Turgut Uyar’ın “Çok Üşümek” Şiiri Üzerine Bir Tahlil Denemesi

İkinci Yeni Hareketi, Türk şiirinde önemli değişimler meydana getirmiştir. Farklı akım, teknik ve bakış açılarına yönelimler, imge ağırlıklı bir dilin tercihi, söz diziminde yapılan değişiklikler gibi birçok yeniliği bünyesinde taşımış olan bu edebî hareketle Türk şiiri yepyeni bir çehre kazanmıştır. Bu yönelimin önemli temsilcileri sayılan Cemal Süreya, Ece Ayhan, Ülkü Tamer, İlhan Berk gibi şairlerin yanında Turgut Uyar da vardır. O, şiir evrenini farklı edebî akımlardan etkilenerek oluşturmuştur. Fakat İkinci Yeni anlayışının etkisiyle Uyar’ın, şiirlerini daha estetik bir düzleme oturttuğu söylenebilir. En belirgin şekilde kentleşme, bilinçaltı, yalnızlık gibi temalara yönelik kendine özgü değinisiyle bunu görebilmek mümkündür. Uyar’ın şiirlerindeki dil inceliği, onun sadece İkinci Yeni dönemi için değil, aynı zamanda modern Türk şiirinin de önemli bir şairi olarak görülmesini sağlamıştır. Şairin İkinci Yeni hareketinin niteliklerini kendisinde taşıyan ve modern hayatın içinde fakat kenarda kalmışlığın hüzünlü bir ifadesi olarak görülen “Çok Üşümek” adlı şiiriyle de bu örneklenebilir. Nitekim yapılan çalışmada da onun bahse konu olan şiiri Aktaş’ın şiir inceleme tekniğine göre incelenmiş ve şiirin derinliğine ulaşılarak İkinci Yeni etkisindeki şiirlerinin arka planının neler olduğu “zihniyet”, “dil”, “yapı”, “ahenk” ve “tema” başlıkları altında değerlendirilmiştir.

AN ANALYSIS ON THE POEM “ÇOK ÜŞÜMEK” OF TURGUT UYAR

The Second New Movement brought about important changes in Turkish poetry. Thanks to this literary movement having many innovations such as tendencies to different movement, technique and point of views, preference of an image-based language, changes in syntax, Turkish poetry has gained brand new face. Turgut Uyar also takes places beside the poets like Cemal Süreya, Ece Ayhan, Ülkü Tamer, İlhan Berk who considered as the important representatives of this movement. He formed the universe of poetry with the effect of different literary movements. However, it can be said that Uyar placed his poems on a more aesthetic platform with the effect of Second New understanding. It is possible to see this with his unique reference to themes such as urbanization, subconscious and loneliness. The delicacy of language in Uyar’s poems has enabled him to be regarded as an important poet not only for the Second New period but also for the modern Turkish poetry. It is also possible to exemplify this with the poem “Çok Üşümek” which carries the characteristics of the Second New movement and is seen as a sad expression of being in modern life but on the sidelines. Thus, in this study, the mentioned poem was examined according to Aktaş’s poem analysis technique, the background of his poems under the effect of the Second New was evaluated under the titles of “mentality”, “language”, “structure”, “harmony” and “theme” by reaching the depth of poem.

