Türkiye'de Negatif Siyasal Reklamlar: 1995, 1999 ve 2002 Genel Seçimleri Üzerine Bir Analiz

Demokratik toplumlarda siyasi parti ya da adaylar çeşitli yöntemler kullanmak suretiyle insanları etkilemeye ve kendilerine oy vermeleri konusunda ikna etmeye çalışırlar. Bu stratejilerden birisi de hiç şüphesiz negatif siyasal reklamlardır. Negatif siyasal reklamcılık, rakip adayın kişisel özelliklerine, ortaya attığı ve savunduğu düşüncelere veya üyesi olduğu partilere yönelik saldırıları içeren reklamlar olarak ön plana çıkmaktadır. Bu tür reklamlar vasıtasıyla rakip parti ya da adayın yeterliliği ve gücü sorgulanırken; seçmen nezdinde onlara ilişkin bir şüphe yaratılmak istenmektedir. İşte bir siyasal kampanya stratejisi olarak negatif siyasal reklamcılığın konu edildiği bu çalışmada, 1995, 1999 ve 2002 Genel Seçimleri’nde Türkiye’deki siyasi partilerin negatif siyasal reklamları kullanma sıklıkları, hangi tür negatif reklamlara daha çok önem verdikleri ve bu tür reklamlarda ön plana çıkarılan konuların neler olduğu tartışılmıştır. İçerik çözümlemesi bulgularına göre; negatif siyasal reklam kullanımı bakımından seçim dönemleri ve partiler arasında anlamlı bir farklılaşma bulunmaktadır. Analiz edilen üç seçim dönemi içerisinde negatif siyasal reklamların en çok kullanıldığı dönem 24 Aralık 1995 Genel Seçimleri’dir. 1995 Seçimleri’nde ANAP, CHP, DYP ve RP; 1999 Seçimleri’nde CHP, DYP ve FP; 2002 Seçimleri”nde ise ANAP, CHP, DYP ve MHP siyasal kampanya çalışmalarında negatif reklamlara yer veren partiler olmuştur.

Negative Political Advertising in Turkey: An Analysis of the 1995, 1999 and 2002 General elections

In democratic societies, political parties and candidates compete in various ways to influence people and try to persuade them to vote for them. One of these strategies is certainly the negative political advertisement. Negative political advertising emerges as containing attacks against personal traits of the opponent candidate, the ideas stated and advocated by him or attacks against the opponent party. Such advertisement is used to question the competency and abilities of the opponent party or candidate and to cast doubt on them among the voters. The subject of this study is the usage of negative political advertising as a political campaign strategy by Turkish political parties in the 1995, 1999 and 2002 general elections, they have been discussed by usage frequency, by preferred type of negative advertisement and the themes emphasized. The content analysis results showed meaningful differences between election periods and parties in the use of negative political advertising. Among the three analysed election campaign years, the period with the most usage of negative political ads was the 24 December 1995 general elections. The parties that have used negative political advertisement in their campaigns were in the 1995 elections the ANAP, CHP, DYP and RP; in the 1999 elections the CHP, DYP and the FP; in the 2002 elections the ANAP, CHP, DYP and MHP

