F. Zişan KAZAK ÇETİNKALP, Feyza Meryem KARA, Selen KELECEK, F. Hülya AŞÇI

19631

"Sporcu Tükenmişlik Ölçeği"nin Türkçe Uyarlaması

B u çalışmanın amacı,  Raedeke ve Smith (2001) tarafından geliştirilen "Sporcu Tükenmişlik Ölçeği"nin Türkçe versiyonunun geçerliği ve güvenirliğinin test edilmesidir. Bu amaç doğrultusunda "Sporcu Tükenmişlik Ölçeği" 79 kadın, 128 erkek olmak üzere toplam 207 (Ortyaş: 20.57 ± 3.62) sporcuya uygulanmıştır. Sporcu Tükenmişlik Ölçeği 15 madde ve 3 alt boyuttan (Azalan Başarı Hissi, Duygusal/Fiziksel Tükenme ve Duyarsızlaşma) oluşmaktadır ve 5'li Likert tipinde değerlendirilmektedir. Verilerin analizinde, yapı geçerliğine ilişkin olarak doğrulayıcı faktör analizi (DFA) ve iç tutarlığın belirlenmesi için ise Cronbach Alfa güvenirlik analizi kullanılmıştır. Bununla birlikte, Sporda Güdülenme Ölçeği ve Kendini Fiziksel Algılama Envanteri ile yakınsak geçerlik; Maslach Tükenmişlik Ölçeği ile de eş zamanlı geçerlik test edilmiştir. Yapı geçerliğine ilişkin bulgular, orijinal anketin üç faktör yapısıyla tutarlıdır [SB-?2 (df = 66) = 185.70, RMSEA = 0.06, = 0.92]. İç tutarlık katsayılarının ise 0.75 ile 0.87 arasında değiştiği belirlenmiştir. Eş zamanlı geçerlik için yapılan analiz sonucunda Sporcu Tükenmişlik Ölçeği alt boyutları ile Maslach Tükenmişlik Ölçeği'ne ait alt boyutlar arasındaki korelasyon değerlerinin anlamlı olduğu görülmüştür (p

The Turkish Adaptation Of "Athlete Burnout Questionnaire"

T he aim of this study was to examine the validity and reliability of Turkish version of the Athlete Burnout Questionnaire (ABQ) which has been developed by Raedeke and Smith (2001). Scale was completed by 207 athletes (79 female, 128 male) with a mean of age 20.57 ± 3.62 years. ABQ consists of 15 items assigned to 3 subscales (Reduces Sense of Accomplishment, Emotional/Physical Exhaustion and Devaluation). Construct validity was evaluated by confirmatory factor analysis. The Internal consistency of the scale was determined by Cronbach alpha. Beside, Sport Motivation Scale and Physical Self Perception Profile were administered for testing convergent validity; Maslach Burnout Questionnaire was used to test concurrent validity. Findings of final Turkish version of ABQ (13 items) regarding the construct validity of the scale were rather consistent with the original scale's three-factor structure [SB-?2 (df = 66) = 185.70, RMSEA = .06, SRMR = .05, NFI = .92, tutarlıdır [SB-?2 (df = 66) = 185.70, RMSEA = 0.06, = 0.92]. İç tutarlık katsayılarının ise 0.75 ile 0.87 arasında değiştiği belirlenmiştir. Eş zamanlı geçerlik için yapılan analiz sonucunda Sporcu Tükenmişlik Ölçeği alt boyutları ile Maslach Tükenmişlik Ölçeği'ne ait alt boyutlar arasındaki korelasyon değerlerinin anlamlı olduğu görülmüştür (p
PDF

