Bölge İdare Mahkemesinin Dosyayı İlgili Mahkemeye Göndermesi Meselesi

İdari yargıda yapılan reform sonrasında uygulanmaya başlanan istinaf kanun yolu, hemen hemen bütün davalar yönünden genel kanun yolu niteliğine sahip olmuştur. Hem hukuka uygunluk hem de maddi vakıaya uygunluk yönünden denetim yapılan istinaf kanun yolunda, istinaf merciin hukuka aykırı bulduğu kararı kaldırarak yeni bir karar vermesi mümkündür. Ancak özellikle dereceli yargılamanın sağlaması için İdari Yargılama Usulü Kanunu madde 45’te; bazı hâllerde, hukuka aykırı kararın kaldırılarak ilk derece mahkemesine gönderilmesi öngörülmüştür. Ne var ki idari yargı uygulamasında, kanunda sayılan hâller dışında da hukuka aykırı kararlar kaldırılarak ilk derece mahkemesine gönderilmektedir. Dosyanın ilk derece mahkemesine gönderilmesi meselesine ilişkin mevcut idari yargı uygulaması, istinaf kanun yolunun özelliklerine ve getiriliş amacına aykırı olarak bir gelişme göstermiştir. Bu çalışmada, İdari Yargılama Usulü Kanunu’ndaki gönderme sebepleri ayrıntılı olarak incelenmiş ve mevcut idari yargı uygulamasında gönderme sebepleri açıklanmıştır. Sonrasında ise hukuk yargılamasındaki düzenlemeye de değinilerek uygulama ve kanunun ilgili maddesi tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

İstinaf kanun yolu, Dosyanın gönderilmesi, İdari yargıda istinaf, Bölge idare mahkemesi, Dereceli yargılama

The Issue Of The Dıstrıct Admınıstratıve Court To Send The Fıle To The Relevant Court

The remedy of appeal, which started to be implemented after the reform made in the administrative judiciary, has become a general legal remedy in terms of almost all cases. The appellate authority can annul the decision that it finds unlawful and issue a new decision in the remedy of appeal, which is audited in terms of legality and compliance with the material fact. However, in article 45 of the Law on Administrative Judgment Procedure, especially in order to ensure graded judgment, in some cases, it is envisaged that the unlawful decision be revoked and sent to the relevant court. However, in administrative jurisdiction practice, unlawful decisions are revoked and sent to the relevant court, except for the cases listed in the law. The current practice of administrative justice regarding the issue of sending the file to the relevant court has developed contrary to the characteristics of the remedy of appeal and the purpose of its introduction. In this study, the reasons for refoulement in the Administrative Procedure Law are examined in detail, and the current practice of administrative justice is explained. Afterward, the current practice and the relevant law article were discussed by referring to the regulation in civil proceedings.

Keywords:

The remedy of appeal, Return of the file, The remedy of appeal in the administrative jurisdiction, Graded judgment, The district administrative court,

PDF

___

AKİL, Cenk, İstinaf Kavramı, Yetkin Yayınları, Ankara 2010.
AKİL, Cenk, “Bir İstinaf Sebebi Olarak HMK m. 353/1-a-6 Üzerine Değerlendirme”, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, Y. 11, S. 38, 2019, s. 1-17.
AKYILMAZ, Bahtiyar/ SEZGİNER, Murat/ KAYA, Cemil, Açıklamalı-İçtihatlı Türk İdari Yargılama Hukuku, Savaş Yayınevi, Anka-ra 2019.
ALANGOYA, Yavuz, “Kanun Yolunun Anayasal Temeli ve HUMK m.427 Hükmü ile Kanun Yolu Kapatılmış Olan Kararlara Karşı Kanun Yoluna Müracaat İmkanı”, 75. Yaş Günü İçin Prof. Dr. Baki Kuru Armağanı, TBB Yayınları, Ankara 2004, s. 17-48.
BARDAKCI, Mehmet Akif, “Medeni Usul Hukukunda İstinaf ile Karşı-laştırmalı Olarak İdari Yargılama Hukukunda İstinaf”, MİHDER, C. 12, S. 34, 2016, s. 401-448.
BOZTAŞ, Nevzat, “İlk Derece Mahkemesi Kararlarının Eksik Tahkikat veya Geçersizlik Nedeniyle İstinaf Mahkemesince Kaldırılması Meselesi”, MİHDER, C. 13, S. 37, 2017, s. 423-456.
CANDAN, Turgut, Açıklamalı İdari Yargılama Usulü Kanunu, 8. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara 2021.
ÇINARLI, Serkan, İdari Yargılamada İstinaf ve Bölge İdare Mahkemeleri, 3. Baskı, Seçkin Yayınevi, Ankara 2020.
GÖZLER, Kemal, Türk Anayasa Hukuku, 3. Baskı, Ekin Basım Yayın Dağıtım, Bursa 2019.
GÖZÜBÜYÜK, A. Şeref ve GÖLCÜKLÜ, Feyyaz, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Uygulaması, 10. Bası, Turhan Kitabevi, Ankara 2013.
GÜNDAY, Metin, İdari Yargılama Hukuku, Turhan Kitabevi, Ankara 2022.
KARAASLAN, Varol, “HMK m. 353/1-a Üzerine Bir İnceleme”, DÜHFD, C. 22, S. 37, 2017, s. 219-239.
LEANZA, Piero ve PRİDAL, Ondrej, The Right to a Fair Trial, Wolters Kluwer, Alphen aan den Rijn 2014.
ÖZBUDUN, Ergun, Türk Anayasa Hukuku, 19. Basım, Yetkin Yayınları, Ankara 2019.
ÖZEKES, Muhammet ve BORAN GÜNEYSU, Nilüfer, Deliller ve Hüküm Eksikliği Yönünden İstinaf İncelemesi ve Kararı (HMK m. 353/1-a-6), Onikilevha Yayınları, İstanbul 2021.
PEKCANITEZ, Hakan/ ÖZEKES, Muhammet/ AKKAN, Mine/ TAŞ KORKMAZ, Hülya, Medenî Usûl Hukuku, Cilt III, 15. Bası, Onikilevha Yayınları, İstanbul 2017.
SEVİNÇ, Ekin, “İdari Yargılama Hukukunda Kanun Yoluna Başvuru Hakkının Anayasal Güvenceye Sahip Olması Bakımından Ele Alınması”, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 24, S. 3, 2020, s. 421-445.
TAŞPOLAT TUĞSAVUL, Melis, “İstinaf İncelemesi Sonucunda Verile-bilecek Kararlar”, TBB Dergisi, S. 134, 2018, s. 313-354.
ULUSOY, Ali D., Yeni Türk İdare Hukuku, 4. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara 2021.
VİTKAUSKAS, Dovydas ve DİKOV, Grigoriy, Protecting The Right To A Fair Trial Under The European Convention On Human Rights, 2. Edition, Council of Europe, 2017.
YILDIRIM, Ramazan, “Türkiye’de İstinaf Uygulamasının İdari Yargıya Etkileri”, Danıştay ve İdari Yargı Günü 147. Yıl Sempozyumu, Danıştay Yayınları, Ankara 2015, s. 33-53.
YILDIRIM, Turan ve FİŞ ÜSTÜN, Gül, Açıklamalı-Notlu İdari Yargılama Usulü Kanunu, Onikilevha Yayınları, Ankara 2020.
WENNERSTORM, Lars, “Uluslararası Standartlar Işığında Üç Dereceli Sistemin Gerekliliği”, Türkiye’de İstinaf Mahkemelerinin Kurulması Konferansı, Ankara 2007, s. 12-16.