Seçmenleri Etkileme Sürecinde Siyasal Reklamcılık Olgusu (1999 Genel Seçimleri Örneği)

Günümüzde reklamcılığın önemli kollarından birini siyasal reklamcılık oluşturmaktadır. Tecimsel (ticari) reklamcılığın siyasete uygulanması sonucunda toplumda işlerlik kazanmış olan siyasal reklamcılığa, özellikle seçim kampanyalarının, önemli bir parçası gözüyle bakılmaktadır. Demokratik anlayışın egemen olduğu ülkelerde parti ya da adaylar seçmenlerden güven ve destek isterlerken; onlara bir takım ikna edici mesaj iletmek zorundadırlar. Amaç bir parti ya da adayı çok sayıda seçmene tanıtmak, diğer parti ve adaylar arasındaki ayrımı belirtmek ve seçimi kazanmak olunca, siyasal reklamcılık önemli bir olgu olarak ortaya çıkmaktadır. İşte bu çalışmada siyasal kampanyalar ve bu süreçte yer alan siyasal reklamcılık olgusundan hareketle partilerin seçim kampanyası döneminde yoğun olarak kullandıkları gazete reklamları içerik çözümlemesi yöntemi ile değerlendirilmiştir. 18 Nisan 1999 Genel Seçim Dönemi'nin örnek olay olarak ele alındığı çalışmada, Türk siyasi hayatının sağ kesiminde yer alan Anavatan Partisi ve Doğru Yol Partisi ile, sol tarafta yer alan Cumhuriyet Halk Partisi ve Demokratik Sol Parti'nin 1-17 Nisan tarihleri arasında Sabah, Hürriyet, Cumhuriyet, Zaman ve Türkiye Gazeteleri'nde çıkan reklamları karşılaştırmalı olarak analiz edilmiştir.

Today political advertising contitutes a considerable branch of advertising. Political advertising which is established in the social-political system as the application of commercial advertising to politics is seen as an important part of the election campaign. In countries with a more, democratical tradition, the parties or the candidates have to more appeal to their voters for trust and support by persuasive messaging. As the aim is to promote a party or a candidate to the widest possible voter and to distinguish the parties and candidates from the crowd and so winning the election, political advertising gains on crucial importance. In this study, the newspaper advertisements, those are using by political parties in political campaigns, analyzed by the method of content analysis. 1999 General Elections chosen as case study and 4 parties from right side Motherland Party (ANAP) and True Path Party (DYP), and from left side Republican Public Party (CHP) and Democratic Left Party (DSP) newspaper advertisements published in Sabah, Hürriyet, Cumhuriyet, Zaman and Türkiye between 1-17 April analyzed comparatively.

___

Bongrand, M. (1992). Politikada Pazarlama. (Çev. Fatoş Ersoy), İstanbul: İletişim Yayınları.

Brown, J.A.C. (1992). Siyasal Propaganda. (Çev. Yusuf Yazar), İstanbul: Ağaç Yayıncılık.

Can, B. (2000). 1999 Seçim Kampanyasında Gazete Reklamları. Maltepe İletişim Fakültesi Dergisi, 1(1), 103-120.

Cumhuriyet Gazetesi(1999). 1-17 Nisan Tarihleri Arası Nüshaları.

Çevik, S. (1999). Siyasal İletişimde Bir Araç: Seçim Afişleri. İletişim, 3, 113-130.

Dalkıran, N. (1995). Siyasal Reklamcılık ve hasının Rolü. İstanbul: Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Yayınları.

Ernart, E. (1990). Özgün Bir İletişim Dalı Olarak 'Siyasal Reklamcılık'. Muharrem Varol (Ed.), Kamuoyu Araştırmaları Birinci Uluslararası Sempozyumu, Ankara: Ankara Üniversitesi Basın Yayın Yüksekokulu Yayını, ss. 91-96.

Fidan, M. (2000) Siyasette Güvenilirlik İmajı. Konya: Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Yayınları.

Fiske, J. (1996). İletişim Çalışmalarına Giriş. (Çev. Süleyman İrvan), Ankara: Ark Bilim ve Sanat Yayınları.

Gürgen, H. (1990). Reklamcılık ve Metin Yararlığı. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları.

Hürriyet Gazetesi (1999). 1-17 Nisan Tarihleri Arası Nüshaları.

İçel, K. (1998). Kitle Haberleşme Hukuku. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.

Kalender, A. (2001). 1991 Milletvekili Genel Seçimlerinde Anavatan Partisi'nin Mesaj Stratejileri. Selçuk İletişim, 1 (4), 57-76.

