Eğitimde Benimsenen Özcü Anlayış Üzerine Felsefi Bir Değerlendirme

Özcülük insan hayatındaki birçok unsurun değişmez özler tarafından belirlendiğine işaret eden bir kavram olarak karşımıza çıkmaktadır. Özcü anlayışın eğitim sistemlerinde yer alması ile birlikte insanî anlamda birçok sorunsalın yaşandığı dikkat çekmektedir. Bu çalışmanın temel amacı eğitimde benimsenen özcü anlayışı nedenlerini ve yol açtığı sorunları ele alarak, tartışmaktır. Bu çerçevede öncelikle felsefi bağlamda özcülük kavramı analiz edilmektedir. İkinci adımda ise eğitim alanında özcülüğün yer almasının nedenleri ve bu anlayışın yol açtığı sorunlar irdelenmeye çalışılmaktadır. Aynı zamanda küreselleşen dünyada özcü tutumların işlevselliği tartışılmaktadır. Son tahlilde ise eğitim anlayışında özcü anlayışların değişmesine yönelik bazı tespitler oluşturulmaya çalışılmaktadır.

A Philosophical Evaluation of Essentialist Approach Adopted in Education

Essentialism emerges as a concept that indicates that many elements in human life are determined by immutable essences. It is noteworthy that with the essentialist understanding in education systems, there are many humanitarian problems. The main purpose of this study is to discuss the causes of the essentialist understanding adopted in education and the problems it causes. In this framework, primarily the concept of essentialism in a philosophical context is analyzed. In the second step, the reasons of the essentialism in education and the problems caused by this understanding are tried to be examined. At the same time, the functionality of essentialist attitudes is discussed in the globalizing world. In the final analysis, some determinations are made to change the essentialist conceptions in the understanding of education. 

___

  • BACON, F. (2012), Novum Organum, (Çev. Sema Önal), İstanbul: Say Yayınları.
  • BELGE, M. (2009), Genesis “Büyük Ulusal Anlatı” ve Türklerin Kökeni, İstanbul: İletişim Yayınları.
  • BİLGİLİ, M. (2016), Sosyal Bilimler Felsefesi Açısından Türkiye’deki Üniversitelerde Bölgesel Coğrafya Öğretimi, Marmara Coğrafya Dergisi, 33, 114-134.
  • CEVİZCİ, A. (2014), Felsefe Sözlüğü, İstanbul: Say Yayınları.
  • CEVİZCİ, A. (2015). Felsefe Tarihi, İstanbul: Say Yayınları.
  • ÇAYIR, K. (2010), Yeni Bir ‘Biz’ Anlayışı Geliştirme Yolunda Eğitim, K. Çayır içinde, Ders Kitapları ve Okullar, Eğitim, Çatışma ve Toplumsal Barış: Türkiye’den ve Dünyadan Örnekler, (s. 25-36), İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları.
  • ÇAYIR, K. (2016), Türkiye’de Ulusal Kimliği Yeniden Tanımlama Yolunda Özcülük, Çokkültürlülük ve Kültürlerarası Eğitim, Eğitim Bilim Toplum Dergisi, 14 (55), 77-101.
  • ÇOTUKSÖKEN, B. (2010), Ayrımcılık ve “Ötekileştirme” Üzerine, 01.07.2020 tarihinde http://www.radikal.com.tr/yorum/ayrimcilik-ve-otekilestirme-uzerine-1011507/ adresinden alındı.
  • ÇOTUKSÖKEN, B. (2012), İnsan Hakları ve Felsefe, İstanbul: Papatya Yayınları.
  • ÇÖMEZ POLAT, F., KAYA, E. (2017), Bir Ötekileştirme Pratiği: Türkiye’de Yaşayan Suriyelilere Yönelik Tutumlar, Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 1, 38-48.
  • GELLNER, E. (2018), Uluslar ve Ulusçuluk, (Çev. Büşra Ersanlı ve Günay Göksu Özdoğan), İstanbul: Hil Yayın.
  • HORKHEİMER, M. (2005), Geleneksel ve Eleştirel Kuram, (Çev. Mustafa Tüzel), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • KARAKUŞ, B. (2009). İlköğretim 6 - 8. Sınıf Fen ve Teknoloji Ders Kitaplarındaki Metinlerin Eleştirel Düşünme Unsurları Açısından Değerlendirilmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
  • KARTAL, S. (2019), Türkiye Cumhuriyeti’nin Eğitim İdeolojisi ve Andımız Metni, Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 6(12), 25-31.
  • KYMLİCKA, W. (2015), Çokkültürlü Yurttaşlık, (Çev. Abdullah Yılmaz), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  • LOHMANN, G., GOSEPATH, S. (1998), Die Allgemeine Erklärung der Menschenrechte – politische Wirkung und politischer Aufklärungsbedarf, S. Gosepath, G. Lohmann içinde, Philosophie der Menschenrechte, (s. 7-28). Frankfurt am Main: Suhrkamp Verlag.
  • ÖZAYDIN, Ö. (2008). Özcülük-Karşıtı Tartışmalar Çerçevesinde Şiddetin Ele Alınışı, Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • SARITAŞ, E., ŞAHİN, Ü. (2018), Hayat Bilgisi Ders Kitaplarında Toplumsal Cinsiyet Rolleri Üzerine Bir İnceleme, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 48, 463-477.
  • TAŞDELEN, V. (2003), Eğitimde Kuram ve Uygulama Bağının Kurulmasına Yönelik Felsefi Bir Araştırma, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 36, 151-166.
  • ÜSTEL, F. (2016) "Makbul Vatandaş"ın Peşinde: II. Meşrutiyet'ten Bugüne Vatandaşlık Eğitimi, İstanbul: İletişim Yayınları.
  • YILDIRIM, T. (2014), Tarih Ders Kitaplarında “Öteki” Kurgusu: 1930’lı Yıllar Üzerine Bir Değerlendirme, Türk Tarih Eğitimi Dergisi, 3(1), 62-89.
  • https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.1739.pdf, Erişim Tarihi: 04.07.2020.