PDF

___

Abadan N (1966) Anayasa Hukuku ve Siyasal Bilimler Açısından 1965 Seçimleri’nin Tahlili, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları, Ankara.
Alver F (2003) Basında Yabancı Tasarımı ve Yabancı Düşmanlığı, Der Yayınları, İstanbul.
Ansolabehere S and Iyengar S (1995) Going Negative: How Attack Ads Shrink and Polarize The Electorate, The Free Press, New York.
Balcı Ş (2005) Medya ve Siyaset İlişkilerinde Siyasal Reklam: Güncel Örnekler Üzerinden Bir Değerlendirme, Z Damlapınar (Ed.), Medya ve Siyaset İlişkileri Üzerine, Turhan Kitabevi, Ankara, ss. 141-176.
Banwart M C (2002) Videostyle and Webstyle in 2000: Comparing the Gender Diferences of Candidate Presentations in Political Advertising and on the Internet, Unpublished Doctoral Dissertation, University of Oklahoma Graduate College, UMI Dissertation Information Service.
Basil M, Schooler C and Reeves B (1991). Positive and Negative Political Advertising: Effectiveness of Ads and Perceptions of Candidates, F Biocca (Ed.), Television and Political Advertising, Vol. 1: Psychologial Processes, Lawrence Erlbaum Associates, New Jersey, pp. 245-262.
Bettinghaus E P and Cody M J (1987) Persuasive Communications, Holt Rinehart and Winston Inc., New York.
Bostancı M N (1996) RP’yi Anlamak, Türkiye Günlüğü, 38, Ocak-Şubat, 67-70.
Bostancı M N (1998) Siyaset, Medya ve Ötesi, Vadi Yayınları, Ankara.
Christ W G, Thorson E and Caywood C (1994) Do Attitudes Toward Political Advertising Affect Imformation Processing of Televised Political Commercials, Journal of Broadcasting & Electronic Media, 38 (3), 251-270.
Cumhuriyet Gazetesi 24 Kasım- 24 Aralık 1995 tarihleri arası; 18 Mart- 18 Nisan 1999 tarihleri arası; 1- 26 Ekim 2002 tarihleri arasındaki nüshalar.
Damlapınar Z ve Balcı Ş (2005) Seçmenin Zihnindeki Aday İmajını Belirleyen Etkenler: 28 Mart 2004 Yerel Seçimleri Alan Araştırması, Selçuk İletişim, 4 (1), 58-79.
Devran Y (2003) Siyasal Kampanya Yönetimi: Mesaj, Strateji ve Taktikler, AND Yayınları, İstanbul.
Elden M ve Fırlar B G (2004) The Political Promotion in the Politic Arena ‘A Historical Analysis on Turkey From 1950’s Till 2000’s’, Bilig, Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, 29, 105-136.
Faber R J, Albert R T and Kay G S (1993). Negative Political Advertising and Voting Intent: The Role of Involvement and Alternative Information Sources, Journal of Advertising, 22 (4), 67-76.
Finkel S E and Geer J G (1998) A Spot Check: Casting Doubt on the Demobilizing Effect of Attack Advertising, American Journal of Political Science, 42 (2), 573-595.
Freedman J L, Sears D O ve Carlsmith J M (1998) Sosyal Psikoloji, Ali Dönmez (çev), İmge Kitabevi, Ankara.
Galtung J and Ruge M (1973) Structuring and Selecting News, S Cohen and J Young (Eds.), The Manufacture of News, Sage Publications, London, pp. 52-63.
Garramone G M (1984) Voter Responses to Negative Political Ads, Journalism Quarterly, 61 (2), 250-259.
Garramone G M (1985) Effects of Negative Political Advertising: The Roles of Sponsor and Rebuttal, Journal of Broadcasting & Electronic Media, 29 (2), 147-159.
Görgün A (2002) Çamurda Dans -Negatif Politik Reklam-, Bas-Haş Yayınları, İstanbul.
Gunsch M A, Brownlow S, Haynes S E and Mabe Z (2000) Differential Linguistic Content of Various Forms of Political Advertising, Journal of Broadcasting & Electronic Madia, 44 (1), 27-42.
Güz N (2005) Haberde Yönlendirme ve Kamuoyu Araştırmaları, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
Hong Y H (1996) Affect, Perceptual Bias, and Public Support for Reglation of Negative Political Advertising in the 1996 Taiwan Presidential Election, Unpublished Doctoral Dissertation, University of Wisconsin- Madison, UMI Dissertation Information Service.
Hürriyet Gazetesi 24 Kasım- 24 Aralık 1995 tarihleri arası; 18 Mart- 18 Nisan 1999 tarihleri arası; 1- 26 Ekim 2002 tarihleri arasındaki nüshalar.
İslamoğlu A H (2002) Siyaset Pazarlaması: Toplam Kalite Yaklaşımı, Beta Basım Yayım Dağıtım, İstanbul.
Jamieson K H, Waldman P and Sheer S (2000) Eliminate the Negative? Categories of Analysis for Political Advertisements, J A Thurber vd. (Eds.), Crowded Airwaves: Campaign Advertising in Elections, Brookings Institution Press, Washington, pp. 44-64.
Johnson-Cartee K S and Copeland G A (1997) Manipulation of the American Voter: Political Campaign Commercials, Praeger Series in Political Communication, London.
