ANİMASYON SİNEMADA ÖLÜM KAVRAMI: COCO VE KÖTÜ KEDİ ŞERAFETTİN ANİMASYON FİLMLERİ ÜZERİNE BİR ANALİZ

Ölüm hayatımızın bir parçasıdır ve hayatımız ölümlü olduğumuz için anlam kazanmaktadır. Herkes için aynı duyguları hissettiren bir kavram olmadığı için toplumlara ve kültürlere göre değişiklik göstermektedir. Bir son olduğu kadar yeni bir başlangıç hatta ölümsüzlüğe atılan bir adım olarak da ifade edilmektedir. Kültürlere bağlı olarak değişen değerler, ölüm kavramının farklı şekillerde ele alınmasına yol açmaktadır. Ölüm kavramı, sanatın her alanında olduğu gibi sinema ve animasyon filmlerde de sıklıkla ele alınmaktadır. Özellikle animasyon sinemanın teknik olanaklarının yaratım gücüne sağladığı sınırsızlık ile ölümün tasviri çok farklı şekillerde kendini göstermektedir. Bu hem animasyon sinemanın hikâye ve karakter yapısına zenginlik sağlamakta hem de Dehşet Yönetimi Kuramında belirtildiği gibi insanın kendisine stres yaratan konularda başa çıkma mekanizmalarına da hizmet etmektedir. Bu çalışmada, ölüm kavramının animasyon sinemada biçim ve içeriğe nasıl yansıtıldığı araştırılacaktır. Dünya’dan ve Türkiye’den seçilen iki animasyon film, Meredith Cox’un çizgi filmlerde ölümün ele alınış biçimini incelemek için ortaya koyduğu beş başlık (karakter durumu, ölüm tasviri, ölüm durumu, duygusal tepki ve nedensellik) altında ayrıntılı olarak incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Animasyon sinema, Ölüm kavramı, Yaratıcılık, Biçim, İçerik

THE CONCEPT OF DEATH IN ANIMATION CINEMA: ANALYSIS OF COCO AND KÖTÜ KEDİ ŞERAFETTİN (THE BAD CAT ŞERAFETTIN) ANIMATION MOVIES

Death is a part of our life and our life gains meaning because we are mortal. Since it is not a concept that makes everyone feel the same emotions, it varies according to societies and cultures. It is expressed as an end as well as a new beginning and even a step towards immortality. Values that change depending on cultures cause the concept of death to be handled in different ways. The concept of death is frequently discussed in cinema and animated films, as it is in every field of art. Especially with the limitlessness provided by the technical possibilities of animation cinema on creative power, the depiction of death manifests itself in many different ways. This not only provides richness to the story and character structure of animated cinema, but also serves the coping mechanisms for the issues that cause stress in the person, as stated in the Horror Management Theory. In this study, it will be investigated how the concept of death is reflected in the form and content in animation cinema. Two animated films selected from the world and Turkey were examined in detail under five titles (character status, depiction of death, death status, emotional reaction and causality) that Meredith Cox put forward to examine the way death is handled in cartoons.

Keywords:

Animated cinema, The concept of death, Creativity, Form, Content,

PDF

___

Aydemir, M. (2013). Tanzimat Dönemi Türk Şiirinde Ölüm Algısı, International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Vol 8/4, s. 233-253.
Bilis, A. E. (2017). Tarihsel Süreçte Ölüm Algısı ve Sinemada Ölüm: “The Bucket List” Film Örneği, Erciyes İletişim Dergisi, Cilt 5, Sayı 1, s. 296-312.
Bridgewater, E. E., Menedez, D., Rosengren, K. S. (2021). Capturing Death in Animated Films: Can Films Stimulate Parent-Child Conversations About Death?, Cognitive Development, Volume 59; https://doi.org/10.1016/j.cogdev.2021.101063.
Cox, M.,Garret, E., Graham, J. A. (2005). Death in Disney Films: Implications for Children’s Understanding of Death, OMEGA, Vol. 50 (4), s. 267-280.
Gökenç, S. (2016). Çin’in Antik Dönemdeki Ölüm ve Cenaze Merasimi kültürünün Çince İmlere Yansıması, Curr Res Soc Sci, 2, s. 86-95.
Graham, J. A., Yuhas, H., Roman, J.L. (2018). Death and Coping Mechanisms in Animated Disney Movies: a Content Analysis of Disney Films (1937-2003) and Disney/ Pixar Films (2003-2016). Social Science, 7, 199; DOI:10.3390/ socsci7100199.
Kahya, Ö. (2018). Ölüm Sonrası Hayat: Sümerce Metinlerde Öteki Dünya, TAD, Cilt 37, Sayı 63, s. 49-76.
Kellehear, A. (2012). Ölümün Toplumsal Tarihi. (Çev. Tuğçe Kılınç). Phoenix Yayınları, Ankara.
Kızıl, A. (2017). Antik dönem Yunan Dünyası’nda Ölüm Kavramı ve Bununla İlgili Bazı Betimler, Uluslararası Amisos Dergisi, Cilt 2, Sayı 3, s. 32-65.
Küçük, A., Tümer, G., Küçük, M. A. (2010) Dinler Tarihi. Ankara: Berikan Yayınevi.
Lammon, M. (2022). From Entombment to Entertainment: Death Ritual in Disney Animation, Journal of Death and Dying, SAGE Journals; https://doi.org/10.1177/00302228221133200.
Liu, Y. (2020). Narrative Strategy of Death Theme in Animated Films Under Children’s Cognitive Perspective, Advances in Social Science, Education and Humanities Research, Volume 416, s. 304-306.
Napier, S. (2008). Anime: from Akira to Princess Mononoke. (Çev. M. M. Başhekim). İstanbul: Es Yayınları.
Pipe, J. (2014). Eski Mısır Mumyalar Sihir ve Efsaneleri, Ankara: Akıl Çelen Kitaplar.
Sağır, A. (2013). Ölüm, Kültür ve Kimlik: Iğdır Ölü Bayramı ile Meksika Ölü Günü Örneği. Milli Folklor, 25 (98), 125-137.
Tenzek, K. E., Nickels, B. M. (2017). End-of-Life in Disney and Pixar Films: An Opportunity for Engaging in Difficult Conversation, OMEGA-Journal of Death and Dying, 0(0) 1-20; DOI: 10.1177/0030222817726258.
Ünal, S. (2020). Dehşet Yönetimi Kuramı Bağlamında COVID-19 Salgını Hakkında Psikososyal Bir Değerlendirme, Klinik Psikiyatri Dergisi, 23(Ek1), 67-71.
Yılmaz, A. H. (2016). Türklerde Ölüm Anlayışının Çağdaş Türk Resminde Göstergebilimsel Açıdan İncelenmesi, İdil Dergisi, Cilt 5, Sayı 20, s. 249-274