PDF

___

Ağbaş, Erşan (2014). Alaın De Botton Ve Modernizm Eleştirisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi.
Aktaş, Şerif (2013). Şiir Tahlili – Teori ve Uygulama. Ankara: Kurgan Edebiyat Yay.
Aslan, Ahmet Duran (2019). Turgut Uyar’ın “Çok Üşümek” Şiirinde Beden, Ruh ve Zihin Üşümesi. İstanbul: C. XXIX. S. 347. Dergâh Yayınları.
Bakırcı, Furkan (2019). İkinci Yeni Şairleri ve Güzel Sanatlar. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Karaman: Karamanoğlu Mehmet Bey Üniversitesi.
Barışık, Ali (2018). Modernizm Ve Postmodernizm Akımlarını Temel Alarak A. Çehov’un Martı Eserinin Üretim Toplumundan Tüketim Toplumuna Geçiş Süreci Farkındalığıyla Yorumlanabilmesi Üzerine Öneri. Yayımlanmamış Sanatta Yeterlik Tezi. İstanbul: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi.
Caner, Fırat (2006). Turgut Uyar’ın Huzursuzluğu. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Ankara: Bilkent Üniversitesi.
Deliklitaş, Didem (2013). İkinci Yeni Şiirinde Kadın. Yayımlanmamış Doktora Tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi.
Durdu, Anıl (2019). İkinci Yeni Şiirinde Toplumsal Meseleler [Cemal Süreya, Edip Cansever ve Turgut Uyar Örneği]. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: İnönü Üniversitesi.
Geçen, Sevda (2014). İkinci Yeni Şiirinde Başkaldırı. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ardahan: Ardahan Üniversitesi.
Gönül, Gizem Ece (2015). Melih Cevdet Anday’ın Kokan, Turgut Uyar’ın Üşüyen, Ahmet Oktay’ın Öldüren Kentleri: Kentleşmenin Şiir Diline Yansıması. İnternational Journal of Languages Education and Teaching. UDES 2015. 1013-1027.
Karaca, Alaattin (2010). İkinci Yeni Poetikası. (2.b.)., Ankara: Hece Yayınları.
Karakoç, Sezai (2007). Edebiyat Yazıları II: Dişimizin Zarı. 3. bsk., İstanbul: Diriliş Yayınları.
Kıraç, Tuba (2019). İkinci Yeni Şiirinde Kent Algısı. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi.
Koç, Yasemin (2019). Turgut Uyar Şiirinde Varoluşsal Yalnızlığın Dışavurumu. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Aydın: Aydın Adnan Menderes Üniversitesi.
Koska, Murat (2020). İkinci Yeni Şiiri ve Varoluşçuluk. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Manisa: Celal Bayar Üniversitesi.
Lüleci, Gültekin (2009). İkinci Yeni Şiir Akımında Karşıtlıklar. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Sakarya: Sakarya Üniversitesi.
Özçelebi, Hüseyin (2006). Cumhuriyet Döneminde Edebî Eleştiri. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi.
Özügüzel, Nedim (2019). İkinci Yeni Şiirinde Kent İmgesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Çankırı: Çankırı Karatekin Üniversitesi.
Selçuk, Ali (2004). İkinci Yeni’nin Poetikası. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Adana: Çukurova Üniversitesi.
Soysal, Sait (2016). İkinci Yeni Şiirinde Din ve Medeniyet Algısı. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Batman: Batman Üniversitesi.
Şenderin, Zübeyde (2016). Turgut Uyar’ın Şiirinde Kent Yaşamı ve Birey. İletişim ve Kuram Dergisi. s. 43.
Tanpınar, Ahmet Hamdi (1977). Edebiyat Üzerine Makaleler. (Haz.: Zeynep Kerman). İstanbul: Dergâh Yay.
Uyar, Turgut (2004). Büyük Saat Bütün Şiirleri. İstanbul: YKY.
Uyar, Turgut. Uyar’ın el yazısıyla “Çok Üşümek” şiiri. https://www.nadirkitap.com/turgut-uyarel-yazisi-siir-cok-usumek-tipkibasim-efemera17460429.html. (erişim 17.01.2021).
Yıldırım, Fariz (2007). Turgut Uyar’ın Şiirlerinin Yapı Ve Tema Bakımından İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Fırat Üniversitesi.
Yıldırım, Ali ve Şimşek, Hasan (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.
Yivli, Oktay (2017). Metaforların Yorumlanması Sorunu. Türk Dili. TDK. S. 783. s. 57-65.