DİJİTAL TOPLUMUN TİPLERİ: DİJİTAL İÇERİK ÜRETİCİLERİNİN SOSYOLOJİK BİR ANALİZİ

Web 2.0 ile ortaya çıkan sosyal medyayla, internet temelli oluşturulan medya araçlarını kullanabilen, bu araçlar ile içerik oluşturarak, paylaşan bunun neticesinde belirli bir hayran kitlesine sahip olan ve paylaştıkları içerikler karşılığında bir gelir elde eden kullanıcı tipleri ortaya çıkmıştır. Sosyal medya ağlarını yetkin bir şekilde kullanmayı bilen, yeni medya araçları vasıtasıyla içerik oluşturan, oluşturduğu içeriği paylaşan, belirli bir hayran kitlesine sahip olan bu paylaşımlar ve reklam iş birlikleri karşılığında bir gelir elde eden kullanıcılara en genel kullanımıyla dijital içerik üreticisi adı verilmektedir. Dijital içerik üretilen platformlara göre farklı kavramsallaştırmalara sahip olan dijital içerik üreticileri; YouTuber, TikToker, Instagram Fenomeni veya Influencer olarak da adlandırılmaktadır. Ancak bu tanımlamalar dar bir alanı kapsamaktadır. Bu nedenle çalışma doğrultusunda internet tabanlı kullanılan tüm ağları kapsayan ve bir çatı terim görevini üstlenen dijital içerik üreticisi kavramsallaştırması daha uygun görülmüş ve tercih edilmiştir. Bu bağlamda çalışma kapsamında dijital içerik üreticileri toplumsal bir tip olarak ele alınmış ve eleştirel bir betimlemeyle sosyolojik analizi yapılmıştır. Çünkü toplumun içerisinde var olan bir tipe bakılarak etkileşim formları daha iyi analiz edilebilmektedir. Bu açıdan çalışmada toplumsal bir tip olarak değerlendirdiğimiz dijital dünyada varlık gösteren dijital içerik üreticilerinin, kimlik inşa süreçleri, mikro ünlülük, hayran kitlesi, meslek ve emeğin dijitalleşmesi konularında etkileşimleri eleştirel bir betimlemeye tabi tutularak tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Dijital Toplum, dijital içerik üreticileri, toplumsal tip, toplumsal etkileşim

TYPES OF DIGITAL SOCIETY: A SOCIOLOGICAL ANALYSIS OF DIGITAL CONTENT PRODUCERS

The 21st century has been a revolution in terms of the internet and new communication technologies. This revolution has brought about changes in the technical and economic functioning of new communication and digital technologies. These changes have also affected the processes of production, distribution and consumption of information. Especially with the social media emerging with Web 2.0 technology, individuals have shifted from being consumers to producers. This, in turn, has moved the individual beyond one-way interaction to an active position where he/she creates the content. With the emergence of social media, individuals have gained the opportunity to upload their own materials, respond to others' content, tag, share and make their voices heard. With the social media that emerged with Web 2.0, user types have emerged who can use internet-based media tools, create and share content with these tools, have a certain fan base as a result, and earn an income in return for the content they share. These users who know how to use social media networks competently, create content through new media tools, share the content they create, have a certain fan base and earn an income in return for these shares and advertising collaborations are called digital content producers in the most general usage. Digital content producers, who have different conceptualizations according to the platforms where digital content is produced, are also called YouTuber, TikToker, Instagram Phenomenon or Influencer. However, these definitions cover a narrow area. For this reason, in line with the study, the conceptualization of digital content producer, which covers all internet-based networks and acts as an umbrella term, was deemed more appropriate and preferred. In this context, digital content producers were considered as a social type within the scope of the study and sociological analysis was made with a critical description. Because interaction forms can be better analyzed by looking at a type that exists in society. From this point of view, in this study, the interactions of digital content producers, who exist in the digital world, which we consider as a social type, on identity construction processes, micro-celebrity, fan base, profession and digitalization of labor, have been critically described and discussed.

Keywords:

