Okul Öncesi Eğitimi Öğretmenlerinin Değerler Eğitimi Konusundaki Görüşleri: Denizli İli Örneği

Araştırmanın amacı, okul öncesi eğitimi öğretmenlerinin değerler eğitimi ile ilgili görüşlerini ortaya koymaktır. Araştırmanın çalışma grubunu Denizli il merkezinde Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı anasınıflarında, bağımsız anaokullarında ve uygulama sınıflarında görev yapan 46 bayan okul öncesi eğitimi öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Okul Öncesi Dönemde Değerler Eğitimi Öğretmen Görüş Formu kullanılmıştır. Çalışmanın sonuçlarına göre değerler eğitimi denildiğinde öğretmenlerin aklına ilk olarak, saygı, sevgi, hoşgörülü olmak, sorumluluk almak, yardımlaşma/yardımseverlik, dürüstlük, işbirliği ve nezaket gelmektedir. Öğretmenlerin yarıdan fazlası değerler eğitimi ile ilgili herhangi bir program uygulamamaktadır. Ancak büyük bir çoğunluğu değerler eğitimi ile ilgili etkinlik uygulamaktadır. Okul öncesi dönem çocuklarına kazandırılması gereken ilk üç değer sıralamasında, saygı, sorumluluk, sevgi, hoşgörü, paylaşma, dürüstlük, yardımlaşma, işbirliği değerlerinin yer aldığı görülmektedir. Çocuklara en kolay kazandırılabilecek ilk üç değer sıralamasında, saygı, sorumluluk, sevgi, hoşgörü, paylaşma, dürüstlük, yardımlaşma, işbirliği yer almaktadır. Çocuklara en zor kazandırılabilecek ilk üç değer sıralamasında, vefa, adalet, sabır, empati, fedakarlık, milli değerler yer almaktadır. Öğretmenlerin büyük bir çoğunluğu, değerler eğitiminde zorlandıkları durumların olduğunu belirtmiştir. Öğretmenlerin, değerleri eğitimi sırasında yaşadıkları zorluklar, çocukların gelişim düzeylerine bağlı durumlar (dikkat sürelerinin kısa oluşu, soyut düşünememeleri, hazır bulunuşluk vb.), ailelerden beklenilen desteğin gelmemesi, konu ile ilgili etkinlik, kitap, program eksiklikleri, öğretmenlerle ilgili eksiklikler (özgüven, bilgi eksikliği) ve zaman yetersizliği olarak ifade edilmiştir. Ayrıca öğretmenler, aileleri konu ile ilgili bilgilendirmenin, okul öncesi eğitim programında değerler eğitimine yer verilmesinin, öğretmenlere değerler eğitimi ile ilgili materyal sağlanmasının ve eğitimler verilmesinin gerekliliğini ifade etmişlerdir.

Anahtar Kelimeler:

Değerler eğitimi; okul öncesi eğitim; öğretmenler

Views Of Preschool Teachers About Education Of Values: Case Of Denizli Province

The purpose of this study is to present the views of preschool teachers about education of values. The sample group of study consisted of 46 preschool teachers working at kindergartens under the Ministry of National Education, independent kindergartens and application classes in the city center of Denizli. Teacher’s View Form on Education of Values During Preschool Period was used as the data collection tool in the study.According to the study results, education of values reminds teachers primarily of respect, love, tolerance, responsibility, helpfulness, honesty, cooperation and politeness. More than half of teachers do not apply any program concerning the education of values. However, a great majority of them apply activities concerning the education of values. The first three values to be brought in preschool children include respect, responsibility, love, tolerance, sharing, honesty, and cooperation. The first three values that could easily be brought in children include respect, responsibility, love, tolerance, sharing, honesty, helpfulness, and cooperation. The first three values that are hard to be brought in children are loyalty, justice, patience, empathy, self-sacrifice and national values. A great majority of the teachers stated that there are situations that they are having difficulties in education of the values. These situations are defined as the state of development level of children (shortness of attention duration, failure to think abstractly, readiness, egosantric structure), lack of expected family support, deficiencies of related event, book, and program, deficiencies regarding the teachers (self-confidence, lack of knowledge) and lack of time. Finally, the teachers stated that it is necessary to inform families about the subject, involve education of values in pre-school education, to provide materials regarding education of values to teachers, and offer trainings to teachers.

