Tarım Arazilerinde Sınırdaş Parselin Önalım Hakkının Yürürlükten Kaldırılmasının Sonuçları

5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu”nda tarım arazilerinin korunması için 2014 yılında eklenen hükümle, sınırdaş maliklere önalım hakkı verilmiştir. Söz konusu önalım hakkı konusunda uygulamada büyük sorunlar yaşanmasına bağlı olarak, toplumda bir huzursuzluk oluşmuş; bu nedenle kanun koyucu 04.11.2020 tarihinde ilgili fıkrayı yürürlükten kaldırmıştır. Kanun koyucu önalım hakkını yürürlükten kaldırmıştır; ancak söz konusu önalım hakkına dayalı olarak daha önceden doğmuş ve doğmuş yenilik doğuran hakların kullanılmasıyla açılan davaların akıbetinin ne olduğunu düzenlememiştir. Bu nedenle doktrinde ve uygulamada farklı sonuçlar ortaya çıkmıştır. Çalışmada konunun teorik altyapısı incelenerek, uygulamaya çözüm getirilmek heedflenmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Tarım Arazisi, Önalım Hakkı, Sınırdaş Malik, Kanuni Kısıtlama, Toprak Koruma

Results Related to Revocation of The Preemption Right of Neighboring Owner in Agricultural Lands

In 2005 various restrictions related to the agricultural lands were imposed by a general regulation. Since 2005 there has been changes in the Act and in 2014, a preemption right for neighboring owners was regulated. In the event that an agricultural land is not sold to either one of share-owners or to an owner of the adjacent lands, neighboring owner is titled to purchase the agricultural land primarily, as he/she has a preemption right. The purpose of the regulation is to rectify the agricultural lands to sufficient sizes. However, the regulation had been abused and mostly used as a way of buying the agricultural lands cheap. Due to the false results in the public, the regulation was revocated in 2020. The regulation removed the article but said nothing about the effects on the ongoing lawsuits and the reemption rights which were already gained according to the sales contracts made till 2020. The consequences of the revocation related to ongoing lawsuits and preemptions will be examined.

Keywords:

Agricultural Land, Preemption Right, Neighboring Owner, Legal Restriction, Land Conservation,

PDF

___

AKİPEK, Jale, Türk Eşya Hukuku İkinci Kitap: Mülkiyet, B.2, Ankara 1973
AKSU KAYACAN, Simge, “5403 Sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu’nda Düzenlenen Önalım Hakkının Kullanılması”, YÜHFD, C.XVII, 2020/2, s.529-598
ANTALYA, O. Gökhan, Borçlar Hukuku Genel Hükümler Cilt:1, B. 2, Ankara 2019
AYDOĞDU, Murat, Yasadan ve Sözleşmeden Doğan Önalım Hakkı, Ankara 2013
BİLGİN YÜCE, Melek, “5403 Sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu ile Getirilen Kanunî Kısıtlamalar”, Kültür Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Y.10, C.10, S.2 (Temmuz 2011), s.105-152
CANARSLAN, Gökçe, “Tarım Arazilerinin Satılması Halinde Sınırdaş Maliklerinin Önalım Hakkı”, AndHD, C.6, S.1 (Ocak 2020), s.1-18
DURAL, Mustafa/ÖZ, Turgut, Miras Hukuku, B.17, İstanbul 2021
EREN, Fikret, Türk Medeni Kanununa Göre Yasal Önalım Hakkı, GÜHFD. C.XII, S.1-2, Y.2008, s.106-126
EREN, Fikret, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, B. 26, Ankara 2021
FEYZİOĞLU, Feyzi Necip, Şuf’a Hakkı, İstanbul 1959
GÜRSOY, K.Tahir/EREN, Fikret/CANSEL, Erol, Türk Eşya Hukuku, B.2, Ankara 1984
HATEMİ, Hüseyin/SEROZAN, Rona/ARPACI, Abdülkadir, Eşya Hukuku, İstanbul 1991
HELVACI, İlhan, “İsviçre Borçlar Kanunu’nun Sözleşmeden Doğan Önalım, Alım ve Geri Alım Haklarına İlişkin Değişiklikleri, (İsviçre Borçlar Kanunu madde 216, fıkra 2, fıkra 3, madde 216a216e)”, Milletlerarası Hukuk ve Milletlerarası Özel Hukuk Bülteni, Y.19-20, S.1-2, 1999-2000, Aysel Çelikel’e Armağan, s.397-417
IŞIK, Melih/ÖZAY, O. Levent, “Sınırdaş Tarımsal Arazi Maliklerinin Önalım Hakkının Yürürlükten Kaldırılmasının Derdest Davalara Etkisi”, TBB Dergisi, 2021 (155), s.379-408