2018 Sosyal Bilgiler Öğretim Programında Türk Tarihi ve Kültürü Konularının Yeri
Bu çalışmanın amacı 4, 5, 6 ve 7. sınıf Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programında Türk tarihi ve kültürü konularına ilişkin değer, beceri, öğrenme alanı ile ilişkili kazanımları incelemektir. Çalışmada nitel araştırma yaklaşımına dayalı olarak doküman analizi yöntemi kullanılmıştır. Doküman analizi yöntemi, araştırma probleminin seçilerek anlaşılmasına ve araştırılmasına, tarihsel bir bakış açısına oturtulmasına yardımcı olur. Çalışmada veri kaynağı olarak, 2018 yılında kabul edilen ilkokul 4. sınıf ve ortaokul 5, 6 ve 7. sınıf Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı (MEB 2018) temel alınmıştır. Bu noktada programda yer alan değer, beceri ve kazanımlardan Türk tarihi ve kültürü ile (kültürel özelliklerimiz, geçmişten günümüze kültür, Orta Asya Türk devletleri, Türklerin İslamiyet’i kabul etmesi, Anadolu’nun yurt olması, Osmanlı Devleti tarihi) ilişkili olanlar tespit edilmiştir. Araştırma sonucuna göre Türk Tarihi ve kültürü ile ilgili en fazla kazanıma sahip olan öğrenme alanının “Kültür ve Miras” olduğu belirlenmiştir. Kültür ve Miras öğrenme alanının Sosyal Bilgiler Öğretim Programındaki yeri en çok tarih disiplini ile ilişkilendirilmiştir. Bu ilişkiden yola çıkarak sosyal bilgiler öğretmenleri, öğrencilerine Türk tarihi ve kültürü konularını bu öğrenme alanında daha sıklıkla öğretmesinin uygun olacağı değerlendirilmektedir. Programda öğrencilere kazandırılması gereken 18 değerden 8 tanesinin, 27 beceriden de 8’inin Türk tarihi ve kültürü ile ilişkisinin olduğu tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler:
Sosyal Bilgiler, Sosyal Bilgiler Eğitimi, Türk Tarihi, Türk Kültürü, Öğrenme Alanı
The Place of Turkish History and Culture in the 2018 Social Studies Curriculum
The aim of this study is to examine the acquisitions related to the values, skills, and learning field related to Turkish history and culture in the 4th, 5th, 6th and 7th grade Social Studies Curriculum. In the study, document analysis method was used based on qualitative research approach. The document analysis method helps the research problem to be selectively understood and researched in a historical perspective. In the study, primary school 4th grade and middle school 5th, 6th and 7th grade Social Studies Curriculum (MEB 2018) accepted as the data source were taken as basis. At this point, among the values, skills and achievements in the program, those related to Turkish history and culture (our cultural characteristics, culture from the past to the present, Central Asian Turkish states, Turks' acceptance of Islam, Anatolia's homeland, Ottoman state history) were determined. According to the results of the research, it was determined that the learning area with the most gains about Turkish History and Culture is "Culture and Heritage". The place of the cultural and heritage learning area in the Social Studies program is mostly associated with the discipline of history. Based on this relationship, social studies teachers should teach their students about Turkish history and culture more frequently in this learning area. It has been determined that 8 out of 18 values and 8 out of 27 skills that should be acquired by students in the program are related to Turkish History and Culture.
___
- Aktın, K. (2016). “Sosyal Bilgiler Derslerinde Tarih Konularının Öğretimi”. Dursun Dilek (Ed.), Sosyal Bilgiler Eğitimi. Ankara: Pegem Akademi.
- Aslan, E. (2016). “Geçmişten Günümüze Sosyal Bilgiler”, Dursun Dilek (Ed.), Sosyal Bilgiler Eğitimi. Ankara: Pegem Akademi.
- Aydemir, M. (2017). Ortaokul Sosyal Bilgiler Ders Kitaplarının Ortaokul Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programında Yer alan Beceriler Açısından İncelenmesi. International Journal of Contemporary Educational Studies (IntJCES), December, 2017; 3(2): 1-17.
- Aydemir, M. ve Adamaz K. (2017). Ortaokul Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programındaki Kazanım ve Etkinliklerin Ortak ve Derse Özgü Beceriler Açısından İncelenmesi. International Journal of Field Education, 3(2), 37-59.
- Balcı, A. (2015). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntem, Teknik ve İlkeler. 11. Baskı. Ankara: Pegem Akademi.
- Carr, E. H. (2011). Tarih nedir? İstanbul: İletişim yayınları.
- Çengelci, T. (2012). Sosyal Bilgiler Öğretim Programında Somut Olmayan Kültürel Mirasın Yeri. Eğitim Fakültesi Dergisi 25 (1). 185-203.
- Daşdemir İ. ve Tekin S. (2018). Sosyal Bilgiler Ders Kitaplarında Türk-Kültür Ögelerinin Kullanımı. Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi/Journal of Turkish World Studies18/1 Yaz–Summer 215-228.
- Demir, B. F. ve Haçat, S. O. (2018). Sosyal Bilim Disiplinlerine Göre 2005 ve 2018 Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programındaki Kazanımların Değerlendirilmesi. Uluslararası Sosyal Bilgilerde Yeni Yaklaşımlar Dergisi. 2(2) 27-56.
- Demir, S.B. (2017). Araştırma Deseni Nitel, Nicel ve Karma Yöntem Yaklaşımları. (Creswell’den çev: Selçuk Beşir Demir). Ankara: Eğiten Kitap.