Keywords:

Values education preschool education; teachers; preschool education teachers,

PDF

___

Akbaba-Altun, S. (2003). Eğitim yönetimi ve değerler. Değerler Eğitimi Dergisi, 1, 7-18.
Alpöge, G. (2011). Okul öncesi dönemde değer eğitimi. İstanbul, Bilgi Yayınevi.
Avcı, N. (2007). Üniversite gençliğinin bireysel ve toplumsal değerlere ilgi ve bakışı: süleyman demirel üniversitesi örneği, Değerler ve Eğitimi Uluslar arası Sempozyumu, DEM Yayınları, 819-851.
Beachum, F. D., McCray, C. R., Yawn, C. D., & Obiakor, F. E. (2013). Support and importance of character education: Pre-service teacher perceptions. Education, 133, 4, 470-480.
Bolay, S. H. (2007). Değerlerimiz ve günlük hayat. Değerler Eğitimi Merkezi Dergisi, 1 (1), 12-19.
Bono, E. D. (2007). 6 değer madalyası: 21.yüzyılda başarının anahtarı. Çev. Selen Y. Kölay. İstanbul, Remzi Kitabevi.
Cameron, R. J. (1998). School discipline in the united kingdom: Promoting classroom behaviour which encourages effective teaching and learning. Educational and Child Psychology, 15(1), 40-55.
Crowther, E. (1995). An independent school library-classroom-parent pertnership program to encourage respect, responsibility, courtesy, and caring for prekindergarten through eighth grade. ERIC Document Reproduction Service No: ED388964
Dereli-İman, E. (2014). Değerler eğitimi programının 5-6 yaş çocukların sosyal gelişimine etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 14(1), 249-268.
Dirican, R., & Dağlıoğlu, H. E. (2014). 3-6 yaş grubu çocuklarına yönelik yayımlanan resimli hikaye kitaplarının bazı temel değerler açısından incelenmesi. Cumhuriyet International Journal of Education-CIJE, Vol 3 (2), 44 – 69.
Doğanay, A. (2007). Değerler Eğitimi. Ed. C. Öztürk, Hayat bilgisi ve sosyal bilgiler öğretimi yapılandırmacı bir yaklaşım, 255-286. Ankara, Pegem-AYayıncılık.
Erden, M. (1998). Öğretmenlik mesleğine giriş. İstanbul, Alkım Yayınları.
Fixler, B. (2000). A caring and sharing environment helps teach values kindergarten students, ED 445781.
Gökçek, B. S. (2007). 5–6 yaş çocukları için hazırlanan karakter eğitimi programının etkisinin incelenmesi. Yayınlanmamış doktora tezi, Marmara üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Gunnar, M. R., & Barr, R.G. (1998). Stress, early brain development and behavior. Infants and Young Children, 11(1), 1-14.
Hökelekli, H., & Gündüz, G. (2007). Üstün yetenekli çocukların değer yönelimleri ve eğitimleri. Değerler ve Eğitimi Uluslararası Sempozyumu, DEM Yayınları, 371-396.
İnci, E. (2009). Erken çocukluk dönemi öğrencilerinin değer yönelimlerinin sosyo-ekonomik düzey, yaş ve cinsiyet değişkenlerine göre incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Kahraman, H., & Akgün, S. (2008). Empati becerileri eğitiminin okul öncesi eğitimin okul öncesi dönemdeki çocukların empati becerilerine ve sorun davranışlarına etkisi. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 15 (1), 15-24.
Kirschenbaum, H. (2000). From values clarification to character education: A personal journey. Journal of Humanistic Counseling, Education and Development, 39, 1, 4-20 ERİC Document.
Kuşdil, M.E., & Kağıtçıbaşı, Ç. (2000). Türk öğretmenlerin değerler yönelimi ve schwartz değer kuramı. Türk Psikoloji Dergisi, 15 (45), 59-76.
Oğuz, E. (2012). Öğretmen adaylarının değerler ve değerler eğitimine ilişkin görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12 (2), 1309-1325.
Okçabol, R. (1998). Öğretmenlik Mesleği Üzerine Oynanan Oyunlar, abece, 139, 11-14.
Martin, A., Linfoot, K., & Stephenson J. (1999). How teachers respond to concerns about misbehavior in their classroom. Psychology in the Schools, 36(4), 347–358.
Miles, M. B., &Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded source book. Thousand Oaks, Sage Publications.
MEB, (2010). 08/09/2010 tarihli ve B.08.0.TTK.0.72.02.00-6312 (2010/53) sayılı Genelge.