___

  • 1. Alpar R. (2001). Spor Bilimlerinde Uygulamalı İstatistik. 2. Baskı. İstanbul: Nobel Yayın Dağıtım.
  • 2. Appleton PR, Hall HK, Hill AP. (2009). Relations between multidimentional perfectionism and burnout in junior-elite male athletes. Psychology of Sport and Exercise, 10, 457-465.
  • 3. Arce C, De Francisco C, Andrade E, Seoane S, Raedeke T. (2012). Adaptation of the athlete burnout questionnaire in a spanish sample of athletes. The Spanish Journal of Psychology, 15(3), 1529-1536.
  • 4. Aşçı HF, Aşçı A, Zorba E. (1999). Cross cultural validity and reliability of physical self- perception profile.  International Journal of Sport Psychology, 30, 309-406.
  • 5. Bentler PM, Bonett DG. (1980). Significance tests and goodness of fit in the analysis of covariance structures. Psychological Bulletin,88(3), 588-606
  • 6. Bentler PM. (1990). Comparative fit indexes in structural models. Psychological Bulletin, 107, 238-246.
  • 7. Brislin RW.(1986). The wording and translation of research instruments. (WJ Lonner, JW Berry, eds.) Field Methods in Educational Research. s.137-64. 1st ed. Newbury Park, CA: Sage Publications.
  • 8. Büyüköztürk, Ş. (2014). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem Akademi.
  • 9. Castaneda AE,  Suvisaari J,  Marttunen M, Perälä J, Saarni SI, Aalto-Setälä T, ve diğ. (2011). Cognitive functioning in relation to burnout symptoms and social and occupational functioning in a populationbased sample of young adults. Nordic Journal of Psychiatry. 65(1), 32-39.
  • 10. Chen LH, Kee YH. (2008). Gratitude and adolescent athletes' well-being. Social Indicators Research, 89, 361- 373.
  • 11. Chen LH, Kee YH, Tsai Y. (2009). An examination of the dual model of perfectionism and adolescent athlete burnout: A short-term longitudinal research. Social Indicators Research, 91, 189-201.
  • 12. Cremades JG, Wated G, Wiggins MS. (2011). Multiplicative measurements of a trait anxiety scale as predictors of burnout.  Measurement in Physical Education and Exercise Science, 15, 220-233.
  • 13. Cresswell SL, Eklund RC. (2006). The convergent and discriminant validity of burnout measures in sport: A multi-trait/multi-method analysis. Journal of Sports Sciences,24(2), 209-220.
  • 14. Curran T, Appleton PR, Hill, AP, Hall HK. (2011).Passion and burnout in elitejunior soccer players: The mediating role of self-determined motivation. Psychology of Sport and Exercise, 655 - 661.
  • 15. Curran T, Appleton PR, Hill, AP, Hall HK. (2013).The mediating role of psychological need satisfaction in relationships between types of passion for sport and athlete burnout. Journal of Sport Sciences, 31(6), 597 - 606.
  • 16. Çalık T, Kurt T. (2010). Okul iklimi ölçeğinin geliştirilmesi. TED Eğitim ve Bilim, 157, 167-180.
  • 17. Çam O. (1993), VII.Ulusal Psikoloji Kongresi: Tükenmişlik envanterinin geçerlilik ve güvenilirliğinin araştırılması. Ankara: Türk Psikologlar Derneği.
  • 18. DeFreese JD, Smith AL. (2013). Teammate social support, burnout and self-determined motivation in collegiate athletes. Psychology of Sport and Exercise, 14, 258 - 265.
  • 19. Eklund RC, Cresswell SL. (2007). Athlete Burnout. (G Tenenbaum, RC Eklund eds.) Handbook of Sport Psychology. s. 621-641. John Wiley & Sons Inc.
