties, harvesting date, carrots, cultivars, quality, storage, Burdur, rupture (Agriculture),

___

Ağaoğlu , Y.S., Tuncel, N., (1988). Havucun Soğukta Muhafazası. 1. Havuç Semp., Beypazarı-Ankara.
Altuğ, T., Ova, G.. Demirağ, K.. Kurtcan, Ü.. (1995). Gıda Kalite Kontrolü. Ege Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Yayınları No:29, İzmir.
Anonymous, (1985). Havuç Standardı. T.S. 1193/Nisan 1995, UDK 635.13, Ankara.
Anonymous. 1997 a.Tarımsal Yapı ve Üretim. Devlet İstatistik Enstitüsü Yayınları No:2031, Ankara.
Anonymous, (1997 b). Meteoroloji Bölge Müdürlüğü Verileri (1997-1998). İsparta.
Eskin, N.A.M..,(1989 Quality and Preservation of Vegetable. Boca Raton, Florida CRC Press Inc. 33431. USA.
Fritz, D., Weichmann, J„ (1979). Influence of the Harvesting Data of Carrots on Quality and Quality Preservation. Acta Horticulturae, 93:91-100.
Günay, A., (1984). Özel Sebze Yetiştiriciliği Cilt 3. Çağ Matbaası, Ankara.
Hadley, P., Wareing. D., Morison, J., Green, B., Davies, R., H993). Growth Prediction Under Film. Horticulturist 2(2):2- 6.
Hans, J.R., Ragnar, T.S., Per, L., (1998). The Effect of Temperature on Sensory Quality, Chemical Composition and Growth of Carrots {Daucus carota L.) 1. Constant diurnal temperature. J, of Horticultural Science& Biotechnology, 73(2):275-288.
Kovacs, E., Horvarth L., Bencze Böcs, J., (1978). Sensory and Instrumental Measurement of Color Changes Occurring During Storage in Some Carrot Varieties. Hort. Abst. ^8(9):8300.
Lorenz, O.A., Maynard, D.N., (1980). Knott's Handbook For Vegetable Growers. Second Edition. John Wiley and Sons Inc. Publishing. USA.
Meyer, W., Zanner, L„ (1988). Timely Preparation for Carrot Harvesting and Storage at the Trebbin Plant Production Cooperative. Gartenbau, 35(9):258-260.
Peirce, L.C., (1987). Vegetables; Characteristics, Production, an Marketing. John Wiley and Sons Inc. Publishing. USA.
Petersen, C.E., Simon, P.W., (1986). Carrot Breeding, Breeding Vegetables Crops, (Ed. Bassett, M.J.,). The AVI Publishing Company, Inc. Wesport, Connecticut, USA.
Rickard, P., (1985). Carrot Coverings Help to Fill Gap. Grover, 103(1 ):21 -23.
Splittstoesser, W.E., (1990). Vegetable Growing Handbook; Organic and Traditional Methods. The AVI Publishing Company, Inc. Wesport, Connecticut, USA.
Villeneuve, F., Bosc, J.P.; Luneau, C., (1993). Carrots-Protecting Against Cold in the Field. Infos, 97(2):29-33.
Yanmaz, R., (1995). Havuç Yetiştiriciliği. Standart, Havuç Özel Sayısı. Ekim 1995, Ankara
Yanmaz, R., Ağaoğlu, Y.S., Halloran, N., Kasım, M.U., (1995a). Değişik Muhafaza Yöntemlerinin Havucun (Daucus carota L.) Muhafaza Süresine Etkileri. Ankara Üniv. Ziraat Fak. Bahçe Bitkileri Bölümü, Ankara.
Yanmaz, R., Ağaoğlu, Y.S., Halloran, N.s Kasım, M.U., (1995b). Doğal Muhafaza Yöntemlerinin Havucun Muhafaza Süresine Etkisi. Türkiye 2. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, Cilt 2, 350-353, Ankara.