MEB, (2014). http://istanbul.meb.gov.tr/www/2013-2014-egitim-ogretim-yili-calisma-takvimi/icerik/535 adresinden 19.01.2015 tarihinde erişilmiştir.
Nash, R. (1997). Answering the ”virtuecrats”: a moral conversation in character education. New York, Teachers College Press.
Özkul, A. S. (2007). Yaşam ve çalışma değerlerini etkileyen faktörler: SDÜ öğrencileri üzerine bir araştırma. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Öztürk-Samur, A. (2011). Değerler eğitimi programının 6 yaş çocuklarının sosyal ve duygusal gelişimlerine etkisi. Doktora tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Priest, C. (2007). Incorporating character education into the early childhood degree program: The need, and one department's response. Journal of Early Childhood Teacher Education, 28 (2), 153-161.
Tillman, D., & Hsu, D. (2000). Living values: An Educational Program, Living Values Activities for Children Ages 3-7. Health Communication.
Trout, N. J. (2008). Building chracter education in the preschool. Unpublished doctoral dissertation, Capella University.
Tsumimoto, R. N., & Nardi, P. M (1978). Theories of moral development. American Sociological Association.
UNESCO (2005). Learning To Do: Values for Learning and Working Together in a Globalized World. An Integrated Approach to Incorporating Values Education in Technical and Vocational Education and Training. L. R.Quisumbing and J. Leo (Eds.), Published by, UNESCO-UNEVOC InternationalCentre for Technical and Vocational Education and Training Görresstraße 15,53113 Bonn, Germany. http://www.unevoc.unesco.org/fileadmin/user_upload/pubs/LearningToDo.pdf adresinden 06.11.2013 tarihinde erişilmiştir.
Uyanık Balat, G. U., & Dağal, A. B. (2006). Okul öncesi dönemde değerler eğitimi etkinlikleri. Ankara, Kök Yayıncılık.
Uyanık Balat, G., Yalçın, A., Yemenici, F., Sabancı, H., Kalaycı, K. K., Halisdemir, M., Bakülü, N., Hazar, R. G., Köse, S., & Ünsal, Y. (2012). Okul öncesinde değerler eğitimi ve etkinlik örnekleri. Ankara, Pegem yayıncılık.
Üner, E. (2011). Okul öncesi eğitim programındaki 36-72 aylık çocuklara farklılıklara saygı eğitimi kazandırmanın öğretmen görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Erciyes üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Türk, İ. (2009). Değerler eğitiminde saygı. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Viadero, D. (2003). Nice Work, Education Week, 22 (33), 38-42 www.ebscohost.com adresinden 25.12.2013 tarihinde erişilmiştir.
Walker, H., & Golly, A. M. (1999). Developing behavioral alternative for antisocial children at the point of school entry. The Clearing House,73 (2), 104-106.
Weed, S., & Skanchy, G. (1996). AEGIS Character Education Curriculum. Salt Lake City, UT: Institute for Research and Evaluation.
Weist, L. R. (1998). Using immersion to shake up pre-service teachers' views about cultural differences. Journal of Teacher Education, 49(5), 358-365.
Yağan-Güder, S., & Yıldırım, A. (2014). Okul öncesi öğretmeni adaylarının demokrasiye ilişkin metaforları. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(16), 151-170.
Yazar, T., & Erkuş, S. (2013). Okul öncesi öğretmenlerinin okul öncesi eğitim programındaki değerler eğitimine ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, 196-211.
Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (5.basım). Ankara, Seçkin Yayıncılık.
Yuvacı, Z., Şafak, M., & Şirin, N. (2013). Okul öncesi çocuklarına değerler eğitimi verirken davranış geliştirme merkezli öğrenme yöntemi uygulayan öğretmenlerin görüşleri. Middle Eastern & African Journal of Educational Research, 5, 122-135.
Yun, E. (2002). Moral Education as Contextual: A Qualititive Study in an Early Childhood Classroom Proquest Dissertations and Theses.
Milli Eğitim Şurası kararlarının tam metni, (2014). http://www.mebhaberler.com/egitim-haberleri-19.-milli-egitim-surasi-kararlarinin-tam-metni-162655.html adresinden 20.01.2015 tarihinde erişilmiştir.