  • 20. Erkuş, A. (2013). Davranış Bilimleri için Bilimsel Araştırma Süreci. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • 21. Fox KR, Corbin CB. (1989). The physical self-perception profile: Development and preliminary validation. Journal of Sport and Exercise Psychology, 11, 408-430.
  • 22. Freudenberger HJ. (1974). Staff burnout. Journal of Social Issues, 30(1), 159-165.
  • 23. Gizir S, Gizir CA. (2005). Akademik ortamda iletişim analizi envanteri. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 112-125.
  • 24. Govardhan LM, Pinelli V, Schnatz PF. (2012). Burnout, depression and job satisfaction in obstetrics and gynecology residents. Connecticut Medicine,  76(7), 389-395.
  • 25. Gustafsson H, Hassmen P, Podlog L. (2010). Exploring the relationship between hope and burnout in competitive sport. Journal of Sport Sciences, 28(14), 1495-1504.
  • 26. Gustafsson H, Hassmen P, Kentla G, Johansson M. (2008). A qualitative analysis of burnout in elite swedish athletes. Psychology of Sport and Exercise, 9, 800-816.
  • 27. Gustafsson H,  Hassmén P, Hassmén N. (2011). Are athletes burning out with passion?.European Journal of Sport Science, 11(6), 387-395.
  • 28. Hair JF, Black WC, Babin BJ, Anderson RE, Tatham RL. (2006). Multivariate Data Analysis. (6th Edition.) New Jersey: Pearson Prentice Hall.
  • 29. Henschen KP. (1992). Athletic staless and burnout: Diagnosis, prevention and treatment. (JM Williams Ed.) Applied Sport Psychology. s. 328-337. Mayfield Publishing Company.
  • 30. Hill AP,Appleton PR. (2011). The predictive ability of the frequency of perfectionistic cognitions, self-oriented perfectionism and socially prescribed perfectionism in relation to symptoms of burnout in youth rugby players. Journal of Sports Sciences, 29, 695-703.
  • 31. Hill AP, Hall HK, Appleton PR. (2010). Perfectionism and athlete burnout in junior elite athletes: The mediating role of coping tendencies. Anxiety, Stress & Coping, 23(4), 415-430.
  • 32. Isoard-Gautheur S, Gulliet-Descas E, Duda JL. (2013). How to achieve in elite training centers without burning out? An achievement goal theory perspective. Psychology of Sport and Exercise, 14, 72-83.
  • 33. Isoard-Gautheur S, Oger M, Guillet E,Martin-Krumm C. (2010). Validation of a french version of the athlete burnout questionnaire (ABQ): In competitive sport and physical education context. European Journal of Psychological Assessment, 26(3), 203-211.
  • 34. Jöreskog KG, Sörbom D. (1989). LISREL 7: A Guide to the Program and Applications.2nd Edn. SPSS Inc.
  • 35. Kabakçı ÖM, Owen F. (2010). Sosyal duygusal öğrenme becerileri ölçeği geliştirme çalışması. Eğitim ve Bilim, 35(157), 152-166.
  • 36. Kazak Z. (2004). Sporda Güdülenme Ölçeği -SGÖ-'nin Türk sporcuları için güvenirlik ve geçerlik çalışması. Spor Bilimleri Dergisi, 15(4), 191-206.
  • 37. Kılıç I, Yazıcı T. (2012). Study of job satisfaction and professional exhaustion of music teachers in fine arts and sport high schools in terms of some variables. e-Journal of New World Sciences Academy, 7(2), 182- 198.
  • 38. Lemyre PN, Hall HK, Roberts GC. (2008). A social cognitive approach to burnout in elite athletes. Scandinavian Journal of Medicine & Science in Sports, 18, 221-234.
  • 39. Lemyre PN, Roberts GC, Stray-Gundersen J. (2007). Motivation, overtraining, and burnout: Can selfdetermination predict overtraining and burnout in elite athletes?.European Journal of Sport Science, 7, 115-126.
