Melez atdişi mısırda farklı taban gübresi çeşitlerinin tane verimi, verim unsurları ve kalite üzerine etkileri

Bu araştırma, 2005 yılında Konya ili Ilgın ilçesinde farklı taban gübresi çeşitlerinin “OSSK-602” melez atdişi mısır çeşidinin tane verimi, verim unsurları ve kalite üzerine etkilerini belirlemek amacıyla yürütülmüştür. “Tesadüf Blokları Deneme Deseni”ne göre dört tekerrürlü olarak kurulan denemede 15 farklı taban gübresi uygulanmıştır. Araştırmada en yüksek tane verimleri 1328 kg/da ve 1324 kg/da ile “20.20.0” ve “10.20.20+6S+Zn” gübre çeşitlerinden elde edilmiştir. Araştırmada farklı taban gübresi çeşitlerinin tane verimi ile birlikte koçanda tane sayısı, koçanda tane ağırlığı ve bin tane ağırlığı özellikleri üzerine etkileri de istatistiki açıdan önemli bulunmuştur. Araştırma sonucunda, mısır yetiştiriciliğinde taban gübrelerinde yer alan N, P, K’a ilave olarak içerisinde mikro element içeren gübre çeşitlerinin etkinliğinin toprak yapısı ile çok yakından ilgili olduğu ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler:

ürün kalitesi, ham protein, atdişi mısır, gübre ihtiyacının belirlenmesi, ticari gübreler, hibritler, 1000 tane ağırlığı, tane verimi, verim, verim ögeleri, Zea mays, mısır, bitki boyu

The effects of different based fertilizer kinds on yield, yield components and quality of hybrid dent corn

This study was conducted to determine the effects of different based fertilizer kinds on yield, yield components and quality characters of “OSSK-602” hybrid dent corn variety in Konya-Ilgın ecological conditions in 2005. The experiment design was “Randomized Complete Block” with four replications. In the research, 15 based fertilizer kinds were applied on the maize. The “20.20.0” and “10.20.20.+6S+Zn” based fertilizer kinds were gave the maximum grain yield with 13280 kg ha-1 and 13240 kg ha-1 respectively. Grain yield, grain number per ear, grain weight per ear and 1000 kernel weight were significantly affected by different based fertilizer. The results show that the effects of basic fertilization that contain N, P, K and micro nutrients has to be correlated with based on soil properties.

Keywords:

crop quality, crude protein, dent maize, fertilizer requirement determination, fertilizers, hybrids, 1000 seed weight, grain yield, yields, yield components, Zea mays, maize, plant height,

