ARAPÇA’DA VE İBRANİCE’DE LEFÎF FİİL MUKAYESELİ BİR ÇALIŞMA

Lefîf fiil kendisinde illet harflerinden iki tanesini bulunduran fiildir ve iki kısma ayrılır. Lefîf-i makrûn iki illet harfinin yan yana bulunduğu fiildir, Lefîf-i mefrûk ise iki illetli harfin arasında sahih bir harfin bulunduğu fiildir. Bundan dolayı bu tür fiiller dilsel değişim kurallarına tabi olurlar. Bu nedenle bu çalışma dilsel değişim kurallarının sebep olduğu değişiklikleri gözlemlemeyi amaçlar. Birinci kısımda Lefîf-i makrûn ve Lefîf fiilin son illet harfinin bir uzatma harfine dönüşmesi, fiilin aynu’l-fiilinin (ikinci harfinin) değişmediği durumlar, fiilin lâmu’l-fiilinin (üçüncü harfinin) değişmediği durumlar, makrûn ve mefrûk fiillerin arasındaki karşılıklı değişimler, bileşenlerinden vâv ve ye harfleri arasındaki değişimler gibi makrûn Lefîf fiilin bazı durumları ele alındı. İkinci kısımda ise Lefîf fiilin diğer bir türü olan mefrûk Lefîf fiil ve salt fethaya dönüştüğü durumlar, vâv harfinin hemzeye dönüştüğü durumlar ve he harfli ve hemze harfli illetli fiiller ele alındı. Sonuç olarak bu çalışma bu türden olan fiillerin Arapça’da ve İbranice’deki değişimlerini mukayeseli yöntemle ele alır.

Anahtar Kelimeler:

Fiillerin yapısı, Arapça sarf, illetli fiil, Lefif fiil, Arapça bir kelimenin yapısı, mukayeseli metod

-

Abstact: The verb so called (lafīf) is the one in which two weak letters exist, and it consists of two types: Lafīf Maqrūn; in which the weak letters attach together, and Lafīf Mafrūq; in which a strong sound lies between the two weak letters. Therefore this kind of verbs is subject to linguistic modifications. This study aims at making some observations about the changes that have resulted after those modifications. The first part of this study discusses the weak verb (lafīf maqrūn), mentioning some cases of its development such as transformation of the last weak letter of this verb to a long front vowel, cases in which the second component of the word has not changed (‘aynu- lfi’l), others in which the third component (lamu-lfi’l) has not changed, the exchange between both types of the weak verb, and the reciprocation between (w) and (y) in its components. The second part of the study discusses the other type (lafīf mafrūq), its transformation to fath stage, the changes of (w) to a glottal catch, the weak verb with the vowel (h), and the weak verb with a glottal catch as a vowel. The study, eventually, is comparing the development of this kind of verbs in Arabic with their evolution in Hebrew

Keywords:

Forms of the verbs, Arabic morphology, the weak verb, al-fi’l al-Lafîf, form of an Arabic word, comparative method.,

PDF

___

1- Ahmed ‘Alemuddîn el-Cundî, el-Lehecâtu’l-‘Arabîye fi’t-turâs, ed-Dâru’l- ‘Arabîye li’t-turâs, Kahire 1983.
2- Âmine Sâlih ez-Zu‘bî, Fî ‘ilmi’l-esvâti’l-mukâran, et-Tağayyuru’t-târîhî li’lesvât fi’l-luğati’l-‘Arabî ve’l-luğâti’s-Sâmîyet, Dâru’l-kitâbi’s-sekâfî, İrbid 2005.
3- İbn Cinnî, Ebu’l-Feth, el-Hasâis, tahkik Muhammed ‘Ali en-Neccâr, Dâru’lHudâ, Beyrut, Musavveratun ‘an tab‘ati’l-hey’eti’l-Mısrîyeti’l-‘âmmme li’lkitâb, Kahire.
4- Ebû Hayyân el-Endelûsî, Tefsîru’l-bahri’l-muhît, Dâru’l-fikr, Beyrut, Musa vveratun ‘an tab‘ati Dâri’s-Sa‘âdet, Kahire.
5- Ibn Haleviye , el-Hucce fi’l-kırââti’s-seb‘, tahkik Sâlim Mukrim Abdul‘âli, Beyrut 1979.
6- Ribhî Kemâl, Durûs fi’l-luğatil’-‘İbriyye, ‘Âlemu’l-kutub, Beyrut 1982.
7- Sîbeveyhî, el-Kitâb, tahkik ‘Abdusselâm Hârûn, ‘Âlemu’l-kutub, Kahire.
8- Abdulfettâh İsmâ‘îl Şelebî, Fi’d-dirâsâti’l-Kur’âni, el-İmâletu fi’l-Kırââti
ve’l-lehecâti’l-‘Arabiyye, Dâr Nahda Mısır li’t-tibâ‘a ve’n-neşr, el-Feccâle, Kahire, tarihsiz.
9- ‘Abîd b. el-Ebrad, Dîvân ‘Abîd b. el-Ebrad, Beyrut, 1998. 10-‘Atiyyetu’s-Savâhilî, Mine’t-tahkîkâti’l-luğavi, Mecelle Mecma‘i’-luğati’l- ‘Arabiyye, Kahire, no. 1971/27.
11- ‘Ali el-‘Anânî v.d., el-Esâs fî umemi’s-Sâmi ve luğâtiha ve kavâ‘idu’l-luğati’l- ‘İbriyye ve âdâbiha, el-Matbaatu’l-Emîri, Bulak, Kahire 1935.
12- Ebû ‘Aliyyu’l-Fârisî, el-Hucce fî ‘ileli’l-kırââti’s-seb‘, tahkik Ali en-Necdî Nâsif v.d., el-Hey’etu’l-Mısriyyetu’l-‘Âmmeti li’l-kitâb, Kahire 1983.
13- Fahruddîn Kabâve, Tasrîfu’l-esmâ’ ve’l-ef‘âl, Matbûât Câmia Haleb, 1981.
14- Muhammed Bedr, el-Kinz fî kavâ‘idi’l-luğati’l-‘İbriyye, el-Matbaatu’t-ticâriyyetu’l-kubrâ, Âbidîn, Kahire, tarihsiz.
15- Muhammed Hayr Halevânî, el-Muğni’l-cedîd fi’s-sarf, Dâru’ş-şarki’l-‘Arabî, Beyrut, tarihsiz.
16- İbn Manzûr, Lisânu’l-‘Arab, Dâr Sâdir, Beyrut 1955.
17- Yahyâ ‘Abâbneh, el-Luğatu’l-Muâbiyye fî nakş meyşa‘, Dirâse Savtiyye Sarfiyye Delâliyye, menşûrât câmi‘ati Mûte, Ürdün 2000.
ب- باللغات غير العربية Kaynaklar Olmayan Arapça
1- Beeston (et al), Sabaic Dictionary ,Librairie du Liban, Beyrouth, 1982.
2- Brockelmann, Lexicon Syriacum, Halis Saxonum, 1928.
3- Costaz, L., Syriac English Dictionary, Imprimerie Catgolique, Beyrouth
4- Gesenius, W., A Hebrew & English Lexicon of the Old Testament, Translated by: Brown, Driver, & Briggs, Clarendon Press, Oxford, 1979.
5- Leslau, W., Comparative Dictionary of Geez, Otto Harrassowitz, Wiesbaden, 1987.
6- Payne Smith, A Compendious Syriac Dictionary, Clarendon Press, Oxford, 1985.
7- Tomback, R., A Comparative Semitic Lexicon of the Phoenician & Punic Languages, Scholars Press, New york, 1978.