“Manderlay” Ve “Dogville” Filmlerinde Yabancılaştırma Teknikleri: Brechtyen Yaklaşımın Sinemadaki İzleri Üzerine Bir Değerlendirme

Danimarkalı film yönetmeni Lars von Trier’ın “Amerika- Fırsatlar Ülkesi” üçlemesinin çekilmiş iki filmi olan “Dogville” (2003) ve “Manderlay” (2005), ana karakter Grace’in filmlere de isimlerini veren iki kasabada bir yabancı olarak yaşamaya başlamasını konu edinmektedir. Brechtyen yaklaşımın önemli bir unsur olduğu filmlerde epik tiyatrodaki yabancılaştırma tekniklerinin karşılığı olan bir anlatı yapısı göze çarpmaktadır. Tarihsel süreç içerisinde Amerika’nın kökleşmiş ideolojisini Grace karakteri aracılığıyla izleyiciye sunan Trier, kullandığı tiyatrovari yöntemlerle izleyicinin de eleştirel bir bakış kazanmasını sağlamaya çalışmaktadır. Bu çalışmada yönetmenin bahsi geçen iki filmi Brechtyen yaklaşımla karşımıza çıkan yadırgatma teknikleri ışığında yorumlanmaktadır. Çalışma geleneksel anlatı yapısının karşısında Aristotelesçi olmayan tiyatro anlayışı olarak nitelendirilen epik tiyatrodaki yabancılaştırma efektlerine değinmektedir. Diğer taraftan çalışmada analizi yapılacak olan iki yapım, amaçlı örneklen tekniği ile belirlenmiştir. Bu kapsamda bahsi geçen yapımlar doküman analizi yöntemi ile oyunculuk, anlatıcı, dekor, epizodik yapı, müzik ve kameranın kullanılma biçimleri bağlamında değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

: Sinema, Epik tiyatro, Yabancılaştırma teknikleri, Lars von Trier Filmleri

Keywords:

: Sinema, Epik tiyatro, Yabancılaştırma teknikleri, Lars von Trier Filmleri,

PDF

___

Arıcı, O,. (2012). Epik Tiyatro ve Gestus Kavramı Üzerine. Studien zur deutschen Sprache und Literatur, 0 (18), Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/iuaded/issue/1050/11877
Aristoteles, (1983). Poetika. (Çev. İ. Tunalı). İstanbul: Remzi Kitapevi.
Aristoteles, (1995). Retorik, (çev. Mehmet H. Doğan), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Brecht, B., (1997) Sanat Üzerine Yazılar. (Çev: Kamuran Şipal). Cem Yayınevi
Brecht, B., (2011). Epik Tiyatro. İstanbul: Agora Kitaplığı.
Bonnard, A., İnsan ve Tragedya. (Çev. Y. Atan). Evrensel Yayıncılık.
Çalışlar, A., (1980). Gerçekçi Tiyatro Sözlüğü, İstanbul: May Yayınları
Çelik, Y., (2010). Epik Tiyatro Neden Ve Nasıl Yabancılaştırır? Sanat Dergisi, (2).
Dinç, A., (2021). Gestus Müziği. MSGSÜ Sosyal Bilimler, 2 (24), 657-664. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/msgsusbd/issue/69563/1108673
İpşiroğlu, Z., (2012). Bertolt Brecht Tiyatrosunun Açtığı Yollar ya da Brecht'in Güncelliği- Geçmişle gelecek Arasındaki Köprü. Studien zur deutschen Sprache und Literatur , 0 (18) , . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/iuaded/issue/1050/11875
Metin, S., (2014). Lars Von Trier’in Dogville ve Manderlay Filmleri ile Hukuku Düşünmek, Hukuk Kuramı, 1(3), (1-24).
Nikitin, P. (1971). Ekonomi Politik. (Çev. Hamdi Konur). Ankara: Sol Yayınları
Parkan, M. (1983), Brecht Estetiği ve Sinema. Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
Pekman, Y., (2012). Haldun Taner Tiyatrosunda "Yabancılaştırma". Tiyatro Eleştirmenliği ve Dramaturji Bölümü Dergisi, 0 (7) , 16-39 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/teddergi/issue/18487/194658
Sözen M., (2015). Anlatımsal bir öge olarak sinemada müzik kullanımı Yapılanmalar, İşlevler, Analizler. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(18), 34-65
Şener, S., (2006). Dünden Bugüne Tiyatro Düşüncesi. Ankara: Dost Kitabevi
Yıldırım, A. ve Şimşek, H., (2006). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin Yayınları.
Yıldız, F., (2011). Irıs Murdoch’un Yapıtlarında Yanılsama ve Gerçeklik. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Van.
https://www.google.com/searchq=dogville&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=2ahUKEwjM67PY6J_9AhWTQ_EDHeyWAtMQ_AUoAXoECAQQAw&cshid=1676748979374127&biw=1366&bih=667&dpr=1#imgrc=pcZKnHkIlIkD2M (Görseller)