Üniversitelere ait İnternet Web Sitelerinin Ortodonti Hastaları İçin Sağladığı Bilgi Kalitesinin Değerlendirilmesi

Amaç: Bu çalışmanın amacı üniversitelere ait web sitelerinin ortodontik bilgi kaynağı yönünden kalitesini ve içeriğini değerlendirmektir. Gereç ve Yöntemler: Google arama motoru ile “diş hekimliği fakültesi” anahtar kelimesi kullanılarak 2020 yılı Nisan ayı sonunda bir internet araması yapılmıştır. Arama sonrasında ilk 60 üniversite diş hekimliği fakültesi web sitesi değerlendirilmiştir. Ayrıca ilk 15 devlet ve vakıf üniversitesine ait diş hekimliği fakültesi ortodonti web sitesi değerlendirilerek karşılaştırma yapılmıştır. Bu web sitelerinin sağladığı bilginin değerlendirilmesi amacıyla üç farklı değerlendirme metodu (JAMA, DISCERN ve EQIP) kullanılmıştır. Sonuçlar ortalama skor puanları, yüzdeler ve aralıklar olarak verilmiştir. İstatistiksel değerlendirme amacıyla Shapiro-Wilks ve Mann Whitney-U testleri kullanılmış ve istatistiksel anlamlılık değeri p<0,05 olarak kabul edilmiştir. Bulgular: JAMA kriterlerine göre yazarlık (%95) ve Patent hakkı (%98.3) ilkelerine en çok uyulurken, açıklama ilkesinin (%3.3) en düşük seviyede yer aldığı belirlenmiştir. DISCERN kriterlerine göre yapılan değerlendirmede Bölüm 1 skorunun 19.4  9.37, Bölüm 2 skorunun 13.8  7.94, Bölüm 3 skorunun 1.98  1.23 ve toplam skorun 35.28  17.84 olduğu belirlenmiştir. DISCERN kriterlerine göre web sitelerinin bilgi sağlama kalitesi düşüktür. EQIP kriterlerine göre yapılan değerlendirmede toplam skor %32,81  24.64 olarak elde edilirken skorların en fazla oranda hayır cevabı aldığı belirlenmiştir. Web sitelerinin genel olarak bilgi sağlama kalitesi düşük olmak ile birlikte eksiklikleri şöyleydi: bilginin amaçlarından, kaynaklarından ve üretim sürelerinden bahsedilmemektedir. Sonuçlar: Güncel bilgilerin ve tedavilerin sağlanması için bilimsel yöntemlerin takip edildiği ve uygulandığı üniversite hastanelerine ait web sitelerin hastaların kaliteli ve doğru bilgi alabilmesi için sürekli ve belirli kriterlere göre düzenlenmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

diş hekimliği fakültesi, internet, ortodonti

Evaluation of the Information Quality Provided by University Internet Websites for Orthodontic Patients

Aim: The purpose of this study is to evaluate the quality and content of the websites of university dental faculties in terms of orthodontic information source. Methods: An internet search was carried out in April 2020 using the keyword "faculty of dentistry" using the Google search engine. After the search, the first 60 university dentistry faculty websites were evaluated. In addition, a comparison was made by evaluating the orthodontics website of the faculty of dentistry belonging to the first 15 state and foundation universities. Three different evaluation methods (JAMA, DISCERN and EQIP) were used to evaluate the information provided by these websites. Results are given as average scores, percentages and ranges. For statistical evaluation, Shapiro-Wilks and Mann Whitney-U tests were used and the statistical significance value was accepted as p <0.05. Results: According to the JAMA criteria, the authorship (95%) and disclosure (98.3%) were observed most, while the principle of attribution (3.3%) was found to be at the lowest level. In the evaluation made according to DISCERN criteria, it was determined that the Part-1 score was 19.4  9.37, the Part-2 score was 13.8  7.94, the Part-3 score was 1.98  1.23 and the total score was 35.28  17.84. According to DISCERN criteria, websites provide poor information quality. In the evaluation according to the total score of the scores was obtained by EQIP  24.64 32.81% was determined as a maximum ratio of no answer received. The overall quality of the websites to provide information was low, but the shortcomings were as follows: the purposes, sources and production times of the information are not mentioned. Conclusion: It is concluded that the websites of university hospitals where scientific methods are followed and applied in order to provide up-to-date information and treatments should be arranged continuously and according to certain criteria in order for patients to receive quality and accurate information.

Keywords:

