Üniversite Öğrencilerinin Kan ve Organ Bağışına İlişkin Düşünceleri

Amaç: Bu çalışma, üniversite öğrencilerinin kan ve organ bağışına ilişkin düşüncelerinin saptanması amacıyla planlanmış tanımlayıcı türde bir araştırmadır. Yöntem: 30.03.2015- 05.05.2015 tarihleri arasında yürütülen araştırmaya Selçuk Üniversitesine bağlı Sağlık Yüksekokulu, Meslek Yüksekokulu, İkdisadi ve İdari Birimler Fakültesi öğrencileri katılmış, örneklem seçimine gidilmeden araştırmaya gönüllü olarak katılmayı kabul eden öğrenciler ile (n=400) çalışma yürütülmüştür. Elde edilen veriler SPSS 17.0 paket programı kullanılarak değerlendirilmiştir. Verilerin yüzdeler ve sayılar ile değerlendirilmesi yanı sıra, öğrencilerin cinsiyet ve okulları ile kan ve organ bağışına ilişkin özelliklerinin ve öğrencilerin kan ve organ bağışını isteme durumlarının karşılaştırılmasında Ki-Kare Testi kullanılmıştır. Bulgular: Araştırmaya katılan öğrencilerin yaşları 17 ile 25 arasında değişmektedir ve aritmetik ortalaması 20.59±1.27’dır. %72.6’lık bölümü kız öğrencilerinden oluşururken, %33.1’i Meslek Yüksekokulu öğrencisidir. Sonuç: Yapılan araştırma sonunda, kan bağışlama durumunun cinsiyete göre değiştiği saptanmıştır. Cinsiyet ile organ bağışlamayı isteme durumu arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunmaktadır ve Sağlık Yüksek Okulu öğrencilerinin büyük çoğunluğu kan bağışlamayı istemektedir. Kan ve organ bağışının önemiyle ilgili eğitim, toplantı, sempozyum, konferans gibi etkinliklerin düzenlenmesi, gençlerin aktif olarak katılabileceği bağış kampanyalarının hayata geçirilmesi, üniversite gençliğinin ve toplumun kan ve organ bağışı hakkındaki duyarlılığını arttırmada etkili olabilir.

Anahtar Kelimeler:

Üniversite Öğrencileri, Kan Bağışı, Organ Bağışı

Opinions of University Students Regarding Blood and Organ Donation

Objective: This study is a descriptive research planned with an aim of determining the opinions of university students regarding blood and organ donation. Method: Students of Health High School, Vocational High School, Faculty of Economics and Administrative Sciences which are extensions of Selçuk University participated in the carried on research between the dates 30.03.2015 and 05.05.2015, and the study was carried out with the students (n=400) who voluntarily accepted to participate in the research before the sample election. The acquired data were evaluated with the SPSS 17.0 package software. Besides the evaluation of the data with numbers and percentages, Chi Square Test was used in comparing the students’ sexes and schools, and their characteristics regarding blood and organ donation, and the students’ desire of donating blood and organs. Findings: The ages of the students participating in the study varied between 17 and 25 and the arithmetic average was 20.59±1.27. 72.6 % percent of the study consisted of female students and 33.1% of the students were Vocational High School students. Conclusion: At the end of the conducted research it was determined that the condition for blood donation changed according to sexes. There is a statistically significant relationship between sex and the desire of donating organs, and most of the Health High School Students want to donate their blood. Organizing events concerned with the importance of blood and organ donation such as educations, meetings, symposiums and conferences; and bringing donation campaigns into action in which the youth can actively participate would be effective in increasing the university youth’s and society’s sensitivity about blood and organ donation.

