Moda ve Tekstilde Sürdürülebilir Ürün Tasarımı ve TED 10 Stratejilerinin Uygulanması

Endüstri devrimi öncesi, üretim ve tüketim henüz bu denli hızlı değilken ‘sürdürülebilirlik’ çok da aşina olunan bir kavram değildi. Ancak gelişen endüstri, teknoloji, yeni ürünler, hammadde kaynaklarının aşırı kullanımı, atık problemleri gibi olumlu ve olumsuz birçok çıktıyı da beraberinde getirmiştir. Teknolojik ve endüstriyel alanlardaki gelişmeler başlangıçta her ne kadar toplumsal ve ekonomik açıdan yarar sağlayarak ekonomik büyüme sağlasa da sonrasında görmezden gelemeyeceğimiz boyuta ulaşan çevresel ve toplumsal sıkıntılar ‘sürdürülebilirlik” kavramını ön plana çıkarmıştır. Moda ve tekstil endüstrisi, çevreyi en fazla kirleten ve yoğun kaynak kullanımı olan endüstrilerden biridir. Sürekli büyümeye devam eden, ekonomik açıdan yüksek gelir getiren bir endüstri olmasının yanında çevresel, sosyal yönden negatif etkilere sebebiyet vermektedir. Bu bağlamda, moda ve tekstil sektöründe faaliyet gösteren işletmelerin ve ürün tasarımında söz sahibi olan tasarımcıların, sürdürülebilir bir yaklaşım benimseyip konuya ilişkin farkındalık kazanması önemlidir. Tasarımcıların ve işletmelerin erken ürün tasarımı aşamasında vereceği kararlar ürünün toplam maliyetini ve ürünün yaşam döngüsü boyunca vereceği zararları azaltabilmektedir. Ürün geliştirme süreçleri, sistematik ve multidisipliner bir çalışma gerektirmektedir. Ürün tasarımı, ürün geliştirmenin bir parçası olduğundan, ürün geliştirme süreçleri ve ürün tasarım aşamalarını kavramak sürdürülebilir moda ve tekstil tasarımı için gerekliliktir. Ancak ürün tasarım aşamaları moda ve tekstil tasarımcıları için karmaşık bir süreç olabilmektedir. Ürün tasarım aşaması; ürünün hammaddesi, kullanım ve kullanım sonu senaryosu, ürün için harcanan kaynaklar, ürünün paketlenmesi ve dağıtımı gibi birçok parametre içerir. Dikkat edilmesi gereken birçok unsur olması nedeniyle ürün tasarım aşaması, ürün geliştirme sürecinin en kritik kararlarının verildiği aşamadır. Bu çalışmanın amacı, tekstil ve moda endüstrisinde sürdürülebilir ürün tasarım sürecini incelemek ve ürün tasarımında sürdürülebilirliği hedefleyen TED (Tekstil Çevre Tasarımı)’in 10 stratejisini, sürdürülebilir ürün tasarım sürecinde kullanımının örnekler üzerinden değerlendirmektir.

Anahtar Kelimeler:

Sürdürülebilirlik, Ürün Tasarımı, TED 10 Stratejileri

PDF

___

Akyüz, B. (2007). Ürün Geliştirme Aşamasında Kullanılan Araç ve Teknikler: Türk Seramik Sektöründe Bir Uygulama. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
Büyükaslan, E., Jevsnik, S. and Kalaoğlu F. (2015). A Sustainable Approach To Collect Post-Consumer Textile Waste In Developing Countries. Marmara Fen Bilimleri Dergisi, 27(0),107- 111.
Earley, R., Goldsworthy, K. and Vuletich, C. (2010). Textiles, environment, design (TED): making theory into textiles through sustainable design strategies, pedagogy and collaboration. University of the Arts London.
Gehrold, S.T. (2020). A Theoretical Framework For Sustainable Product Design in the Textile and Fashion Industry based on Ted’s 10 & Sustainable Development Goals(Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). The Swedish School of Textiles. University of Boras.
İlhan, F. (2006). Yeni Ürün Geliştirme Süreci ve Yeni Ürünün Pazara Sunulmasında Markanın Etkisi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
Jones, P., et.al. (2008). Marketing and Sustainability.Marketing Intelligence & Planning 26(2):123-130.
Nerurkar, O. (2019). Sustainable product design for Fashion Apparel: A preliminary analysis of Indıan and Swedish fashion Apparel brands.International Journal of Applied Engineering Research,14(4),849-858.
Seggie, F.N., Bayyurt, Y. (2015). Nitel Araştırma: Yöntem, Teknik, Analiz ve Yaklaşımlar, Anı Yayıncılık, Ankara.
Vural, A.R., Önder, C.F. (2005). Eğitim Araştırmalarında Örnek Olay (Vaka) Çalışmaları: Tanımı, Türleri, Aşamaları ve Raporlaştırılması.Burdur Eğitim Fakültesi Dergisi,126-139.
Görsel 1. Earley, R. , Goldsworthy, K., Vuletich, C. (2010) . Textiles, environment, design (TED): making theory into textiles through sustainable design strategies, pedagogy and collaboration. University of the Arts London , Erişim tarihi: 16.06.2021.
Görsel 2. Textile tool box (Denature), (2016). http://www.textiletoolbox.com/exhibits/detail/denature/ , Erişim tarihi: 18.06.2021.
Görsel 3. Textile tool box, Ribul, B (Material Activism ), (2016).https://www.materialactivism.com/denature , http://www.textiletoolbox.com/exhibits/detail/denature/ , Erişim tarihi: 17.06.2021.
Görsel 4. Ted Research, (Wardrobe Disclosure). http://www.tedresearch.net/research/detail/wardrobe-disclosure-parade/, Erişim tarihi: 19.06.2021.