YAŞAM BECERİLERİ EĞİTİM PROGRAMI'NIN BOŞANMIŞ AİLE ÇOCUKLARININ UYUM DÜZEYLERİNE ETKİSİNİN İNCELENMESİ

Problem Durumu: Son yıllarda ülkemizde boşanma oranlarındaki artış dikkat çekmektedir. Budurum okullarda çalışan psikolojik danışmanlarımızın ebeveynleri boşanmış aile çocukları ile bireyselve gruplar halinde ilgilenmesini ve gelişimini desteklemesini gerektirmektedir.Araştırmanın Amacı: Ankara ilinin orta sosyo-ekonomik düzeydeki bir ilçesinde yer alan birilköğretim okulunun 4. ve 5. sınıflarında öğrenim gören boşanmış aile çocukları için tasarlanan veuygulanan Yaşam Becerileri Eğitim Programı nın çocukların uyum düzeylerinde bir değişime yolaçıp açmadığını incelemektir.Yöntem: Araştırmada 2 x 3lük (deney - kontrol grubu, ön-son-izleme testi) deneysel desenkullanılmıştır.Bulgular ve Sonuçlar: Araştırma verileri, araştırmaya katılan boşanmış aile çocuklarınauygulanan Çocuklar İçin Boşanmaya Uyum Ölçeğinden elde edilmiştir. Veriler, boşanmış aile çocuklarıiçin geliştirilen Yaşam Becerileri Eğitim Programının çocukların boşanmaya uyumlarını anlamlı birdüzeyde arttırdığını ve bu artışın kalıcı olduğunu göstermektedir.Öneriler: Elde edilen bulgular okullarda çalışan psikolojik danışmanlarımızın boşanma sonrasısüreçte öğrencilerin uyumlarına destek olmak için eğitim programlarından yararlanabileceklerinigöstermektedir.

Examination of Life Skills Education Program s Effect to Adjustment Level on Divorced Families Children

Problem Statement: In recent years, increase in divorce rates in our country is remarkable.This situation requires that psychological consultants working in schools can take care of children ofdivorced families as individuals and in groups, and support their developments. Purpose of the study: Life Skills Education Program is designed and applied for the divorcedfamilies children attending to 4th and 5th grade at a primary school located in a town of Ankara smiddle social-economic class. Purpose of the study is to determine whether it leads a change onchildren s adjustment level or not. Procedure: In the research, 2 x 3 (experimental and control group, pre-post-follow-up test)experimental design was used. Results and Conclusions: Research data is attained from Divorce Adjustment Scale applied todivorced families children attending research. Data shows that life skills education program which isdesigned for children of divorced families increases children s adjustment to divorce significantly, andthis increase is permanent. Recommendations: The findings show that psychological consultants working in schools can takeadvantage of education programs to support post-divorce adjustment process.

