Meltem Karaatlı, Nuri Ömürbek, Esra Aksoy, Mehmet Atasoy

Çok Kriterli Karar Verme Teknikleri İle Performans Değerlendirmesine İlişkin Bir Uygulama

Bu çalışmada savunma sanayi kurumları arasında yer alan Makina Kimya Endüstrisi (MKE) Kurumu’nun performansının Çok Kriterli Karar Verme (ÇKKV) yöntemleri ile değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu bağlamda MKE1K’in 2008-2012 yılları arasında yayınlanan yıllık faaliyet raporlarında yer alan veriler kullanılmıştır. Yıllık faaliyet raporlarındaki verilerden; satış miktarı, üretim miktarı, stok miktarı, tedarik miktarı, harcama miktarı, kar, yatırım gideri ve personel sayısı verileri değerlendirme kriterleri olarak alınmıştır. Öncelikle Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP) yöntemi kullanılarak kriterlerin ağırlıkları hesaplanmış, daha sonra COPRAS (COmplex PRoportional ASsesment – Karmaşık Nisbi Değerlendirme) yöntemi uygulanarak yıllık performanslar hesaplanmıştır. Çalışmanın sonucunda her yıl artan iş hacmiyle beraber en iyi performansa 2012 yılında ulaşıldığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler:

Çok Kriterli Karar Verme (ÇKKV), AHP, COPRAS, Makina Kimya Endüstrisi Kurumu

A Study on Multiple-Criteria Decision Making Techniques and Performance Evaluation

In this study, the performance of the Mechanical and Chemical Industry (MKE) located in the defense industry institutions is aimed to be evaluated by Multi-Criteria Decision Making Methods. In this view, the data in the annual reports published between 2008 and 2012 has been used. Such the data in the annual reports as the amount of sales, production volume, the amount of stock, supply quantity, the amount of expenditure, income, investment costs and the number of staff have been considered as evaluation criteria. Principally criteria weights have been calculated by using Analytic Hierarchy Process (AHP) method, then annual performances have been calculated by applying COPRAS (COmplex PRoportional ASsesment) Method. At the end of the study, with the increasing volume of business every year, it has been observed that the best performance was achieved in 2012.

Keywords:

Multi-Criteria Decision Making (MCDM) AHP, COPRAS, Mechanical and Chemical Industry Corporation, ,

