Kemal Ahmed Dede ve Tercüme-i Menakıb-ı Mevlana'sı

Kemâl Ahmed Dede, M. 1558’de Akşehir’de doğmuştur. Mevlevî bir aileden gelen, Derviş Kemâl Ahmed, gençlik yıllarında Konya’ya gelerek, Çelebi Hüsrev Hazretleri’nin hizmetine girer. Bir süre sonra İstanbul’a gider ve bir dergâh bahçesindeki ağaç kovuğunda yaşamaya başlar. Burada, gösterdiği olgunluk ve kerâmetler ile çevredekilerin sevgisini kazanır. Yenikapı Mevlevîhânesi’ni yaptıran, Kâtip Mehmet Efendi’nin isteği üzerine bu mevlevîhânenin ilk postnîşîni olur. M. 1601 tarihinde vefât eden Kemâl Ahmed Dede, Tercüme-i Menâkıb-ı Mevlânâ adlı manzum eseriyle, Mevlânâ ve ahfadı hakkında bilgi veren eserlere bir yenisini kazandırmıştır.

Kemâl Ahmed Dede was born in 1558 in Akşehir. Dervish Kemâl Ahmed who comes from a Mevlevî family comes Konya and becomes an employee of Prophet Çelebi Hüsrev in his youth. After a while he goes to İstanbul and begins to live in the hollow of a tree which is in a dervish lodge’s garden. By the help of the maturity and miracles that he shows there he gains the love of people around him. With the desire of Sir Kâtip Mehmet who had built the Yenikapı Mevlevîhânesi ( lodge used by Mevlevî dervishes) built he becomes the first sheikh of the Mevlevihane. With his poem Tercüme-i Menâkıb-ı Mevlânâ, Kemâl Ahmed Dede who died in M. 1601, gives a new work to the ones which give information about Mevlana and his grandchildren .

___

Ahmet Eflakî. ( 2001 ). Âriflerin Menkıbeleri I-II. (Çeviren: Tahsin Yazıcı). İstanbul: MEB.

Ayan, Gönül. ( 2003 ). Sevakıb-ı Menakıb ve Mevlana. Konya: III. Uluslar Arası Mevlâna Kongresi Tebliğler. s. 79-84.

Bursalı Mehmet Tahir Efendi. (1975). Osmanlı Müellifleri 1299-1915. C. 3. ( hzl. İsmail Özen ). İstanbul: Meral Yayınları.

Ergun, Sadettin Nüzhet & Uğur, Mehmet Ferit. ( 2002 ). Konya Vilayeti Halkiyat ve Harsiyatı. ( hzl. Hüseyin Ayan ). Konya: T.C. Konya Valiliği İl Kültür Müdürlüğü.

Esrar Dede. ( 2000 ). Tezkire-i Şu’arâ-yı Mevleviyye. ( hzl. İlhan Genç ). Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Bşk. Yay.

Gölpınarlı, Abdülbaki. ( 1971 ). Mevlana Müzesi Kataloğu. C. II. Ankara: TTK.

İpekten, H., İsen, M., Toparlı, R., Okçu, N. & Karabey, T. ( 1988 ). Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yay.

Lokmanî Dede. (2003). Menâkıb-ı Mevlânâ. ( hzl. Halil Ersoylu ). Ankara: TDK.

Mehmed Ziya. ( 1913 ). Yenikapı Mevlevihanesi. ( hzl. Yavuz Sanemoğlu). İstanbul: Tercüman 1001 Temel Eser.

Sâkıb Mustafa Dede. ( No:1901 ). Sefîne-i Nefîse fi’l- Menâkıbi’l- Mevleviyye. C.II. Mevlânâ Müzesi İhtisas Ktp.

Tuman, Mehmet Nâil. ( 2001 ). Tuhfe-i Nâilî Divân Şairlerinin Muhtasar Biyografileri II. ( hzl. Cemal Kurnaz- Mustafa Tatçı). Ankara: Bizim Büro Yay.