  • 40. Londsdale C, Hodge K, Rose E. (2009). Athlete burnout in elite sport: A self-determination perspective. Journal of Sport Sciences, 27(8), 785-795.
  • 41. Martens R, Vealey RS, Burton D. (1990). Competitive Anxiety in Sport. Champaign, IL: Human Kinetics.
  • 42. Maslach C, Jackson SE. (1981). The measurement of experienced burnout. Journal of Occupational Behaviour, 2, 99-113.
  • 43. Öner, N. (2008). Türkiye'de Kullanılan Psikolojik Testlerden Örnekler Bir Başvuru Kaynağı. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
  • 44. Pelletier LG, Fortier MS, Vallerand RJ, Tuson DM, Briere NM, Blais MR. (1995). Toward a new measure of intrinsic motivation, extrinsic motivation, and amotivation in sports: The sport motivation scale. Journal of Sport and Exercise Psychology, 17,35-53.
  • 45. Raedeke TD, Smith AL. (2001). Development and preliminary validation of an athlete burnout measure. Journal of Sport and Exercise Psychology, 23, 281-306.
  • 46. Schermelleh-Engel K, Moosbrugger H, Müller H.(2003). Evaluating the fit of structural equation models: Test of significance and descriptive goodnessof-fit measures. Methods of Psychological Research - Online; 8(2), 23-74.
  • 47. Selçukoğlu Z. (2001). Araştırma Görevlilerinde Tükenmişlik Düzeyi ile Yalnızlık Düzeyi ve Yaşam Doyumu Arasındaki İlişkinin Bazı Değişkenler Açısından Değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • 48. Smith AL, Gustafsson H, Hassmen P. (2010). Peer motivational climate and burnout perceptions of adolescent athletes. Psychology of Sport and Exercise, 6, 453 - 460.
  • 49. Steiger JH, Lind JC. (1980).Annual Spring Meeting of the Psychometric Society:Statistically-based tests for the number of common factors. Iowa City.
  • 50. Suñer-Soler R, Grau-Martín A, Font-Mayolas S, Gras ME, Bertran C, Sullman MJ. (2013). Burnout and quality of life among Spanish healthcare personnel. Journal of Psychiatric and Mental Health Nursing, 20(4), 305-313.
  • 51. Tabei Y, Fletcher D, Goodger K. (2012). The relationship between organizational stressors and athlete burnout in soccer players.Journal of Clinical Sport Psychology, 6, 146-165.
  • 52. Tanaka JS, Huba GJ. (1984). Structures of psychological distress: Testing confirmatory hierarchical models. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 52(4), 719-721.
  • 53. Tucker HR, Lewis C. (1973). A reliability coefficient for maximum likelihood factor analyses. Psychometrika, 38(1), 1-10.
Spor Bilimleri Dergisi-Cover
  • Başlangıç: 1990
  • Yayıncı: Süleyman BULUT
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

Sporda Zihinsel Dayanıklılık Envanteri’nin Psikometrik Özelliklerinin İncelenmesi (SZDE)

Atahan ALTINTAŞ, Perican BAYAR KORUÇ

Futbola Özgü Oyunlara Verilen Fizyolojik ve Kinematik Cevaplar: Antrenman Maçı ile Karşılaştırma

Sinem HAZIR, Caner AÇIKADA

"Sporcu Tükenmişlik Ölçeği"nin Türkçe Uyarlaması

F. Zişan KAZAK ÇETİNKALP, Feyza Meryem KARA, Selen KELECEK, F. Hülya AŞÇI

“Sporcu Tükenmişlik Ölçeği”nin Türkçe Uyarlaması

Selen KELECEK, Feyza Meryem KARA, F. Zişan KAZAK ÇETİNKALP, F. Hülya AŞÇI

Otizm Spektrum Bozukluğu TanısıOlan Çocuklarda Terapötik At Binme Aktivitelerinin Yaşam Kalitesi ve Motor Performans Üzerine Etkisi

Selçuk AKPINAR, Kürşat ÖZCAN, Gonca ÖZYURT, Çağla DİNSEVER

Futbolda Alt Ekstremite Kuvvet Dengesi

Özcan BİZATİ