PDF

___

Bektaş, H. ve Tuna, K., (2013) “Borsa İstanbul Gelişen İşletmeler Piyasası’nda İşlem Gören Firmaların Gri İlişkisel Analiz İle Performans Ölçümü”, Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3 (2):185-198.
Bıtarafan, M., Zolfani, S.H., Arefi, S.L. ve Zavadskas, E.K., (2012) “Evaluating The Construction Methods Of Cold-Formed Steel Structures in Reconstructing The Areas Damaged in Natural Crises, Using The Methods AHP And COPRAS-G”, Archives Of Civil And Mechanical Engineering, 12:360-367.
Chatterjee, P., Athawale, V. ve Chakraborty, S., (2011) “Materials Selection Using Complex Proportional Assessment And Evaluation Of Mixed Data Methods”, Materials and Design, 32 (2):851-860.
Chatterjee, P. ve Chakraborty, S., (2012) “Material Selection Using Preferential Ranking Methods”, Materials and Design, 35:384-393.
Das, M.C., Sarkar, B. ve Ray S., (2012) “A Framework To Measure Relative Performance Of Indian Technical Institutions Using Integrated Fuzzy AHP And COPRAS Methodology”, Socio-Economic Planning Sciences, 46 (3):230-241.
Kaklauskas, A., Zavadskas, E.K., Naımavıcıene, J., Krutınıs, M., Plakys, V. ve Venskus, D., (2010) “Model For A Complex Analysis Of Intelligent Built Environment”, Automation in Construction, 19 (3):326-340.
Kaklauskas, A., Zavadskas, E.K., Raslanas, S., Gınevıcıus, R., Komka, A. ve Malinauskas, P., (2006) “Selection Of Low-E Windows İn Retrofit Of Public Buildings By Applying Multiple Criteria Method COPRAS: A Lithuanian Case”, Energy and Buildings, 38 (5):454-462.
Kaklauskas, A., Zavadskas, E.K. ve, Trinkunas, V., (2007) “A Multiple Criteria Decision Support On-Line System For Construction”, Engineering Applications of Artificial Intelligence, 20 (2):163-175.
Maıty, S.R., Chatterjee, P. ve Chakraborty, S., (2012) “Cutting Tool Material Selection Using Grey Complex Proportional Assessment Method”, Materials and Design, 36:372–378.
MKEK, (2014) http://www.mkek.gov.tr/tr/Icerik.aspx?ID=88, [Erişim tarihi : 26.05.2014]
Mulliner, E., Smallbone, K. ve Maliene, V., (2013) “An Assessment Of Sustainable Housing Affordability Using A Multiple Criteria Decision Making Method”, Omega, 41:270-279.
Nguyen, H.T., Dawal, S.Z.M., Nukman, Y. ve Aoyama, H., (2014) “A Hybrid Approach For Fuzzy Multi-Attribute Decision Making in Machine Tool Selection With Consideration Of The Interactions Of Attributes”, Expert Systems with Applications, 41:3078-3090.
Podvezko V., (2011). “The Comparative Analysis Of MCDA Methods SAW And COPRAS”, Inzinerine Ekonomika-Engineering Economics, 22, (2):134-146.
Rabbani, A., Zamani, M., Yazdani-Chamzini, A. ve Zavadskas, E.K., (2014) “Proposing A New Integrated Model Based On Sustainability Balanced 4 Scorecard (SBSC) And MCDM Approaches By Using Linguistic Variables 5 For The Performance Evaluation Of Oil Producing Companies”, Expert Systems with Applications, (in pres).
Saaty T.L., (1986) “Axiomatic Foundations Of The AHP”, Management Science, 32:841-845.
Saaty, T.L., (1980) “The Analytical Hiyerarchy Process”, New York: Mc Graw-Hill Company.
Savunma Sanayi Müsteşarlığı, (2013) “2013 Faaliyet Raporu”, http://www.ssm.gov.tr/anasayfa/kurumsal/Faaliyet%20Raporlar/2013, [Erişim tarihi : 12.05.2014]
Soner, S. ve Önüt, S., (2006) “Çok Kriterli Tedarikçi Seçimi: Bir Electre-Ahp Uygulaması”, Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi, Sigma, 2006/4:110-120.
Tavana, M., Momeni, E., Rezaeiniya, N., Mirhedayatian, S.M. ve Rezaeiniya, H., (2013) A Novel Hybrid Social Media Platform Selection Model Using Fuzzy ANP And COPRASG”, Expert Systems with Applications, 40:5694-5702.
Türkmen, S.Y. ve Cağıl, G., (2012) “İMKB’ye Kote Bilişim Sektorü Şirketlerinin Finansal Performanslarının TOPSIS Yontemi İle Değerlendirilmesi”, Maliye Finans Yazıları, 26 (95):59-78.
Yaralıoğlu, K., (1999) “Analitik Hiyerarşi Proses (AHP) Modeli İle Genel Seçim Sonuçlarının Öngörülmesi”, 4.Ulusal Ekonometri ve İstatistik Sempozyumu, Antalya.
Zengin, R., (2010) “Savunma Sanayinin Gelişimi Ve Türkiye’de Savunma Harcamalarının Ekonomik Etkileri”, Doktora Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
Zolfani, S.H. ve Zavadskas, E.K., (2013) “Sustainable Development Of Rural Areas’ Building Structures Based On Local Climate”, Procedia Engineering, 57:1295-1301.