- Deveci, H. (2009). Sosyal Bilgiler Dersinde Kültürden Yararlanma: Öğretmen Adaylarının Kültür Portfolyolarının İncelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi. C.8 S.28 (001-019).
- Er, A.R. ve Bayındır, N. (2015). Sosyal Bilgiler Dersi Öğretmenlerinin Tarih Konularının Öğretimine İlişkin Değer Kazanımı İle Öğretim Programı Hakkındaki Görüşlerinin Belirlenmesi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi . 8/4.
- İnan, S. (2014). “Sosyal Bilgiler Eğitimi: Nedir, Ne Zaman ve Neden?” Süleyman İnan (Ed.), Öğretmenler ve Öğretmen Adayları için Sosyal Bilgiler Eğitimine Giriş Kavramlar, Yaklaşımlar, Etkinlikler. Ankara: Anı Yayıncılık.
- Kafesoğlu, İ. (2015). Türk Milli Kültürü. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
- Karasar, N. (2016). Bilimsel Araştırma Yöntemi Kavramlar İlker Teknikler. 31. Baskı Ankara: Nobel Yayıncılık.
- Keçe, M. (2013). Sosyal Bilgiler Öğretim Programında Yer Alan Tarih Konuları: Öğretmen Görüşlerine Dayalı Nitel Bir Araştırma. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi Güz. 11(4). 343-361.
- Keskin, Y. (2019). “Sosyal Bilgiler Programı Tarihi ve Güncel Gelişmeler”, T. Çelikkaya, Ç. Ö. Demirbaş, T. Yıldırım, H. Yakar (Ed.), Yeni Program ve Ders İçeriklerine Göre Sosyal Bilgiler Öğretimi I, Ankara: Pegem Akademi.
- Kılıçoğlu, G. (2014). “Sosyal Bilgiler Tanımı, Dünyada ve Ülkemizde Gelişimi ve Önemi”, Mustafa Safran (Ed.), Sosyal Bilgiler Öğretimi. Ankara: Pegem Akademi.
- Köstüklü, N. (2016). Sosyal Bilimler ve Tarih Öğretimi. Konya: Çizgi Kitabevi.
- Özbaş, B.Ç. (2014). “İlköğretim Sosyal Bilgiler Derslerinde Kültürel Miras Eğitimi”, Mustafa Safran (Ed.), Sosyal Bilgiler Öğretimi. Ankara: Pegem Akademi.
- Öztaşkın, Ö. B. (2018). “Sosyal Bilimler ve Sosyal Bilgiler, R. Turan ve T. Yıldırım (Ed.), Sosyal Bilgilerin Temelleri. Ankara: Anı yayıncılık.
- Öztürk, C. (2007). “Sosyal Bilgiler: Toplumsal Yaşama Disiplinlerarası Bir Yaklaşım”, Cemil Öztürk (Ed.), Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretimi Yapılandırmacı Bir Yaklaşım. Ankara: Pegem Akademi.
- Parker, W.C. (2010). Social Studies Education eC21. In W. C. Parker (Ed.), Social Studies Today: Research and practice. New York: Routledge.
- Safran, M. (2011). “Sosyal Bilgiler Öğretimine Bakış”, B. Tay ve A. Öcal (Ed.), Özel Öğretim Yöntemleriyle Sosyal Bilgiler Öğretimi. Ankara: Pegem Akademi.
- Sunal, C.S. & Haas, M.E. (2005). Social Studies For The Elementary And Middle Grades. Pearson/Allyn & Bacon. Baston.
- Şimşek, A. (2018). “Türkiye Sosyal Bilgiler Derslerinde Tarih Öğretimi Nereye Gidiyor? Öğretim Programları Üzerinden Kısa Bir Değerlendirme”, R. Turan ve H. Akdağ (Ed.), Sosyal Bilgiler Öğretiminde Yeni Yaklaşımlar-III. Ankara: Pegem Akademi.
- T.C. Milli Eğitim Bakanlığı, (2018), Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı (İlkokul ve Ortaokul 4, 5, 6 ve 7. Sınıflar).
- Tonga, T. ve Uslu S. (2015). Sosyal Bilgiler Dersinde Kazanım-Değer İlişkisi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD)Cilt16. Sayı1. Nisan2015. Sayfa 91-110.
- Turan, O. (2014). Türk Cihan Hakimiyeti Mefkuresi Tarihi. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
- Turan, R. (2018). “Sosyal Bilgiler Eğitimi ve Tarih”, R. Turan ve T. Yıldırım (Ed.), Sosyal Bilgilerin Temelleri. Ankara: Anı yayıncılık.
- Ulusoy, K. (2016). Sosyal Bilgiler Öğretimi İlkeler ve Uygulamalar (Bayram Tay & Selçuk Beşir Demir, Çev.) Ankara: Anı Yayıncılık.
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri, Ankara: Seçkin Yayınları. 11.baskı.
- Zarrillo, J.J. (2016). Sosyal Bilgiler Öğretimi İlkeler ve Uygulamalar (Bayram Tay & Selçuk Beşir Demir, Çev.) Ankara: Anı Yayıncılık
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 2020
- Yayıncı: Eğitim ve Bilim Politikaları Araştırma Derneği
Sayıdaki Diğer Makaleler
8., 9. ve 10. Sınıf Pakistan Çalışmaları Ders Kitaplarının İçerik Analizi
Eğitimde Benimsenen Özcü Anlayış Üzerine Felsefi Bir Değerlendirme
2018 Sosyal Bilgiler Öğretim Programında Türk Tarihi ve Kültürü Konularının Yeri
Caner DALLI, Prof. Dr. Mehmet Ali ÇAKMAK