Tarihsel Belgeler Işığında Diyarbekirli Said Paşa’nın Hayatı ve Hizmetleri

Diyarbakır’ın yetiştirdiği çok yönlü ve önemli bir bilgi adamı olan Said Paşa hayatını devlet hizmetinde geçirmiş ve bu hizmete devam ediyorken erken denilecek bir yaşta vefat etmiştir. Said Paşa’nın memuriyetine ait sicil kaydı yanında atamaları, nakilleri ve hizmetlerine ait belgeler onun hayat seyrinin resmî tanıkları olarak önemli vesikalar hükmündedir. Bu belgelerin bir kısmı Süleyman Nazif tarafından babası Said Paşa hakkında daha önce verilen bilgilerle de örtüşmesi bakımından anlamlı bir teyid hükmündedir. Ayrıca Said Paşa’nın kendi elyazısıyla soy ağacına dair bize bıraktığı bir yazı da beyan edilecek olan belgeler arasında yer alacaktır.

___

  • Arşiv Vesikaları (BOA): BOA, Sicill-i Ahvâl-i Umumi Müdiriyeti aded: 3/52. BOA, İ.DH SAİD 3/27. BOA, Y. PRK. DH 3/40. BOA, İ. DH 779/ 63362. BOA, İ. DH 1025/80816. BOA, İ. DH 0107/83988. BOA, İ. DH 1075/ 84338. BOA, İ.DH. 1071/83988. BOA, Y. EE 14/48. BOA, DH. MKT 1865/88. BOA, İ.DH 1235/96735. BOA, DH. MKT 1916/49. BOA, İ.ŞD 59/3374-2. BOA, İ. DH 1256/98562. BOA, DH. MKT 1916/49. BOA, ŞD. 911/74 . BOA, ŞD. 2453/10. BOA, MF. MKT 646/51. BOA, MF. MKT 646/51. BOA, MF. MKT 1215/58. BOA, MF. MKT 170/ 124. Yazma Eserler:
  • Said Paşa. (Diyarbekir ve Çevresi Üzerine Notlar). AETRH 553. Said Paşa. (Notlar), Arkeoloji Kütüphanesi, 534/III.
  • Ansiklopedi maddesi: Koç, Havva. “Arkeoloji Kütüphanesi”. DİA III (1991), İstanbul.