McQuail, D. (1994). Kitle İletişim Kuramı. (Çev. Ahmet Haluk Yüksel), Eskişehir: Kibela Sanat Merkezi Yayını.

Oktay, M. (1993). Demokratik Sürecin Sağlıklı İşleyişi Açısından Siyasal İletişimde Sosyal Sorumluluk Meselesi. Marmara İletişim Dergisi, 2, 75-113.

Polat, V. (1996). Medyatik Lider ve Medyatik Seçim Kampanyaları. Yeni Türkiye Dergisi Medya Ö%el Sayısı, 1 (11), 860-863.

Rigel, N. (2000) Rüya Körleşmesi. İstanbul: Der Yayınları.

Sabah Gazetesi (1999). 1-17 Nisan Tarihleri Arası Nüshaları.

Sağnak, M. (1996). Medya-Politik (1983-1993 Yılları Arasında Medya-Politikacı İlişkileri). İstanbul: Eti Kitapları.

Shles, L. (1991). Issue Content and Legitimacy in 1998 Televised Political Advertising: Hubris and Synecdoche in Promoting Presidential Candidates. Frank Biocca (Ed.), Television and Political Advertising, Vol. 1: Psychologial Processes, New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates, pp. 133-162.

Şimşek, N. M. (1996). Refah Partisi'nde Halkla İlişkiler ve Reklam. Yeni Türkiye Dergisi Medya Öze1 Sayısı, 1 (11), 874-880.

Tokgöz, Q. (1977). Siyasal Haberleşme ve TRT'nin Rolü. Ankara Üniversitesi B.Y.Y.O Yıllık 1974/1976,74-95.

Tokgöz, O. (1989-1990). Türkiye'de Siyasal Reklamcılık: Bir Örnek Olarak Anavatan Partisi Gazete Siyasal Reklamları. Ankara Üniversitesi B.Y.Y.O. Yıllık Nermin Abadan Unat'a Armağan, 255-273.

Tokgöz, O. (1990). Ulusal Siyasal Kampanyalar, içinde Kamuoyu Araştırmaları Birinci Uluslararası Sempozyumu, Muharrem Varol (Ed.), Ankara: Ankara Üniversitesi Basın Yayın Yüksekokulu Yayını, ss. 69-73.

Tokgöz, O. (1991a). Türkiye'de 1983 ve 1987 Genel Seçimlerinde Kullanılan Siyasal Reklamlar. Amme İdaresi Dergisi, 24 (1), 13-28.

Tokgöz, O. (199,1b). ANAP'm Siyasal Reklamları, içinde Seçimlerde İletişim Politikaları, Hıfzı Topuz (Ed), İstanbul: Tüses Yayınları, ss. 155-164.

Tokgöz, O. (1999). Anavatan Partisi ve Doğru Yol Partisi (1987-1999): Gazete Siyasal Reklamları Üzerinden Değerlendirme. İletişim, 3, 61-90.

Topuz, H. (1991a). Siyasal Reklamcılık: Dünyadan ve Türkiye'den Örneklerle. İstanbul: Cem Yayınevi.

Topuz, H. (1991b). Seçimlerde İletişim Politikaları. İstanbul: Tüses Yayınları.

Türkiye Gazetesi (1999). 1-17 Nisan Tarihleri Arası Nüshaları.

Uslu, Z. K. (2000). Sihirli Değnek Çağdaş İllüzyon Dilemması. Siyasal iletişim, 1. Ulusal iletişim Sempozyumu Bildirileri, 2, Ankara, 79-90.

Uztuğ, F. (1998). Koalisyon İktidarları Döneminde İktidar ve Muhalefet Konumunun Siyasal Kampanya Stratejisi Geliştirmeye Olan Etkisi: 1995 Aralık Seçimleri Siyasal Reklam Analizi. Kurgu Dergisi, 15, 212-233.

Uztuğ, F. (1999). Siyasal Marka Seçim Kampanyaları ve Aday İmajı. Ankara: Mediacat Yayınları.

Üste, R. B. (2000). Türkiye'deki Seçim Propagandaları Üzerine Bir Değerlendirme. Siyasal İletişim, 1. Ulusal İletişim Sempozyumu Bildirileri, 2, Ankara, 35-51.

Varol, M. (1994). Siyaset ve Halkla İlişkiler: Bir Başlangıç. Ankara: İmaj Yayıncılık.

Yılmaz, A. (1996). Siyasal Reklamcılık ve Kamuoyu. Yeni Türkiye Dergisi Türk Siyaseti Özel Sayısı, 9,185-204.

Zaman Gazetesi (1999). 1-17 Nisan Tarihleri Arası Nüshaları.