Dental faculty, internet, orthodontics,

PDF

___

1. Andreassen HK, Bujnowska-Fedak MM, Chronaki CE, Dumitru RC, Pudule I, Santana S, et al. European citizens' use of E-health services: a study of seven countries. BMC public health 2007;7:53.
2. Anderson JG, Rainey MR, Eysenbach G. The impact of CyberHealthcare on the physician–patient relationship. J Med Syst 2003;27:67-84.
3. Patel U, Cobourne MT. Orthodontic extractions and the Internet: quality of online information available to the public. Am J Orthod Dentofacial Orthop 2011;139:e103-9.
4. Jorgensen G. Social media basics for orthodontists. Am J Orthod Dentofacial Orthop 2012;141:510-5.
5. ITU. Internet Usage Statistics. International Telecommunications Union. ITU Statistics (http://www.itu.int/ict/statistics) Web site. https://www.itu.int/en/ITU-D/Statistics/Pages/stat/default.aspx. Published 2019. Accessed 29.04.2020.
6. TÜİK. Bilgisayar ve İnternet kullanım oranı, 2005-2019. Türkiye İstatistik Kurumu. http://www.tuik.gov.tr/PreIstatistikTablo.do?istab_id=1120. Published 2019. Accessed 29.04.2020, 2019.
7. Özyavaş S. Türkiye’de Ağız Diş Sağlığı Politikası: Mevcut Durum Analizi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi 2018;21:789-805.
8. Olkun HK, Demirkaya AA. Evaluation of Internet Information about Lingual Orthodontics Using DISCERN and JAMA Tools. Turk J Orthod 2018;31:50-4.
9. Silberg WM, Lundberg GD, Musacchio RA. Assessing, controlling, and assuring the quality of medical information on the Internet: Caveant lector et viewor--Let the reader and viewer beware. JAMA 1997;277:1244-5.
10. Olkun HK, Demirkaya AA, Aras B. The quality of Internet information on lingual orthodontics in the English language, with DISCERN and JAMA. J Orthod 2019;46:20-6.
11. Charnock D, Shepperd S, Needham G, Gann R. DISCERN: an instrument for judging the quality of written consumer health information on treatment choices. J Epidemiol Community Health 1999;53:105-11.
12. Moult B, Franck LS, Brady H. Ensuring quality information for patients: development and preliminary validation of a new instrument to improve the quality of written health care information. Health Expect 2004;7:165-75.
13. Vaona A, Marcon A, Rava M, Buzzetti R, Sartori M, Abbinante C, et al. Quality evaluation of JAMA Patient Pages on diabetes using the Ensuring Quality Information for Patient (EQIP) tool. Prim Care Diabetes 2011;5:257-63.
14. Som R, Gunawardana N. Internet chemotherapy information is of good quality: assessment with the DISCERN tool. Br J Cancer 2012;107:403-4s.
15. Göngörmüş Z, Göngörmüş M. Ağız-Diş Sağlığı ile İlgili Türkçe Web Sayfalarının Kalitesinin Değerlendirilmesi: Ön Çalışma. SSSJournal 2018;4:2631-4.
16. Swire-Thompson B, Lazer D. Public Health and Online Misinformation: Challenges and Recommendations. Annu Rev Public Health 2020;41:433-51.
17. Aldairy T, Laverick S, McIntyre G. Orthognathic surgery: is patient information on the Internet valid? Eur J Orthod 2012;34:466-9.
18. Aghasiyev R, Yılmaz B. The Accuracy of Information about Orthodontics Available on the Internet. Turk J Orthod 2018;31:127-32.
19. Bavbek NC, Tuncer BB. Information on the Internet Regarding Orthognathic Surgery in Turkey: Is It an Adequate Guide for Potential Patients?Turk J Orthod 2017;30:78-83.
20. Mahdmina A. Orthodontic Retainer Wear: A Cross-sectional Study of Information Quality Available on the Internet. J Orthod 2016;43:6.
21. Dogramaci EJ, Rossi-Fedele G. The quality of information on the Internet on orthodontic retainer wear: a cross-sectional study. J Orthod 2016;43:47-58.
22. Korkmaz YN, Buyuk SK. YouTube as a Patient-Information Source for Cleft Lip and Palate. Cleft Palate Craniofac J 2020;57:327-32.
23. Eysenbach G, Powell J, Kuss O, Sa E-R. Empirical studies assessing the quality of health information for consumers on the world wide web: a systematic review. JAMA 2002;287:2691-700.
24. Powell J, Clarke A. Internet information-seeking in mental health: population survey. Br J Psychiatry 2006;189:273-7.
25. McGoldrick D, Kielty P, Cotter C. Quality of information about maxillofacial trauma on the Internet. Br J Oral Maxillofac Surg 2017;55:141-4.
26. Yenikurtuluş H. Üniversite Kütüphanelerinde Elektronik Bilgi Kaynaklarına Dayalı Yararlandırma Hizmeti: İstanbul Bilgi Üniversitesi Kütüphanesi Uygulama Örneği [Yüksek Lisans Tezi]. İstanbul: İstanbul Üniversitesi; 2007.
27. van Deursen AJAM, van Dijk JAGM. Using the Internet: Skill related problems in users' online behavior. Interact Comput 2009;21:393-402.
28. Şatır Ç, Sümer F. Kurum İtibarının Bileşenleri Üzerine Bir Araştırma: Sağlık Hizmeti Üreten Bir Kamu Kurumunda İç Paydaşlar İtibarı Nasıl Algılıyor? Selçuk İletişim 2008;5:15-25.
29. Winker MA, Flanagin A, Chi-Lum B, White J, Andrews K, Kennett RL, et al. Guidelines for medical and health information sites on the internet: principles governing AMA web sites. American Medical Association. JAMA 2000;283:1600-6.
30. YÖK. Diş Hekimliği Programı Bulunan Tüm Üniversiteler. YÖK: Yükseköğretim Kurumu. Yükseköğretim Program Atlası Web site. https://yokatlas.yok.gov.tr/lisans-bolum.php?b=10049. Published 2019. Updated 29.04.2020. Accessed 2020.
31. Karaağaç E, Küçükeşmen Ç. Maloklüzyonun Psikososyal Etkileri ve Çocuklarda Ortodontik Tedavi Görme İsteği. SDU Journal of Health Science 2017;8:40-4.