PDF

___

Akkaya, M. (2010). Bağlanma stilleri, stresle başa çıkma tarzları, problem çözme becerileri ve iletişim tarzlarının boşanma süreci üzerindeki etkilerinin incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
Alpert Gillis, L. J., Pedro Carroll, J. L. ve Cowen, E. L. (1989). The children of divorce intervention program: Development, implementation and evaluation of a program for young urban children. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 57 (5), ss. 583-589.
Amato, P. R. (1993). Children’s adjustment to divorce: Theories, hypotheses and empirical support. Journal of Marriage and Family, 55 (1), ss. 23-38.
Amato, P. R. (2001). Children of divorce in the 1990’s: An update of the Amato and Keith meta-analysis. Journal of Family Psychology, 15 (3), ss. 355-370.
Amato, P.R. ve Keith, B. (1991). Parental divorce and the well-being of children: A metaanalysis. Psychological Bulletin, 110 (1), ss. 26-46.
Amato, P. R., Loomis, L. S. ve Booth, A. (1995). Parental divorce, marital conflict and offspring well-being during early adulthood. Social Forces, 73 (3), ss. 895-915.
Arabacı Pişken, G. (2008). Boşanmanın çocuklar bakımından sonuçları (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi, Konya.
Aral, N. ve Başar, F. (1998). Boşanmış aileye sahip olan ve olmayan çocukların kaygı düzeylerinin incelenmesi. VII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi. Selçuk Üniversitesi Eğitim Fakültesi, 9-11 Eylül. Erişim tarihi: 16.02.2009, htpp://www.pegem.net/ akademi/kongre.
Arıkan, Ç. (1996). Halkın boşanmaya ilişkin tutumları araştırması. Ankara: Başbakanlık Aile ve Araştırma Kurumu Yayınları.
Arifoğlu Çamkuşu, B. (2006). Çocuklar İçin Boşanmaya Uyum Programı’nın çocukların boşanmaya uyum, kaygı ve depresyon düzeylerine etkisi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
Arifoğlu Çamkuşu, B., Şanlı Richard, N., Razı, G. ve Öz, F. (2010). Çocuklar için boşanmaya uyum envanteri geçerlik ve güvenirlik çalışması. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 17 (3), ss. 121-127.
Aslıhan, M. N. (1998). Parçalanmış veya tam aileye sahip çocukların öz-kavramı, depresyon düzeyleri ve akademik başarılarının yaş ve cinsiyet yönünden karşılaştırılması (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çukurova Üniversitesi, Adana.
Benedek, E.P. ve Brown, C. F. (1997). Boşanma ve çocuğunuz (S. Katlan, Çev.) Ankara: Hyb Yayıncılık.
Burke, D. M. ve Van de Streek, L. (1989). Children of divorce: An application of Hammond’s group counselling for children. Elementary School Guidance and Counselling, 24 (2), ss. 112-118.
Büyüköztürk, Ş. (2009). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. (10. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
Büyükşahin, G. (2009). Boşanmış ve boşanmamış (tam) ailelerden gelen 11-13 yaş arası çocukların anne baba tutumlarını algılama biçimlerinin sosyal uyum düzeyleri ile ilişkisi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Maltepe Üniversitesi, İstanbul.
Fiyakalı, N. C. (2008). Anne-babası boşanmış ve boşanmamış lise öğrencilerinin sürekli öfke düzeyleri ve öfke ifade tarzlarının bazı değişkenler açısından karşılaştırılması (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
Gilman, J., Schneider, D. ve Shulak, R. (2005). Children’s ability to cope post-divorce: The effects of kids’ turn intervention program on 7 to 9 years olds. Journal of Divorce & Remarriage, 42 (3-4), s. 109.
Kalmijn, M. ve Monden, C. (2006). Are the negative effects of divorce on well-being dependent on marital quality? Journal of Marriage and Family, 68 (1), ss. 1197-1213.
Karakuş, S. (2003). Anne-babası boşanmış ve boşanmamış çocukların depresyon düzeylerinin incelenmesi ve okul başarısına yansıması (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
Kelly, J. B. (2000). Children’s adjustment in conflicted marriage and divorce: A decade review of research. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry, 39 (8), ss. 963-973.
Keskin, I. (2007). Boşanmanın sosyolojik ve psikolojik nedenleri ve boşanmanın ortaya çıkardığı sonuçlar (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Niğde Üniversitesi, Niğde.
Nazlı, S. (2011). Kapsamlı gelişimsel rehberlik programları. (4. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
Öngider, N. (2006). Evli ve boşanmış ailelerde algılanan ebeveyn kabul veya reddinin çocuğun psikolojik uyumu üzerindeki etkileri (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ege Üniversitesi, İzmir.
Öztürk, S. (2006). Anne-babası boşanmış 9-13 yaşlarındaki çocuklar ile aynı yaş grubundaki anne-babası boşanmamış çocukların benlik saygısı ve kaygı düzeyleri ilişkisi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
Pedro Carroll, J. L. ve Cowen, E. L. (1985). The children of divorce intervention program: An investigation of the efficacy of a school-based prevention program. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 53 (5), ss. 603-611.
Pedro Carroll, J. L., Sutton, S. E. ve Wyman, P. A. (1999). A two-year follow-up evaluation of a preventive intervention for young children of divorce. School Psychology Review, 28 (3), ss. 467-476.
Stolberg, A. L. ve Garrison, K. M. (1985). Evaluating a primary prevention program for children of divorce. American Journal of Community Psychology, 13 (2), ss. 111-124.
Şimşek Yüksel, D. (2006). Grupla psikolojik danışmanın ana-babası boşanmış ergenlerde boşanmanın olumsuz etkileri ile başa çıkma stratejileri ve benlik saygıları üzerindeki etkisi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Mersin Üniversitesi, Mersin.
Şirvanlı Özen, D. (1998). Eşler arası çatışma ve boşanmanın farklı yaş ve cinsiyetteki çocukların davranış ve uyum problemleri ile algıladıkları sosyal destek üzerindeki rolü (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara .
Turan Cebeci, S. C. (2009). Tam aileye ve tek ebeveyne sahip ailelerden gelen 7-12 yaşları arasındaki çocukların bağlanma stilleri ve kaygı durumları arasındaki ilişki (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Maltepe Üniversitesi, İstanbul.
Ural, A. ve Kılıç, İ. (2011). Bilimsel araştırma süreci ve SPSS ile veri analizi. (3. Baskı). Ankara: Detay Yayıncılık.
Wolchik, S. A., West, S. G., Sandler, I. N., Tein, J. Y., Coastworth, D., Lengua, L., Weiss, L., Anderson, E. R., Greene, S. M. ve Griffin, W. A. (2000). An experimental evaluation of theory-based mother and mother-child programs for children of divorce. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 68 (5), ss. 843-856.
Wolf, S. (2004). Problem çocuklar. (6. Baskı). (A. Oral ve S. Kara, Çev.) İstanbul: Say Yayınları.