PDF

___

Ahmed, M.A., 1989. Response of Leaf Surface and Growth of Maize Varieties to Nitrogen Rates. Annals Of Agriculture Science. 34 (2); 873-887, Cairo, Egypt.
Anderson, E.L., Kamprath, E.J., Moll, R.H. and Jackon, W.A., 1984. Effect of Fertilization on Silk Synchrony, Ear Number and Growth of Semiprofilic Maize Genotypes. Crop Science, 24: 663-666.
Anonymous, 1986. Ülkesel Mısır Araştırma Projesi, 1985 Yılı Çalışma Raporu, Samsun.
Anonymous, 2005. F.A.O. Quarterly Bulletin of Statistics. www.fao.org.
Bhopal, S. and Singh, C.M., 1989. Response of Maize to Nitrogen, Phosphorus, Potassium and Lime Under Rainfed Conditions. Farming Systems. 5(3-4) 68-71.
Biçer Y. ve Özer, M., 1986. Çukurova Koşullarında İkinci Ürün Olarak Yetiştirilebilecek Mısırın Azotlu ve Fosforlu Gübre Gereksiniminin Saptanması. Köy Hizmetleri Tarsus Araştırma Enstitüsü. Araştırma Raporları. S. 133-142, Tarsus / İçel.
Bischoff, R. and Rasp, H., 1982. The Course of Crop Yields in a Long-Term Maize Monoculture in Relation to Nutrient Supply and Irrigation. Land Qirtschaftliche Forschung, 38, 781-787. German Federal Republic.
Debnath, S.C. and Sarkar, K.R., 1989. Quantitative Genetic Analysis of Grain Yield Some Other Agronomic Traits in Maize. Pakistan Journal of Scientific and Industrial Research, 32 (4); 253-256.
Düzgüneş, O., Kesici, T., Kavuncu, O. ve Gürbüz, F. 1987. Araştırma ve Deneme Metotları (İstatistiksel Metotlar-2). Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayın No: 295. Ankara.
Eichelberger, K.D., Lambert, R.J., Below, F.E. and Hageman, R.H. 1989. Divergent Phenotypic Recurrent Selection for Nitrat Reductase Activity in Maize. II. Efficient Use of Fertilizer Nitrogen. Crop Sci., 29: 1398-1400.
Farhatullah, 1990. Correlated Response of Maize Grain Yield With Yield Contributing Traits. Sarhad Journal of Agriculture. 6: 5, 455-457 Pakistan (Plant Breeding Abs., 062-02099).
Gay, J.P. and Blac, D., 1984. Control of the Components of Grain Yield. Physiologie Dumais. Collaque Organise for ı’INRA LE CNRS ET I’ACPM. Rayon, 15- 17 March 1983, 181-192.
Gervy, R., 1982. Research on the Rale of Fertilizers in the Intensification of Agriculture. Phosphorus in Agriculture, 82, 11-21. Paris, France.
Getmantes, A.Y.A., Telyatnikow, N.Y.A., Chernyaws Kaya, A. and Evstafev, D. K., 1981. Effect of Nitrogen Nutrition Level on Yield, Nutrient Uptake and Nutritive Value of Maize Grain Grown Under Irrigated Conditions. Agrokhimiya 11:3-9, 59R.
Gezgin, S., Dursun, N., Hamurcu, M., Harmankaya, M., Önder, M., Sade, B., Topal, A., Soylu, S., Akgün, N., Yorgancılar, M., Ceyhan, E., Çiftçi, N., Acar, B., Gültekin, İ., Işık, Y., Şeker, C., and M., Babaoğlu, 2002. Determination of B Contents of Soils in Central Anatolian Cultivated Lands and its Relations between Soil and Water Characteristics. Boron in Plant and Animal Nutrition. Edited by Goldbach et al., Kluwer Academic/Plenum Publishers, New York.
Gezgin, S., 2003. Mısırın Gübrelenmesi. Konya Ticaret Borsası Dergisi 6 (15), 44-48.
Glower, J., 1953. The Nutrition of Maize in Sand Culture: I. The Balance of Nutrition with Particular Reference to The Level of Supply of Nitrogen and Phosphorus. Jour. Agr. Sci. 43: 154-159.
Gözübenli, H., Ülger, A.C., Kılınç, M., Şener, O. ve Karadavut,U.,1997.Hatay Koşullarında II. Ürün Tarımına Uygun Mısır Çeşidinin Belirlenmesi. Türkiye II. Tarla Bitkileri Kongresi (22-25 Eylül 1997). (1) 143-157. Samsun.
Heckman, J.R. and Kamprath, E.J., 1992. Potassium Accumulation and Corn Yield to Potassium Fertilizer Rate and Placement. Soil Science Society of American Journal, 56 (1): 141-148. USA.
Jatimliansky, J.R., Urrula, M.I. and Arturi, M.J. 1988. Path Analysis on Dry Matter Production and It’s Coponents in Flint Type Maize. Maize Genetics Cooperation Newsletter, 62-73.
Jiang, B.F., Li, A.R. and Gu, Y.C., 1986. Investigation on The Application Rate of Phosphate Fertilizers in Calcereous Soils. Journal of Fertilizer – Issues, 6: 3, 68-76, Ilionis, U.S.A.
Kacar, B. ve Katkat, V., 1998. Bitki Besleme. Uludağ Üniv. Güçlendirme Vakfı Yayın No: 127. Vipaş Yayınları: 3.
Katkat, A.V., 1986. Bitki Fizyolojisi. U.Ü. Zir.Fak. Ders Notları: 22, Bursa.
Kılıç, H., Gül, İ. ve Baytekin, H., 1999. Diyarbakır Sulu Koşullarında Bazı Ön Bitkilerin İkinci Ürün Mısırda Verim ve Bazı Karakterlere Etkisi. III. Tarla Bitkileri Kongresi (15-18 Kasım 1999). Cilt 1: 423-428 Adana..
