Dekoratif Tekstil Sanatlarının Takı Tasarımında Kullanımı

Süslenme ve süsleme arzusu insanlık tarihi kadar eskiye dayanmaktadır. İnsanlar her dönemde yenilikler yapmış giyimlerini takılar ile süslemiş, beğendiği ve kendini güzel göstereceğine inandığı her nesneyi vücuduna takmıştır. Toplumun geleneklerine bağlı olarak takıda kullanılan malzeme, teknik değişse de günümüze kadar sürmüştür. Günümüzde unutulan ve unutulmaya yüz tutmuş dekoratif tekstil sanatlarından el dokuma, kanaviçe, makrome, baskı- boyama, batik ve oyalar gibi takı tasarımında kullanılarak, güncel tasarımlara kaynak oluşturması, gelecek kuşaklara aktarımına katkı sağlanması amaçlanmıştır. Yüzyıllarca devam eden bu dekoratif tekstil teknikleri zamanla çeşitlemeler göstererek günümüze kadar gelmiştir. Bu araştırmada, takı tasarımları çeşitli tekstil malzemeleri kullanılarak, el dokuma, düğümleme, kanaviçe, dantel ve makrome örücülüğü tığ ve iğne oyaları, baskı gibi tekniklerle yapılmıştır. Yok olmaya yüz tutmuş değerlerimizi gün ışığına çıkarılmasının gerekliliği vurgulanmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Takı, dekoratif teknikler, tasarım, tekstil, süsleme