Digital society, digital content producers, social type, social interaction,

PDF

___

Abidin, C. (2015). “Communicative Intimacies: Influencers and Perceived Interconnectedness”, Ada: A Journal of Gender, New Media, and Technology, ss. 1-16.
Armağan, A. (2013). “Kimlik yapılarında değişim ve sanallaşan kimlik sunumları: öğrenciler üzerinde bir araştırma”, Akademik Bakış Dergisi, ss. 37. 1-20.
Aslan, A. ve Ünlü, D. G. (2016). “Instagram Fenomenleri ve Reklam İlişkisi: Instagram Fenomenlerinin Gözünden Bir Değerlendirme”, Maltepe Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 3 (2), ss. 41-65.
Bal, E. Balcı Ş. ve Delal, Ö. (2019). “Instagram Kullanım Alışkanlıkları ve Motivasyonları ile Narsisizm Arasındaki İlişki Üzerine Bir İnceleme”, Selçuk Üniversitesi Öğrencileri Örneği”, Erciyes İletişim Dergisi, 2(6), ss.955-974.
Birol, M. ve Bakır, Z. N. (2019). “Instagram Fenomenlerinin Paylaşımları Üzerinden Göstergebilimsel Bir İnceleme”. The Journal of International Scientific Researches, 4 (2), ss.195-221.
Büyükaslan, A. ve Kırık, A.M. (2013). Sosyal Medya Araştırmaları 1 (Sosyalleşen Birey), (ed.), Büyükarslan, A. ve Kırık, A. M, Konya: Çizgi Kitabevi.
Cambridge Dictionary. “TikToker”. 1 Haziran 2023 Tarihinde Erişim Sağlandı. https://dictionary.cambridge.org/dictionary/english/TikToker?q=TikToker.
Cambridge Dictionary. “YouTuber”. 1 Haziran 2023 Tarihinde Erişim Sağlandı. https://dictionary.cambridge.org/dictionary/english/youtuber?q=Youtuber.
Canöz, K., Gülmez, Ö. ve Eroğlu, G. (2020). “Pazarlamanın Yükselen Yıldızı Influencer Marketing: Influencer Takipçilerinin Satın Alma Davranışını Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma”. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 23 (1), 73-91.
Castells, M. (2008). Enformasyon Çağı: Ekonomi, Toplum ve Kültür- Ağ Toplumunun Yükselişi-1 Cilt. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi.
Castells, M. (2009). Communication Power. New York: Oxford University Press.
Castro, H., Alves, A. P., Serrão ve C. Caraway, B. (2010). “A New Paradigm for Content Producers”, IEEE MultiMedia, 17 (2), ss. 90-93.
Coser, L. A. (2010). Sosyolojik Düşüncenin Ustaları, (Çev.), Hülür. H. Mazman, İ. Toker, S. Ankara: De Ki Yayınları.
Djafarova, E. ve Rushworth, C. (2017). “Exploring the credibility of online celebrities’ Instagram profiles in influencing the purchase decisions of young female users”, Computers in Human Behavior, 68, ss. 1-7.
Domingues, P. Nogueira, R. Francisco, J. C. ve Frade, M. (2020). “Post-mortem digital forensic artifacts of TikTok Android App”. Virtual Event: In Proceedings of the 15th International Conference on Availability, Reliability and Security. ss.1-18.
Duman, K. ve Özdoyran, G. (2018). “Dijital emek ve kullanıcı içeriğinin metalaşması: Katılımcı sözlük yazarları üzerine inceleme”, Erciyes İletişim Dergisi, 5(4), ss. 75-99.
Dyck, F. V. (2014). Yeni Nesil Reklamcılık. (Çev.), Volkan Eke, İstanbul: The Kitap.
Ergün, Y. (2022). “Sosyal Medya İçerik Üreticilerinin Vergilendirilmesi”, Malî Hukuk Dergisi, 18 (206), ss. 391-406.
Fairchild, C. (2007). “Building the Authentic Celebrity The “Idol” Phenomenon in the Attention Economy”. Popular Music and Society, 30(3), 355-375.
Frisby, D. (1984). George Simmel: Critical Assessments, Çev. Ümit Tatlıcan ve Gülhan Demiriz, London: Routledge.
Fuchs, C. (2015). Dijital Emek ve Karl Marx, Tahir Emre Kalaycı, (çev.), Senem Oğuz, Ankara: Nota Bene Yayınları.
Geyser, W. (2022). “The State of Influencer Marketing 2022”, Benchmark Report. Influencer Marketing Hub.
Goffman, E. (2016). Günlük Yaşamda Benliğin Sunumu, (Çev.), Barış, C. İstanbul: Metis Yayınları.
Gür Omay, E.G. (2023). “Dĳital Platformlar ve Gazetecilik Mesleği: Influencer Gazetecinin Yükselişi”, Sosyal Politika Konferansları Dergisi, (84), ss. 99-110.
Hearn, A. (2008). “Meat, Mask, Burden`: Probing the contours of the branded `self”`, Journal of Consumer Culture, 8(2), ss.197–217.
Jerasa, S. ve Boffone, T. (2021). “BookTok 101: TikTok, Dijital Okuryazarlıklar ve Okul Dışı Okuma Uygulamaları”, J Adolesc Yetişkin Litre, 65 (3), ss. 219 – 226.
