TÜRKİYE’DE NEGATİF GELİR VERGİSİ SİSTEMİ ÖNERİSİNİN BÜTÇE AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Çalışmanın amacı, Türkiye’de yoksulluk sınırları içerisinde yaşamakta olanlara sağlanansosyal yardım ödemelerine alternatif olarak negatif gelir vergisi sisteminin kullanılabilirliğineuygulayıcılar ve politikacılar açısından dikkat çekmektir. Çalışmada, öncelikle negatif gelirvergisi ile ilgili literatür taraması gerçekleştirilmiş ve daha sonra örnek bir negatif gelir vergisisistemi senaryosu çerçevesinde analiz yapılmıştır. Bu analiz ile Türkiye’de çalışabilecek yaş vegüçte olmasına rağmen çalışmayan ve sosyal yardımlarla yaşayanlara yönelik olarak, negatifgelir vergisi sisteminin uygulanması durumunda bütçe üzerindeki etkisi araştırılmıştır.Analiziçin ihtiyaç duyulan veriler, başta TÜİK olmak üzere, Türkiye’deki resmi kurumlar tarafındanyayımlanan istatistiklerden elde edilmiştir. Yapılan analizlerden, Türkiye’de çalışabilir durumdaolan yoksul sosyal yardım yararlanıcıları için, mevcut sosyal yardım sistemi yerine negatifgelir vergisi uygulanması durumunda devlet bütçesi üzerine pozitif etki yaratacağı bulgusunaulaşılmıştır.

EVALUATION OF THE NEGATIVE INCOME TAX SYSTEM PROPOSAL IN TERMS OF THE BUDGET IN TURKEY

The purpose of the study is to draw attention the use of a negative income tax system in Turkey alternatively social welfare payments provided to those who are living in poverty to information users and politicians. In the study, firstly literature review related to negative income tax was carried out and then the analysis was made within the framework of a sample negative income tax system scenario. With this analysis, the impact of negative income tax system on the budget has been investigated for those who do not work and live with social benefits, even though they have the age and power to work in Turkey. The data needed for analysis were obtained from the statistics published by the official institutions in Turkey, in particular by TUİK. The analysis found that the negative income tax would has a positive impact on the state budget if the social assistance system is applied instead of the existing social assistance system for the unemployed social aid beneficiaries in Turkey.