Kırtok, Y., 1998. Mısır Üretimi ve Kullanımı. Ç.Ü. Zir. Fak. Tarla Bitkileri Bölümü. Kocaoluk Basım ve Yayınevi, Tarsus.
Koçak, A.N., 1987. Mısırın İnsan Gıdası Olarak Önemi ve Gıda Endüstrisindeki Yeri Türkiye’de Mısır Üretiminin Geliştirilmesi, Problemler ve Çözüm Yolları Sempozyumu. 10-29 TARM. Ankara.
Kogbe, J.O.S. and Adediran, J.A., 2003. Influence of Nitrogen, Phosphorus and Potassium Application on The Yield of Maize in The Savanna Zone of Nigeria. African Journal of Biotechnology Vol.2 (10), Pp. 345-349.
Mc Pharlin, I.R., Jeffery, R.C., Weissberg, R., 1994. Determination of the Residual Value of Phosphate and Soil Test Phosphorus Calibration on A Karrakatta Sand. Commun Soil Sci. Plant Anal. 25:489- 500.
Moursi, M.A. and Saleh, S.A., 1980. Effect of Rates and Metods of Urea Applicatioan on Chemical Composition of Maize Plant. Egyption Journal of Agronomy, 5 (1): 15-23, Egypt.
Özdemir, O. ve Güner, S., 1982. Bafra ve Çarşamba Ovaları Sulu Koşullarında Mısırın Azotlu ve Fosforlu Gübre Gereksiniminin Saptanması. Samsun Bölge Topraksu Araştırma Enstitüsü Raporları. Genel Yayın No: 25, Sri No: 21, Samsun.
Özer, A. ve Sade, B. 1995. Farklı Fosfor ve Çinko Dozlarının “TTM-813” Melez Mısır Çeşidinin (Aez mays L. indentata S.) Tane Verimi, Morfolojik ve Kimyasal Özellikleri Üzerine Etkileri. S.Ü. Fen Bilimleri Ens. Yüksek Lisans Tezi. Konya.
Pettinger, N.A., 1953. The Effect of Fertilizers, Crop Rotation and Weather Conditions on the Anchorage of Corn Plants. Va. Agric. Exp. Stn. Bull. 46.
Pinzariu, D., Slonovchi, V., Jitereanu, G. and Caea, D., 1982. The Contribution of Some Technological Links to Increasing Maize Yields in an Irrigated System (Soil and Fertilizers Abs., 42: 10, 1092).
Rehm, B.W., Borensen, R.C. and Wiese, R.A., 1983. Application of Phosphorus, Potassium and Zinc to Corn Grown for Grain or Silage Nutrient Concentration and Uptake. Soil – Science Society of America Journal, 47: 4, 697-700, Nevraska / U.S.A.
Rouf, M.A. and Islam, M.S., 1983. Yield Response of Maize to Different Rates of Nitrogen and Phosphorus Fertilizers Under Rainfed Condition. Bangladesh Journal of Agricultural Research, 8:1, 44-48, Bangladesh (Field Crops Abs., 038-04770).
Sade, B., 1987. Çumra İlçesi Sulu Şartlarında Bazı Melez Mısır Çeşitlerinin Önemli Zirai Karakterleri Üzerinde Araştırmalar. S.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi, Konya.
Sade, B. ve Soylu, S., 1999. Araştırmaların Işığı Altında Konya Ekolojisinde Mısır Yetiştirme Tekniği. Orta Anadolu Hububat Tarımının Sorunları ve Çözüm Yolları Sempozyomu. (8-11 Haziran 1999), Konya.
Salem, M.S., Roshdy, A., Awad, S.G. and Baza, M.S.,1983.Studies on Maize Fertilization in Egypt. Effect on Nitrogen and Zinc Fertilization on Some Chemical Contens of Maize Plant. Annals of Agricultural Science Mashtohor, 20:1, 81-89, Egypt (Field Crops Abs., 037-06675).
Sayed Mohammed, S.H.Z. and Sadni, M.M., 1984. The Effect of Annual Weed Density and Nitrogen Fertilization on the Yield Maize (Zea mays var. Bakti-I). Pertanika, 7 (1): 61-65, Malaysia.
Serin, İ. ve Sade, B., 1995. Farklı Azot ve Potasyum Dozlarının “TTM-813” Melez Mısır Çeşidinin (Zea mays L.indentata) Tane Verimi, Morfolojik Özellikler ve Ham Protein Üzerine Etkileri. S.Ü. Ziraat Fak. Dergisi 6 (8): 103-115.
Soylu, S. ve Sade, B., 1995. Melez Atdişi Mısırda (Zea mays L. indentata) Faklı Ekim Zamanları ve Azot Dozlarının Verim, Verim Unsurları, G.D.D. ve Kalite Üzerine Etkileri. S.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi. Konya.
Thanki, J.D., Patel, P.G. and Thanki, S.D., 1988. Yield and Reletionships Among Yield Components and Nand P- Related Traits in Maize Genotypes Under Tropical Conditions. 2. Acker – und P Flanzenbau ( J. Agronomy Cec Crop Science). 152: 460-463.
Tollenear, M., Dwyer, L.M. and Stewart, D.W., 1992. Ear and Kernel Formation in Maize Hybrids Respecting Three Decades of Grain Yield. Improvement in Ontario. Crop Science, 32: (2), 432-438.
Uda, E.J., Bohn, H.L. and Tucker, T.C., 1970. Zinc Absorption By Calcareous Soils. Soil Sci. Amer. Proc. 34:405-407, U.S.A.
Ülger, A.C. 1986. Değişik Azot Dozlarının Tek Melez Atdişi Mısır Genotiplerinde Tepe Püskülü Çıkarma Süresi ve Tane Verimine Etkisi. Ç.Ü.Ziraat Fakültesi Dergisi, 13 (1): 165-174.
Xu, Z.B., 1986. Influence Major Characters of Maize the Productivity of Individual Plants. Ningxia Agricultural Science and Technology, 5: 26-27.