Kaplan, A. ve Haenlein, M. (2010). “Users Of The World, Unite! The Challenges and Opportunities Of Social Media” Business Horizons (53), ss. 59-68.
Kavoğlu T. F. (2020). Sosyal Medyada Reklam Kullanım Pratikleri: İnstagram’daki Fenomen Anneler Üzerine Bir İnceleme, (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi).
Krumm, J., Davies, N. ve Narayanaswami, C. (2008). "User-Generated Content," IEEE Pervasive Computing, 7(4), ss.10-11.
Kulluk, R. (2022). Sosyal Medyada Mahremiyetin Değişiminin Habitusun Dönüşümü Üzerinden İncelenmesi: Konya Örneği (Master's thesis, Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü).
Lair, D. J., Sullivan, K. ve Cheney, G. (2005). “Marketization and the Recasting of the Professional Self: The Rhetoric and Ethics of Personal Branding”, Management Communication Quarterly, 18(3), ss.307–343.
Lazzarato, M. Virno, P. ve Hardt, M. (1996), Immaterial Labour. In Radical Thought in Italy, (Ed.) Paolo Virno ve Michael Hardt Minneapolis, MN: University of Minnesota Press.
Livberber, T. (2018). Sosyal Medyada Mahremiyet (Gözetim, Teşhir ve Dikizleme Kültürü, Konya: Literatürk Academia.
Manovich, L. (2001). The Language of New Media. Cambridge: The MIT Press.
Marwick, A. (2016). “You May Know Me From YouTube: (Micro)-Celebrity in Social Media”, (Ed). Marshall. P.D. ve Redmond, S., A Companion to Celebrity içinde, Chichester: John Wiley ve Sons, s.333-350.
Marwick, A. ve Boyd, D. (2011). “To See and Be Seen: Celebrity Practice on Twitter”. The International Journal of Research into New Media Technologies, 17(2), ss. 139–158.
Mesleki Yeterlilik Kurumu “Ulusal ve Uluslararası Meslek Standartları”. 1 Haziran 2023 Tarihinde Erişim Sağlandı. https://www.myk.gov.tr/.
Morva, O. S. (2014). “Goffman‟In Dramaturjik Yaklaşımı ve Dijital Ortamda Kimlik Tasarımı: Sosyal Paylaşım Ağı Facebook Üzerine Bir İnceleme”, (Ed.). Çakır, Medya ve Tasarım İçinde. İstanbul: Urzeni. ss.231-255.
Mutlu, B. ve Bazarcı, S. (2017). “Marka İş birlikleri İçin Yeni Bir Alan: Youtube İçerik Üreticileri ve Kanal Toplulukları Üzerine Netnografik Bir Araştırma”, Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, (27), ss. 28-45. Oxford Dictionary. “TikToker”. 1 Haziran 2023 Tarihinde Erişim Sağlandı.
Oxford Dictionary. “YouTuber”. 1 Haziran 2023 Tarihinde Erişim Sağlandı. https://www.oed.com/search/dictionary/?scope=Entries&q=youtuber.
Özutku, F., Küçükyılmaz, M., Çopur, H., İlter, K., Sığın, İ. ve Arı, Y. (2014). Sosyal Medyanın ABC’si. İstanbul: Alfa Basım Yayım.
Qiyang, Z., ve Heekyoung, J. (2019). “Learning and sharing creative skills with short videos: A case study of user behavior in TikTok and Bilibili”, Design revolutions: IASDR 2019 Conference Proceedings içinde Manchester: Manchester Metropolitan University. ss. 114- 128.
Senft, T. M. (2008). Camgirls: Celebrity and community in the age of social networks. Lang.
Simmel, G. (2009). Bireysellik ve Kültür. Çev. T. Birkan, İstanbul: Metis Yayınları.
Slattery, M. (2014). Sosyolojide Temel Fikirler. İstanbul: Sentez Yayınları.
Snickars, P. Ve Vonderau, P. (2009). The YouTebe Reader. Sweden: Mediahistoriskt.
Terranova T. (2000). “Free Labor: Producing Culture for the Digital Economy”, Social text, (18), ss. 33-58.
Tombul, I. (2020). “Netnografik Analizle Türkiye’de YouTuberlar ve Değişen Ahlaki Panik Fenomeni”, Erciyes İletişim Dergisi, 7(2), ss.789-811.
Turkle, S. (1997). Life on the Screen: Identify in the Age of the Internet, NY: Touchstone.
Turner, J.H., Beeghley, L. ve Powers, C. H. (2013). Sosyolojik Teorinin Oluşumu. Çev. Ümit Tatlıcan, İstanbul: Sentez Yayınları.
Van, Dijck. J. (2013). The Culture of Connectivity: A Critical History of Social Media. Oxford: Oxford University Press.
Yeniçıktı, N. T. (2017). Sosyal Medya (Facebook ve Twitter Motivasyonları), Konya: Literatürk Academia.
Yeygel Çakır, S. (2015). “Kullanıcı Reklamcı Mı Oluyor? Sosyal Medyada Etkileşimciliğin Gücü ve Kullanıcı Merkezli İçerik Üretimi.” Yeni Medya ve Reklam, Ed., Abdullah Özkan, Nilnur Tandaçgüneş ve Betül Önay Doğan içinde. İstanbul: Derin, ss. 213-252.
Zinderen, İ. E. (2020). “Yeni Medyada Kimlik İnşası: YouTuber Kimliğine İlişkin Bir İnceleme”, Erciyes İletişim Dergisi, 7 (1), 415-434.