PDF

___

Aktan C.C., Vural, İ.Y. (2002). “Yoksullukla Mücadele ve Negatif Gelir Vergisi Önerisi”, Ankara: Hak-İş Konfederasyonu Yayınları.
Aktan, C.C., Vural, İ.Y. (2006). “Gelir Dağılımında Adaletin Sağlanması Açısından Negatif Gelir Vergisi Önerisi”, Vergileme: Vergi Teorisi ve Vergi Politikası, Ankara: Seçkin Yayınları.
Ataç. B., Şener, O., Kirmanoğlu, H., Şenatalar, B. (2007). “Kamu Ekonomisi ve Devletin Ekonomideki Yeri”, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayını, No:789.
Batırel, Ö.F. (1974). “Negatif Gelir Vergisi Sorunu”, İ.T.İ.A. Dergisi, İstanbul, 23-25.
Boratav, K. (2012). “Yoksulluk, Bölüşüm, Kriz: Bazı Eleştirel Düşünceler”, Mülkiye Dergisi, sayı 36.
Buğra, A. (2005). “Yoksulluk ve Sosyal Haklar”, Sivil Toplum Geliştirme Merkezi, Boğaziçi Üniversitesi Sosyal Politika Forumu.
Chack-Kie, W. (2008). “Negative Income Tax and Its Relevancy to Hong Kong”, Social Work Department, The Chinese University of Hong-Kong.
Çalışkan, Ş. (2010). “Türkiye’de Gelir Eşitsizliği ve Yoksulluk”, Sosyal Siyaset Konferansları, Sayı:59, 89-132.
Davide, T. (2009). “Universal Basic Income and Negative Income Tax: Two Different Ways of Thinking Redistribution”, The Journal of Socio Economics, 246-255.
Dawkings, P., Freebairn J. (1997). “Towards Full Employment”, Australian Economic Review, Vol:30, No:4, 405-417.
Eckstein, O. (1973). “Public Finance (Third Edition)”, New Jersey: Prentice Hall, Inc.
Friedman, M ve Friedman, R. (1988). “Kapitalism ve Özgürlük”, Çev:D. Erberk ve N. Himmetoğlu. İstanbul: Altın Kitaplar.
Friedman, M. ve Rose. (1980). “Free to Choose”, New York: Harcourt Brace Jevanovich
Giddens, A. (2000). “Üçüncü Yol: Sosyal Demokrasinin Yeniden Dirilişi”, Çev. Mehmet Özay, İstanbul: Birey Yayıncılık.
Giray, F. (1989). “Negatif Gelir Vergisi ile Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fonunun Niteliği ve Karşılıklı Değerlendirilmesi”, Maliye Yazıları, 103-113.
Green, C. (1968). “Negative Taxes and Monetary Incentives to Work: The Static Theory”, Journal of Human Resources.
Haveman, R.H. (1970). “The Economics Of Public Sector”, Newyork: John Wiley and Sons Inc.
Howell, D.R. (1997). “Block and Manza on Negative Income Tax”, Politics & Society, Vol:25, No:4.
Islam, N. (2018). “The Case For Negative Income Tax with Flat Tax in Europe”, An Empirical Optimal Taxation Exercise, Luxemburg Institute of Socio-Economic Research Ugo Colombino University of Torino, Ecıneq Society forthe Study of Economic Inequality, Working Paper Series, Italy, 1-53.
Kabasakal, Ö. (1995). “Gelir Dağılımını Düzenleyen Bir Araç Olarak Negatif Gelir Vergisi”, Yeni Türkiye Dergisi, 183-185.
Kargı, V. (1986). “Negatif Gelir Vergisi –Türkiye İçin Model Denemesi- “, Çukurova Üniversitesi SBE, Adana.
Kershaw, D. N. (1972). “A Negative Income-Tax Experiment”, Scientific American, Vol:227, Number:4.
Koca, M. (2015). “Sosyal Dışlanma Sorunu ve Asgari Gelir Desteğinin Gerekliliği”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt: 8 Sayı: 39.
Lopez-Daneri, M. (2016).” NIT Picking: The Macroeconomic Effects of a Negative Income Tax”, Journal Of Economic Dynamics and Control, Vol.68,1-16.
Metin, B. (2012). “Yoksullukla Mücadelede Asgari Gelir Güvencesi: Türkiye’de Sosyal Yardım ve Hizmet Sisteminde Mevcut Durum ve Asgari Gelir Güvencesi İhtiyacı”, Sosyal Güvenlik Dergisi, 2012 / 1, 117-151.
Moffitt, R. (1981). “The Negative Income Tax: Would It Discourage Work?”, Monthly Labor Review, 23-27.
Moffitt, R. (1985). “A Problem with the Negative Income Tax”, Economic Letters, Volume:17, Issue:3, 261-265.
Moffitt, R. (2003). “The Negative Income Tax and the Evolution of U.S. Welfare Policy”, Working Paper 9751, Natural Bureau of Economic Research.
Öncel, T. 1980). “Gelirin Yeniden Dağılım Politikası Aracı Olarak Negatif Gelir Vergisi”, Maliye Araştırma Merkezi Konferansları, Sayı:8, İstanbul, 1-14.
Petersen, H. G. (1995). “Pros and Cons of a Negative Income Tax”, Universitat Potsdam, Diskussionsbeitrag Nr.2,1-28.
Ross, H. (1968). “An Experimental Study of The Income Tax”, Second Annual Meeting of the Community Services of Pennsylvania, Harrisburg,1-10.
Sen, A. K. (1999). “Development as Freedom”, New York: Knopf Press
Şahin, Serdar. (2008). “Gelir Vergisi Matrahının Belirlenmesinde Kişisel Harcamaların Dikkate Alınmasının Vergilendirmede Etkinlik Açısından Analizi ve Değerlendirilmesi”, Gazi Üniversitesi Sos. Bil. Enstitüsü, Maliye Anabilim Dalı, Ankara.
Şenses, F. (2006). “Küreselleşmenin Öteki Yüzü Yoksulluk”, İstanbul, İletişim Yayınları
Tondani, D. (2008). “Universal Basic Income and Negative Income Tax: Two Different Ways of Thinking Redistribution. University of Parma Department of Law”, Economics and International Finance, Italy,1-34.
Yar, Fatih. (2015). “Türkiye’de Gelir Dağılımı & Yoksulluk”, Global Politika ve Strateji, Ankara.
YUVALI, E. (2018). “Hak Temelli Sosyal Yardım ve Klientalizm”, TBB Dergisi.
WALKER, A., WALKER, C. (1997). “Britain Divided: The Growth of Social Exclusion in The 1980s and 1990s”, London: Child Poverty Action Group
TÜİK Yoksulluk Çalışmaları, Ekonomik Araştırma Forumu, Erişim Tarihi: 05.01.2019 http://eaf.ku.edu.tr/sites/eaf.ku.edu.tr/files/20122008- 3.pdf
Aralık 2017 Açlık ve Yoksulluk Sınırı, Türk-İş Haber Bülteni, Erişim Tarihi: 26.02.2019 http://www.turkis.org.tr/Aralık-2017-Aclık-ve-Yoksulluk-Sınırı-d11671
http://www.mlopezdaneri.com/MLDaneri/Research_files/NIT%20%28Final%20 Version%29.pdf, Erişim Tarihi: 12.02.2019.