Keywords:

University Students, Blood Donation, Organ Donation,

PDF

___

1. Hablemitoğlu Ş, Özkan Y, Yıldırım F. Bir fedakâkarlık örneği olarak "kan bağışı". Aile ve Toplum, 2010; 11(5): 67-78.
2. Randa AC, Cömert A, Adıgüzel B, Balıkçıoğlu C, Örnekol C, Bayındır P, Bakal İS. Türk kızılayı orta anadolu bölgesi kan ürünleri tedarik zinciri yönetimi projesi. Endüstri Mühendisliği Dergisi, 2011; 22(3): 22-70.
3. T. C. Sağlık Bakanlığı. TR0802.15-01/001 Türkiye’de kan tedarik sisteminin güçlendirilmesi teknik destek projesi. Taslak ulusal kan ve kan bıleşenlerı rehberı. kan bağışı bölümü. Aralık. 2013. http://www.shgm.saglik.gov.tr/dosya/1-88069/h/ulusal-kan-ve-kan-bilesenleri-rehberi-kan-bagisi-bolumu-.pdf. Erişim Tarihi:13.05.2016.
4. Solaz N. Ülkemiz ulusal kan politikası ve donör kazanım stratejisi. Kan bankacılığı ve transfüzyon kurs kitabı. İstanbul: Şan Ofset, 2004:118-21.
5. Marantidou O, Loukopoulou L, Zervou E, Martini G, Eglezou B, Fountouli P, Dimexeonus P, Parara M, Gavalaki M, Maniatis B. Factors that motivate and hinder blood donation in Greece.Transfus Med, 2007; 17(6): 443-450.
6.Türk Kızılayı. Dünyada ve Türkiye’de kan bankacılığı. http://www.kanver.org/sayfa/e-kutuphane/dunyada-ve-turkiye-de-kan-bankaciligi/43. Erişim Tarihi: 23.05.2016.
7. Koçak Süren Ö. Organ ve doku naklinin yasal ve etik açıdan incelenmesi. portal.ubap.org.tr/App_Themes/Dergi/2007-73-374.pdf . Erişim Tarihi: 26.05.2016.
8. Sungur MA, Mayda AS. düzce üniversitesi tıp fakültesi dönem I ve dönem VI öğrencilerinin organ bağışı konusunda bilgi ve tutumları. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 2014; 4(2): 15-20.
9. Aksoy Ş. Kadavradan organ bağışını artırmaya yönelik bir öneri. T Klin Tıp Etigi-Hukuku-Tarihi, 2003; 11: 189-194.
10. Özdağ N. Organ nakli ve bağışına toplumun bakışı. C. Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 2001; 5(2): 46-55.
11. Özer N, Sarıtaş S, Karaman Özlü Z. Hemşirelik öğrencilerinin organ nakli ve bağışı konusundaki bilgi ve düşüncelerinin incelenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 2010; 13(2): 1-11.
12. Çetin G, Harman Ö. Lise öğrencilerinin organ nakli ve organ bağışı konusundaki bilgi ve tutumları. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2012; 1(2): 172-177.
13.Yılmaz Z. Organ nakli. T.C. Erciyes Üniversitesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi. Yayın No: 26. . http://hastaneler.erciyes.edu.tr/Content/files/pdf/yayin/26_yayin_organnakli.pdf. Erişim Tarihi: 27.07.2016.
14. Bourne PA, Richards S, Holder-Nevins D. Knowledge, attitude, practices and readiness among university science students toward non-remunerated blood donation in a middle-ıncome developing country. TAF Prev Med Bull, 2013; 12(5): 529-538.
15. Schaeffner ES, Windisch W, Freidel K, Breitenfeldt K, Winkelmayer WC. Knowledge and attitude regarding organ donation among medical students and physicians. Transplantation, 2004; 77: 1714–1718.
16. Tüney B. Kan bağışında bulunan bireylerin organ bağışına ilişkin bilgi ve düşünceleri. T.C. Mersin Üniversitesi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi. Mersin, 2011.
17. Türk Kızılayı. Kan hizmetleri genel müdürlüğü faaliyet kitabı. Ankara, 2011: 1-105.
18. Uma S, Arun R, Arumugam P. The knowledge, attitude and practıce towards blood donation among voluntary blood donors Chennai. İndia, 2013; 7(6): 1043- 1046.
