Havacılık Sektöründe Yedek Parça Envanter Problemlerine Simülasyon Ve Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri İle Hibrit Bir Çözüm Yaklaşımı

Bu çalışmada uçaklara ait yedek parça (komponent) envanter problemlerine çözüm getirilmesi amacıyla, atölyeye tamir görmek için gelen komponentlerin önceliklerinin belirlenmesi ve tamir bakım hattının iyileştirilmesi ile kaynakların etkin ve verimli kullanılması hedeflenmiştir. Bu nedenle çalışmada, havacılık sektöründe yedek parça envanter problemlerine ilişkin karşılaşılan bekleme hattı (kuyruk) problemlerinin çözümünde Simülasyon ile bütünleşik Çok Kriterli Karar Verme yaklaşımı kullanılmıştır. Uygulamada firmaya ait olan atölyedeki komponentlerin sıra beklemelerine ilişkin bilgiler kuyruk teorisi yardımıyla analiz edilerek, Çok Kriterli Karar Verme yöntemlerinden VIKOR yönteminin kullanılmasıyla yedek parçaların tamir öncelikleri belirlenmiş ve bu öncelik sırasına göre komponentler simülasyon modelindeki işlem adımlarından geçirilmiştir. Bu yedek parça probleminde ÇKKV ve simülasyona ilişkin hibrit bir çözüm yaklaşımı kullanılmıştır. Atölyenin bakım onarım hattının iyileştirilmesi ve gözlenmesi Simülasyon modelinin kullanılmasıyla gerçekleştirilmiştir. Bu çalışma, Türkiye’nin en büyük havacılık bakım onarım merkezinde yapılmıştır. VIKOR yöntemi vasıtasıyla önceliklendirmede dikkate alınması gerekli olan kriterler belirlendikten sonra yapılan anket çalışmasıyla ağırlıklar belirlenmiş ve komponentlerin öncelik sıraları ortaya konulmuştur. Simülasyon ile atölyenin tamir bakım hattının iyileştirilmesine, kaynak ve kapasite kullanım oranlarının en iyi olduğu senaryoların elde edilmesine çalışılmıştır. Atölyenin kaynak sayılarında değişiklikler yapılarak oluşturulan senaryoların PROMETHEE yöntemiyle sıralaması gerçekleştirilmiş ve atölye için en iyi senaryo belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Çok Kriterli Karar Verme, , Simülasyon, Komponent Yönetimi, VIKOR, PROMETHEE, ENTROPİ

PDF

___

Öztürk,A. ‘’Yönetici Kararlarında Leontief Modeli’’,B.İ.T.İ.A.Yayın No:41, Kalite Matb.,Ankara 1980.
Halaç,O. ‘’İşletmelerde Simülasyon Teknikleri’’,2.Baskı,İstanbul,Alfa Yayım Dağıtım,1993.
Özden,Ü.H.,’’Türkiye’deki Mevduat Bankalarının Performansları’’,Detay Yayınları,Ankara,2009.
Lezki,Ş. ‘’Çok Kriterli Karar Verme Problemlerinde Karar Ağacı Kullanımı’’ Siirt Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İktisadi Yenilik Dergisi, Cilt: 2, Sayı: 1, Temmuz 2014.
Ersöz,F., ve Kabak,M., “Savunma Sanayi Uygulamalarında Çok Kriterli Karar Verme Yöntemlerinin Literatür Araştırması”, Savunma Bilimleri Dergisi, Cilt.9, Sayı.1, 2010.
Karaatlı,M.,Dağ,O.,’’ Türk Milli Erkek Futbol Takımına Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri İle Futbolcu Seçimi’’ Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, C.23, S.4,2018.
Dinçer,H., Yüksel,S.,’’ Çok Kriterli Karar Verme Yöntemlerinin Finans Sektöründeki Uygulamasına Yönelik Yapılmış Çalışmaların Analizi’’ Ekonomi, İşletme Ve Maliye Araştırmaları Dergisi,Cilt 1, Sayı 1,2018.
Ertuğrul, İ. & Karakaşoğlu, N. ‘’Banka Şube Performanslarının Vikor Yöntemi ile Değerlendirilmesi’’, Journal of Industrial Engineering (Turkish Chamber of Mechanical Engineers), 20(1),2009.
Obricovic, S.,Tzeng, H.,G., “Compromisesolutionby MCDM Methods: A Comparative Analysis of VIKOR and TOPSIS”, European Journal of Operation Research, Sayı:178, 2004.
Dinçer,S.E.,Demir,E.,’’ Türkiye’de İllerin Bölgesel Bazlı Sosyo Gelişmişlik Düzeylerinin Çok Kriterli Karar Verme Yöntemlerinden Vikor Metodu Yaklaşımı ile Analizi’’ Social Sciences Research Journal, Cilt.7,Sayı.1.2018.
Dağdeviren, Metin ve Eraslan, Ergün, “PROMETHEE Sıralama Yöntemi ile Tedarikçi Seçimi”, Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 2008.
Ültanır, Derya,’’Karar Verme Aracı Olarak Simülasyon ve Havaalanı Uçak Operasyonu Uygulaması’’,Yüksek Lisans Tezi, M.Ü.,S.B.E.,1991.
Dinçer,S.E.,’’Çok Kriterli Karar Alma’’Gece Akademi Yayınları,Ankara,2019.
Genç, Tolga, “Çok Ölçütlü Performans Değerlendirme Teknikleri ve Türkiye’nin Ekonomik Performansının Avrupa Birliği Üye Ülkeleri ile Karşılaştırılması”, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2012.
Pavi, I.,Babi, Z., “TheUse Of ThePrometheeMethod in TheLocationChoice Of A ProductionSystem”, International Journal of ProductionEconomics, 1991.
Soba, Mustafa, “PROMETHEE Yöntemi Kullanarak En Uygun Panelvan Otomobil Seçimi ve Bir Uygulama”,Journal of Yasar University.
Brans, Jean-Pierre, Vıncke, Philippe ve Mareschal, Bertrand, “How to Select and How to Rank Projects: The PROMETHEE Method”, EuropeanJournal of OperationalResearch,1986.
Brans, Jean-Pierre ve Vıncke, Philippe, “A PreferenceRanking Organization Method: The PROMETHEE Methodfor MCDM”, Management Science, 1985.
Öner,Esen,’’İşletme Yönetiminde Sistem Yaklaşımı’’,İ.Ü İşletme Fak.Yayını,No:174,İstanbul,1985.
Kavcar,Barış,’’Simülasyon Yöntemi Kullanılarak Yapılan Satış Tahminleriyle Satış Bütçesi Hazırlanması’’Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi S.B.E.,2004.
Çınar, Y. (2004). Çok Nitelikli Karar Verme ve Bankaların Mali Performanslarının Değerlendirilmesi Örneği. Yayınlanmayan Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi SBE.
Demirarslan, P., Küçükönder,H., Kıngır,S., ’’Entropi Tabanlı Topsıs Ve Vıkor Yaklaşımı İle Akademisyenler Üzerinde Duygusal Performans Değerlendirme: Bartın Örneği’’Cilt:18,Sayı:69,2019.