Erdem ÇOKLUK, Fatıma Betül TUNCER, Mehmet Ramazan ŞEKEROĞLU, Ceyhun GÖZÜKARA, Süret AĞAÇ, Sezen İrmak GÖZÜKARA

CA 19-9 Ölçümünde Heterofil Antikor İnterferansı: Bir Olgu Sunumu

Serum karbonhidrat antijeni 19-9 (CA 19-9) tümör ilişkili glikosfingolipid yapıda bir antijendir. CA 19-9 ölçümüne yönelik uluslararası bir standart yöntem yoktur. İmmunoassay ölçümlerde, plazma proteinleri (romatoid faktör, bağlayıcı proteinler vb), heterofil antikorlar, ilaçlar ve ilaç metabolitleri, hemoliz ve çapraz reaksiyon veren maddeler interferansa neden olabilirler. Bu yüzden farklı ölçümlerde farklı tetkik sonuçları elde edilmesi olasıdır. Ancak tedavi sonrası kür elde edilmişse ve rekürrens ya da metastaz yoksa tedavi öncesine göre serum CA 19-9 düzeylerinin azalması hastanın takibi için anlamlıdır. Bu olgu sunumunda, serviks uterinin malign neoplazmı tanısı ile tedavi olan ve tedavi sonrası laboratuvarımızda serum CA 19-9 seviyesi yüksek ölçülen ancak klinik bulguları ile diğer serum tümör belirteçleri uyumlu seyreden 57 yaşındaki bir kadın hastanın, bu uyumsuz CA 19-9 düzeyi irdelenmiştir. Hastada olası heterofil antikor interferansı düşünülmüş ve bunu saptamak için, hastadan tekrar numune alınarak heterofil antikor blokan tüp (HBT) ile serum CA 19-9 ölçümü tekrarlanmıştır. Tekrarlanan bu ölçümde CA 19-9 seviyesi bu kez hastanın kliniği ile uyumlu olarak düşük seviyede tespit edilmiştir. Bu bulgu, immunoassay ölçümlerde klinikle uyumsuz sonuç elde edildiğinde; öncelikle en sık karşılaşılan hemoliz, lipemi, ikter gibi interferans nedenlerinin ekarte edilmesi, sonrasında ise heterofil antikorlardan kaynaklanabilecek interferansın akılda tutulması gerektiğini göstermiştir.

Anahtar Kelimeler:

CA 19-9, Heterofil antikor, İnterferans, , tümör belirteçleri

PDF

___

1-Bishop M, Fody EP, Schoeff LE Klinik Biyokimya Akbıyık F,editör. İnterferans, Dolaşımdaki tümör belirteçleri. 7.Baskı. Akademisyen Tıp Kitabevi;2016. s: 64, 655-667.
2- Burtis CA, Ashwood ER Tietz Klinik Kimyada Temel İlkeler. Aslan D, Editor. Tümör Belirteçleri. 5.Baskı. Palme Yayıncılık Ankara;2005. s:390-413
3-Turkay MG, Ceylan C. Kolesistektomi Sonrası Uzamış Ca 19-9 Yüksekliği: Olgu Sunumu. AMÜ Tıp Fakültesi Dergisi 2009; cilt 10 sayı 3.
4- Dede M, Gungor S, Yenen MC, Alanbay I, Duru NK, Haşimi A. Ca19-9 may have clinical significance in mature cystic teratomas of the ovary. Int J Gynecol Cancer 2006;16:189-193.
5-Kim HJ, Kim MH, Myung SJ, Lim BC, Park ET, Yoo KS, et al. A new strategy for the application of CA19-9 in the differentiation of pancreaticobiliary cancer: analysis using a receiver operating characteristic curve. The American Journal of Gastroenterology 1999;94(7):1941–1946.
6-Albersen A, Kemper-Proper E, Thelen MH, Kianmanesh Rad NA, Hoedemaeker RF, Boesten LS. A case of consistent discrepancies between urine and blood human chorionic gonadotropin measurements.Clinical Chemistry and Laboratory Medicine 2011;49(6):1029–1032.
7-Monaghan PJ, Leonard MB, Neithercut WD, Raraty MG, Sodi R. False positive carbohydrate antigen 19-9 (CA19-9) results due to a low-molecular weight interference in an apparently healthy male. Clinica Chimica Acta 2009;406(1–2):41–44.
8-Nakano K, Yasuda K, Shibuya H, Moriyama T, Kahata K, Shimizu C. Transient human anti-mouse antibody generated with immune enhancement in a carbohydrate antigen 19-9 immunoassay after surgical resection of recurrent cancer. Annals of Clinical Biochemistry 2016;53(4):511–515.
9-Bayğin H, Sargin G, Şentürk T, Barutca S. Romatoid artritli bir hastada serum tümör belirteçlerinde artış Increased serum tumor markers in a patient with rheumatoid arthritis Olgu Sunumu.Pamukkale Medical Journel 2017;10(1):81-85.
10- Berth M, Bosmans E, Everaert J, Dierick J, Schiettecatte J, Anckaert E et al. Rheumatoid factor interference in the determination of carbohydrate antigen 19-9 (CA 19-9). Clinical Chemistry and Laboratory Medicine (CCLM) 2006;44(9):1137–1139.
11-Preissner CM, Dodge LA, O’Kane DJ, Singh RJ, Grebe SKG. Prevalence of heterophilic antibody interference in eight automated tumor marker immunoassays. Clinical Chemistry 2005;51(1):208–210.