19. Şıhbaraklıoğlu H. Kayseri ilinde toplumun kan bağışına karşı tutum ve davranışları. T.C. Okan Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Sağlık Yönetimi Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi. İstanbul, 2014.
20. Tarhan M, Dalar L, Yıldırımoğlu H, Sayar A, Altın S. Hasta yakınlarının organ bağışı ve nakli ile ilgili tutumları ve sosyal profilleri arasındaki ilişki. Bakırköy Tıp Dergisi, 2013; 9: 152-158.
21. Doğan P. Afyon kocatepe üniversitesi öğrencilerinin organ bağışı konusundaki bilgi tutum ve davranışları. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi. Afyon, 2009.
22. Yazıcı SÖ, Kavak HO, Kaya E, Tekin A, Kalaycı I. Hemşirelik öğrencilerinin organ nakli ve bağışı konusunda bilgi ve düşüncelerinin belirlenmesi. MAKÜ Sag. Bil. Enst. Derg, 2015; 3(2): 66-76.
23. Özmen D, Çetinkaya AÇ, Sarızeybek B, Zeybek A. Celal bayar üniversitesi manisa sağlık yüksekokulu öğrencilerinin organ bağışına ilişkin bilgi ve görüşleri. Türkiye Klinikleri, 2008; 28: 311-318.
24. Chen JX, Zhang TM, Lim FL, Wu HC, Lei TF, Yeong PK, Xia SJ. Current Knowledge and attitudes about organ donation and transplantation among Chinese university students. Transplantation Proceedings, 2006; 38: 2761-2765.
25. Baykan Z, Naçar M, Yamanel R, Uzun AÖ, Dağlıtuncezdi Ş, Davran H, Murt G. Tıp fakültesi birinci sınıf öğrencilerinin organ-doku nakli konusundaki bilgi, tutum ve davranışları. Ulusal Cerrahi Dergisi, 2009; 25(4): 137-141.
26. Kaya E Sezek F, Akman Z, Erbil B, Aslan B, Özgen R, Keleş Ö.üniversite öğrencilerinin cinsiyetinin organ nakli ve bağışı hakkında görüşlerine etkisi. Ekev Akademi Dergisi, 2015; 19(62): 307-319.
27. Singh S, Chandrappa M, Venkatesha M, Anil NS. Blood donation awareness and beliefs among medical and nursing students. International Journal of Medical Science and Public Health, 2015; 4(10): 1338-1342.
28. Kaya E, Sezek F, Doğan S. üniversite öğrencilerinin kan bağışına karşı tutumları ve kan bağışında alan bilgilerinin etkisinin incelenmesi. Çankaya Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi, Journal of Arts and Sciences, 2007; 7: 97-114.
29. Çelebi F, Balık AA, Yılmaz İ, Polat KY. Doğu anadolu bölgesi insanı organ bağısına nasıl bakıyor?. T Klin Tıp Etiği-Hukuku-Tarihi, 2002; 10: 34-38.
30. Bostancı Daştan N, Daştan M, Kıranşal N. Practices and attitudes towards blood donation in health high school students. International Journal of Human Sciences, 2013; 10(1): 293-306.
31. Mortazavi Y, Mahmoodizadeh F. Evaluation of the awareness of students in zanjan universities about blood donation eligibility criteria. SJIBTO, 2008; 5(3): 195-202.
32. Sabu KM, Remya A, Binu VS, Vivek R. Knowledge, attitude and practice on blood donation among health science students in a university campus, South India. Online J Health Allied Scs, 2011; 10(2): 1-3.
33. Nwogoh B, Aigberadion U, Nwannadi A. I. Knowledge, attitude, and practice of voluntary blood donation among healthcare workers at the university of benin teaching hospital, Benin City, Nigeria. Journal of Blood Transfusion, 2013, Article ID 797830, 1-6. http://dx.doi.org/10.1155/2013/797830.
34. Yaşar KK, Pehlivanoğlu F, Işık ME, Çiçek G, Gürsoy S, Şimşek M, Sandıkçı S, Özkan H, Şengöz G. Ne kadar farkındayız? Kan bağışı konusunda doktor anketi. Haseki Tıp Bülteni, 2011; 49: 56-61.