Johnson-Cartee, K S and Copeland G A (1991) Negative Political Advertising: Coming of Age, Lawrence Erlbaum Associates Publishers, New Jersey.
Kahn K F and Kenney P J (2000) How Negative Campaigning Enhances Knowledge of Senato Elections, J A Thurber vd. (Eds.), Crowded Airwaves: Campaign Advertising in Elections, Brookings Institution Press, Washington, pp. 65-95.
Kaid L L (2004) Political Advertising, L L Kaid (Ed.), Handbook of Political Communication Research, Lawrence Erlbaum Associates Publishers, New Jersey, pp. 155-202.
Kaid L L and Johnston A (1991) Negative Versus Positive Television Advertising in U.S. Presidential Campaigns, 1960-1988, Journal of Communication, 41 (3), 53-64.
Kalender A (2005) Siyasal İletişim: Seçmenler ve İkna Stratejileri, Çizgi Kitabevi Yayınları, Konya.
Kara N (2000) 1989-1994 Yerel Seçimlerinde Doğru Yol Partisi Gazete Reklamlarına Negatif Siyasal Reklam Açısından Bir Bakış, Selçuk İletişim, 1 (2), 127-134.
Karahan Uslu Z (1996) Siyasal İletişim ve 24 Aralık 1995 Genel Seçimleri, Yeni Türkiye Dergisi Medya Özel Sayısı, 2 (11), 790-802.
Kern M (1989) 30-Second Politics: Political Advertising in the Eighties, Preager Publishers, New York.
Kongar E (2000) 21. Yüzyılda Türkiye: 2000’li Yıllarda Türkiye’nin Toplumsal Yapısı, Remzi Kitabevi, İstanbul.
Lau R R and Pomper G M (2001) Negative Campaigning By US Senate Candidates, Party Politics, 7 (1), 69-87.
McConkey W C (1994) Voter Choice: A Theory and Strategic Planning System for Applied Political Campaign Research and Communication, Unpublished Doctoral Dissertation, The Florida State University College of Communication, UMI Dissertation Information Service.
Merritt S (1984) Negative Political Advertising: Some Empirical Findings, Journal of Advertising, 13 (3), 27-38.
Milliyet Gazetesi 24 Kasım- 24 Aralık 1995 tarihleri arası; 18 Mart- 18 Nisan 1999 tarihleri arası; 1- 26 Ekim 2002 tarihleri arasındaki nüshalar.
Nedimoğlu M O (1990) Siyasal İletişimde Dönüşümler, Yeni Bir Olgu: Siyasal Reklamlar, Yüksek Lisans Tezi, A.Ü. Sosyal Bilimler Enst, Ankara.
Özkan A (2004) Siyasal İletişim: Partiler, Seçimler, Stratejiler…, Nesil Yayınları, İstanbul.
Özkan N (2002) Seçim Kazandıran Kampanyalar, MediaCat Kitapları, İstanbul.
Polat C, Gürbüz E ve İnal M E (2004) Hedef Seçmen: Siyasal Pazarlama Yaklaşımı, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
Polat N (1997) Siyasal Partiler ve Siyasal Reklamcılık (1991 Erken Genel Seçimlerinde Uygulanan Siyasal Reklamlar), Doktora Tezi, İ. Ü. Sosyal Bilimler Enst, İstanbul.
Rigel N (2000) İleti Tasarımında Haber, Der Yayınları, İstanbul.
Robertson, T (2000) Sex and the Political Process: An Analysis of Sex Stereotypes in 1998 Senatorial and Gubernational Campaigns, Unpublished Doctoral Dissertation, University of Oklahoma Graduate College, UMI Dissertation Information Service.
Roddy B L and Garramone G M (1988) Appeals and Strategies of Negative Political Advertising, Journal of Broadcasting & Electronic Media, 32 (4), 415-427.
Sabah Gazetesi 24 Kasım- 24 Aralık 1995 tarihleri arası; 18 Mart- 18 Nisan 1999 tarihleri arası; 1- 26 Ekim 2002 tarihleri arasındaki nüshalar.
Sorescu A B and Betsy D G (2000) Negative Comparative Advertising: Evidence Favoring
Fine-Tuning, The Journal of Advertising, 29 (4), 25-40.
Surlin S H and Gordon T F (1977) How Values Effect Attitudes Toward Direct Reference Political Advertising, Journalism Quarterly, 54 (1), 89-98.
Swint K C (1998) Political Consultants and Negative Campaigning, University Press of America, Inc., New York.
Tokgöz O (1991) Türkiye’de 1983 ve 1987 Genel Seçimlerinde Kullanılan Siyasal Reklamlar, Amme İdaresi Dergisi, 24 (1), 13-28.
Tokgöz O (1994) 1991 Genel Seçimlerinde Refah Partisi: Siyasal Reklamlarda Yer Alan İmgeler ve Söylem Üzerinde Bir Araştırma, Amme İdaresi Dergisi, 27 (1), 19-41.
Türkiye Gazetesi 24 Kasım- 24 Aralık 1995 tarihleri arası; 18 Mart- 18 Nisan 1999 tarihleri arası; 1- 26 Ekim 2002 tarihleri arasındaki nüshalar.
Uğur A (2003) Kültür Kıtası Atlası: Kültür, İletişim, Demokrasi, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
Unan F (1996) 24 Aralık Seçimleri ve Türkiye’de İslam Sendromu, Türkiye Günlüğü, 38, Ocak-Şubat, 83-91.
Uztuğ F (2004) Siyasal İletişim Yönetimi: Siyasette Marka Yaratmak, MediaCat Kitapları, İstanbul.
Zaman Gazetesi 24 Kasım- 24 Aralık 1995 tarihleri arası; 18 Mart- 18 Nisan 1999 tarihleri arası; 1- 26 Ekim 2002 tarihleri arasındaki nüshalar.