ANADOLU’DA FARSÇA YAZILMIŞ BİR ESER: HÂMÛŞNÂME / A PERSIAN WRITTEN WORK IN ANATOLIA: HAMUSNAME
Öz: Anadolu’nun Türkler tarafından fethinden sonra oluşan kültür ortamındaArapça, Farsça ve Türkçe çeşitli konularda manzum ve mensureserler telif edilmiştir. Anadolu Selçukluları ve beylikler dönemi yazılmışolan eserlerin tamamı henüz ilmi kriterlere uygun olarak neşredilmemiştir.Bu eserlerden biri olan Hâmûşnâme dilin afetleri, yersiz ve zamansızkonuşmanın zararları, susmanın fazilet ve faideleri hakkında kaleme alınmıştır.Eserin müellifi hakkında adından başka bir bilgiye sahip değiliz.Metinden anladığımıza göre Erzincanlıdır ve bir müddet yolu gurbete düşmüştür.Çevresindeki insanlar hakkında söylediği bir söz yüzünden başınaistemediği olaylar gelmiş ve bu olay üzerine böyle bir eseri yazmaya kararvermiştir. Hâmûşnâme mukaddime, hatime ve on hikâyeden oluşmaktadır.Her hikâyede çeşitli sebeplerle diline hâkim olamayan ve bunun neticesindeya bulunduğu makamı veya kellesini kaybeden insanlar anlatılmaktadır.Biz makalede eserin kime ait olduğunu tartıştıktan sonra kısaca hikâyeleriözetleyip tek nüsha olan bu eseri neşrettik.Anahtar Kelimeler: Anadolu’da Farsça eserler, Yusufî, nasihatnameler. Abstract: The cultural athmosphere becoming after conquested ofAnatolia by Turks, there have been produced Arabic, Persian and Turkishworks on diverse issues, both in the poetical and prosaic form. Thoseworks written during Anatolian Seljuk Empire and the period of principalitieshas not yet been published to the fullest extent according to academiccriteria. One of these works, Hamuşname, was penned on the diseastersof speech, the risks of unwarranted and untimely talking, the virtues andbenefits of silence. We have no information about the author but his name.As we understood from the text, he was from Erzincan and for a while wentabroad. He decided to write this work in response to his some undesirableexpriences due to a speech about his neighboors. Hamusname consists often stories, an introduction and an epilogue. Each story talks about thosepeople who could not manage to watch his mouth and as a result of thiswho loose his position or life. After discussing about the identification ofauthor, we briefly summarized these stories and published them as a formof single copy.Keywords: Persian Works in Anatolia, Yusufi, Nasihatname [AdviceLetters].
