Tasavvufî İrfân Işığında İslâm’ı Yeniden Düşünmek

Bu makalede sûfî irfânı ışığında İslâm kavramı ele alınmıştır. Bu konuyu ele almamızın nedeni, kavramın Kur’an ve Resulullah’ın (s.a.s) kavram haritasına uygun olmayan bir biçimde semantik bir daralma yaşandığını düşünmemizdir. Konu, esas alınan dilbilimsel yöntem ışığında Kur’an ve hadislerden seçilen referanslar ışığında incelenmiştir. Buna göre bütün Peygamberlerin tebliğ ettiği semavî dinin ortak adının İslâm olduğu üzerinde durulmuştur. Hz. Peygamber’e (s.a.s) verildiği söylenen “Cevâmiu’l-kelim” özelliğinin konu ile irtibatı sûfî irfânı üzerinden incelenmiştir. Kelimeleri toplayıcı olmasının, dindeki tekâmül yanında toplayıcı din mertebesi olduğu fikri de makalede işlenen konular arasındadır. Dinin anlaşılmasında Resulullah’ın (s.a.s) yeri konusu sûfî geleneğin yorumlarındaki semantik anlam genişlemesi üzerinden incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

İslâm, irfân, Resulullah, ilahi kelimeler, veciz söz söyleme

Rethinking Islam in the light of Sufi Wisdom

This article studies the concept of Islam under the light of Sufi knowledge and wisdom. We chose this issue since we believe that we experience a semantic contraction which does not match with the Prophet's (pbuh) conceptual map. The issue at hand is examined under the light of the linguistic method using references from the Quran and the Hadiths. Accordingly, it points out that the common name for the religion all the abrahamic/monotheistic prophets delivered was Islam. The article also examines the "Cevamiu'l-kelim" (compiler of words) quality attributed to the Prophet Muhammad (pbuh) through its association to sufi knowledge. His quality of compiling the words refers to the compiling religion aspect as well as the religious takamul, or maturity-evolution.

Keywords:

Islam, irfan, Prophet, divine words, linguistic eloquence,

PDF

___

Buhari, Sahîh-i Buhârî Muhtasar, terc. Komisyon, Polen Yay. İstanbul 2008. Cübran, Mesud, er-Râid, Daru’l-ilm li’l-mellayin, Beyrut 1967. Davud el-Kayserî, Şerhu Fusûsi’l-Hikem I-II, (Matla'u Husûsi’l-Kilem fî Ma'anî Fusûsi’l-Hikem), thk. Ayetullah Hasanzade, Tahran 1382. Descartes, Rene, Aklını iyi kullanmak ve bilimlerde doğruyu aramak için metot üzerine konuşma, çev. Mehmet Karasan, Milli Eğitim Bakanlığı, Ankara 1997. el-Hakîm, Suad, Müvellidu Luğa Cedide, el-Müessesetu’l-Camiiyye li’d-dirâsâti ve’n-neşr, Lübnan 1991. İbn Sina, Hay bin Yakzan: anlatı, çev. Babanzade Reşid, M. Şerefeddin Yaltkaya, haz. N. Ahmet Özalp, yay. haz. Selahattin Özpalabıyıklar, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 1996. İbnü'l-Arabî, Muhyiddin, Fusûsu’l-Hikem, thk. Ebu’l-A´la Afifî, Dâru İhyâi’l-Kütübi’l-Arabiyye, Kahire 1946. Konuk, Ahmed Avni, Mesnevî-i Şerif Şerhi I-XIV, haz. Mustafa Tahralı vd., Gelenek yay., İstanbul 2004- Küçük, Osman Nuri, İnsân-ı Kâmil, İnsan Yay., 2. Baskı, İstanbul 2014. Mevlânâ Celâleddin, Muhammed, Mesnevî I-VI, çev. Veled İzbudak, MEB Yay., İstanbul 1990. Özdoğan, M. Akif, “Arap Dili ve Edebiyatı Kaynaklarında Hz. Peygamber’in Dil ve Edebiyattaki Yerine Bir Bakış”, Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi, V (2005), sayı: 4, ss. 223-242. Suyûtî, Celaluddin Abdurrahman, el-Muzhir fî Ulûmi’l-Luğa ve Envâiha I-II, Dar u İhyâi’l-Kütübi’l-Arabiyye, y.y., t.y.