PDF

___

Referans1 Akbostancı İ. (1999). Plastik Sanatlarda Tekstilin Yeri. Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü, Sanatta Yeterlik Tezi, İstanbul.
Referans2 Apak, M.; Gündüz, F & Eray, F. (1997). Osmanlı Dönemi Kadın Giyimleri, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, Ankara.
Referans3 Akpınarlı, H.F.; Onuk, T & Ortaç, H.S. (2003). Kırım Tatar Türklerindeki El Dokumalarının Türk Kültüründeki Yeri ve Önemi, Halk Kültürlerinin Uluslararası ilişkilere Katkısı Sempozyumu, Motif Vakfı Yayınları, İstanbul.
Referans4 Atalayer, F. (1994). Temel Sanat Öğeleri, Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir.
Referans5 Aytaç Ç. (1982). El Dokumacılığı, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul.
Referans6 Ayata, E.N. (2015). 20. Yüzyılda Sanatsal Takının Gelişim Sürecinde Heykel Sanatının Etkisi, Yedi Sanat, Tasarım ve Bilim Dergisi, Cilt, Sayı: 14, 91-99.
Referans7 Barışta, H.Ö. (2002). Osmanlı İmparatorluğu Dönemi Türk Mezar Taşlarından Bazı Takı Tasvirleri, XIII. Türk Tarih Kongresi, Kongreye Sunulan Bildiriler, Ankara. Referans8 Çetin, U. (1986). El İşleri, Flaş Matbaacılık, İstanbul.
Referans9 Dikmen, D.P, (2008). Çağdaş Takı Yorumu ve Özgün Yüzükler, Sanat Dergisi, Cilt 0 (20), 137-144
Referans10 Eroğlu, M. (2009). Modern Takı Anlayışı İçinde Alternatif Malzemelerin Kullanımı, I. Uluslararası Katılımlı Mücevher-Takı Tasarımı ve Eğitimi Sempozyumu, Aydın. Referans11 Eronç, Y.P. (1984). Giyim Süsleme Teknikleri, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul.
Referans12 Grabowski, B & Fick, B. (2006). Baskıresim Kapsamlı Materyaller& Teknikler Rehberi, Çeviri Simber Atay Eskier & Arif Ziya Tunç, Karakalem Kitabevi Yayınları, İzmir. Referans13 İnalcık, H. (2008). Türkiye Tekstil Tarihi, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul.
Referans14 İşgören, N.; Bayburtlu, Ç., Öznaz, D & Acar B.G. (2018). Moda Tasarımcılarının Takı Tasarımı Yaklaşımları, International Journal Of Cultural And Social Studies (Intjcss) 4 (1), 48-69
Referans15 Karaoğlu, A. & Kara, S. (2014). Estetik Bir Obje Olarak Takı, İdil Sanat Dergisi. 3 (13).
Referans16 Komşuoğlu Ş.; İmer A., Seçkinöz M., Apaslan S & Etike S. (1986). Resim II Moda Resmi ve Giyim Tarihi, Türk Tarih Kurumu Basımevi Wep- Ofset Tesisleri, Ankara.
Referans17 Megep, (2006). Kuyumculuk Teknolojisi Takının Gelişimi, Ankara.
Referans18 Kaya, R. (1984). Batik Tekniği ve Yazma, Türk Dokuma Sanatından Örnekler, Türk Süsleme Sanatları Serisi:8 Ak Yayınları.
Referans19 Oyman, N.R. (2017). Takı Sanatında İğneli Dokumalar, İdil Dergisi, 6 (31).
Referans20 Önal, K.G. (2011).Yaratıcılık Ve Kültürel Bağlamda Mimari Tasarım Süreci, Uludağ Üniversitesi Mühendislik- Mimarlık Fakültesi Dergisi, Cilt 16 (1), 155-162
Referans21 Öncü, T. (2003). Torrance Yaratıcı Düşünme Testleri-Şekil Testi Aracılığıyla 12-14 Yaşları Arasındaki Çocukların Yaratıcılık Düzeylerinin Yaş ve Cinsiyete Göre Karşılaştırılması, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Dergisi, 43 (1) ,221-237
Referans22 Önlü, N. (2013). Değişen Yüzlü Dokuma Kumaşlarda Farklı Malzeme, Dokuma Tekniği, Örgü ve Renk Kullanımıyla Görsel Etkilerin Elde Edilmesi, TMMOB Tekstil Mühendisler Odası Cilt 13 (64)
Referans23 Öztürk, İ. (1984). El Sanatları Üzerine Açılan Yarışmaların Düşündürdükleri, 7. El Sanatları Sempozyumu. İzmir.
Referans24 Özbağı, T. (1993). Geleneksel Kadın Takları-1, Türkiye’de Yaygın Eğitim ve Sanat Dergisi, Sayı:5
Referans25 Özsoy, V & Ayaydın, A. (2015). Görsel Tasarım Öğe ve İlkeleri, Pegem Akademi, Ankara.
Referans26 Sözen, M & Tanyeli, U. (1996). Sanat Kavram ve Terimleri Sözlüğü, Remzi Kitabevi, İstanbul.
Referans27 Sürür, A. (1984). Oyaların Dekoratif Değeri, Türk Dokuma Sanatından Örnekler, Türk Süsleme Sanatları Serisi:8 Ak Yayınları.
Referans28 Turani, A. (1975). Sanat Terimleri Sözlüğü, Toplum Yayınevi, Ankara.
Referans29 Tansuğ, S. (2004). Anadolu Takıları, Skylife Dergisi, (9), 94–104.
Referans30 Udale J. (2014). Moda Tasarımında Tekstil ve Moda, Moda Tasarım Temelleri 02. Çeviren: Güngör H. Literatür Yayınları, İstanbul.
Referans31 Yağan, Ş.Y (1978). Türk El Dokumacılığı, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, Apa Ofset Basımevi, İstanbul.
Referans32 Yalçın, E.Ö.Z. (2016). Gelenekselden Çağdaşa: Takının Değişen Söyleminde Cam, VI. Uluslararası Türk Sanatı ve Folkloru Kongresi / Sanat Etkinlikleri
Referans33 Yavlal, Ç. (2009). Anadolu’da Takı Sanatı ve Kuyumculuk, I. Uluslararası Katılımlı Mücevher-Takı Tasarımı ve Eğitimi Sempozyumu.
Referans34 Yeşilmen, N. (2018). Takının Tarihsel Gelişim Süreci ve 21. Yüzyılda Takı Anlayışı: Seramik-Metal Kili İle Çağdaş Takı Yorumlamaları, Sanatta Yeterlik Tezi, Eskişehir.
Referans35 URL:1 https://10layn.com/takinin-yuzyillardir-devam-eden-yolculugu/ Referans36 URL:2 https://takihanem.com/taki-nedir/ Referans37 URL 3 https://tr.isecosmetic.com/wiki/Textile_arts