Esra KARACA ÇİFTÇİ, Selma KAHRAMAN, Diler AYDIN

Türkiye’nin İki Farklı Bölgesindeki 1-12 Aylık Bebeği Olan Annelerin Karın Ağrısına Yönelik Geleneksel Uygulamalarının Belirlenmesi

Amaç: Bu araştırma bebeklik döneminde karın ağrısı yaşayan çocukların annelerinin başvurdukları geleneksel uygulamalarını belirlemek amacı ile yapılmıştır. Yöntem: Tanımlayıcı ve kesitsel tipte olan araştırma, Türkiye’nin farklı iki bölgesinde yer alan 2 Aile Sağlığı merkezine kayıtlı bebeklerin anneleri ile yürütülmüştür. Toplam 243 anne ile anket formu aracılığı ile veriler elde edilmiştir. Bulgular: Annelerin %64.6’sının bebeklerindeki karın ağrısı nedeni ile doktora başvurduğu ve %47.3’ünün bebeklerindeki karın ağrısını gidermek için ilaç verdikleri belirlenmiştir. Annelerin bebeklerindeki karın ağrısını gidermek için başvurdukları geleneksel uygulamalardan yarar görme durumları incelenmiş ve %68,7’sinin bebeği sallama, %37’si karına zeytinyağı ile masaj, %38,3’ü sıcak içecek içirme, %37’si bacak egzersizleri yaptırma, %25.5’i karanlık odada tutma, %25.1’i rezene çayı içirme, %24.3’ü tatlı içecekler içirme uygulamalarından yarar gördüklerini ifade etmişlerdir. Karın ağrısı yaşayan bebeklere uygulanan geleneksel uygulamalar bölgeler arası karşılaştırıldığında sakin ve karanlık odada tutma, bacak egzersizleri yaptırma, karına veya ayakaltına gülyağı sürme, hocaya okutma gibi uygulamaların güneydoğu bölgesinde daha sık uygulandığı belirlenmiş olup istatistiki anlamlılık saptanmıştır (p<0.05). Araştırmada annelerin yaşadığı bölgeye göre karın ağrısında doktora başvurma (p<0.001), karın ağrısında ilaç kullanma(p<0.05) arasında istatistiksel olarak anlamlılık saptanmış olup batıda yaşayanların daha sık doktora başvurduğu, güneydoğuda yaşayanların daha çok geleneksel uygulamalara başvurduğu belirlenmiştir(p<0.05).Sonuç: Karın ağrısına yönelik geleneksel uygulamalar arasında çeşitli zararlı uygulamalara(karnına veya ayak altına alkol ve katran sürüldüğü, karabiber içirildiği vb.) rastlanmıştır. Yapılan geleneksel uygulamalardan yararları kanıtlanmış uygulamalar da ise miktar ve süre önemli olduğundan bilinçsiz uygulamalardan kaçınılması konusunda annelerin bilinçlendirilmesi gerekmektedir

Anahtar Kelimeler:

Geleneksel uygulamalar, bebek, anne, karın ağrısı

Determination of Traditional Practices for the Abdominal Pain of Mothers with 1-12 Months in Two Different Regions of Turkey

AAim: This study was conducted in order to determine traditional practices used by mothers of children who experienced abdominal pain during infancy. Method: This descriptive and cross-sectional study was conducted with mothers of infants enrolled in 2 Family Health centers located in two different regions of Turkey. The data were collected from totally 243 mothers by using a questionnaire. Results: It was determined that 64.6% of the babies referred to the doctor for abdominal pain in their infants and 47.3% gave medicine for the abdominal pain in infants. Benefits of traditional practices applied by the mothers in order to relieve abdominal pain of their infants were investigated and the mothers stated that they benefited from following practices, rocking the infant (68.7%), massaging abdomen with olive oil (37%), giving hot drink (38.3%), having their infant do leg exercises (37%), keeping in a dark room (25.5%), giving fennel tea (25.1%), giving sweet drinks (24.3%). When traditional practices applied to infants suffering from abdominal pain were compared based on regions, practices such as keeping in a quiet and dark room, having their infants do leg exercises, applying rose oil to abdomen or underside of foot and going to preacher to say prayer were used more frequently in south-eastern region and a statistical significance was determined (p<0.05). In the study, a statistical significance was found between consulting to doctor in case of abdominal pain (p<0.001) and using medicine for abdominal pain (p<0.05) based on the region where mothers lived, and while those living in west applied to doctor more frequently, those living in south-eastern region applied mostly traditional practices (p<0.05).Conclusion: Traditional practices for abdominal pain include several harmful treatments (alcohol or tar under the stomach or under the feet, black pepper, etc.). Mothers need to be conscious of avoiding unconscious practices since the amount of time and the duration are important for proven practices that are beneficial from traditional practices.

Keywords:

Traditional practices, baby, mother, abdominal pain,

PDF

___

Özyazıcıoğlu N, Öncel S. Çocuk Bakımında kültürel (geleneksel) yaklaşımlar. In:Seviğ Ü, Tanrıverdi G(edt)Kültürlerarası hemşirelik. 1. Baskı Akademi Basın ve Yayıncılık 2014:338-370.
Uğurlu E, Kalkım A, Sağkal T. 0-1 Yaş arası bebeklerde sık karşılaşılan ağrı durumları ve ailelerin yaklaşımları. Fırat tıp dergisi 20014;19(1):25-30.
Esenay FI, Çalık C, Doru E, Gedik GG, Karın ağrısı ile hastaneye başvuran çocuklarda geleneksel uygulamalar. Mersin Üniversitesi. Sağlık Bilimleri Dergisi. 2014,7(2):47-54.
Efe E, Öncel S, Yılmaz M. Kadınların Diş, karın ve kulak ağrısı olan çocuklarına yaklaşımları. Ağrı. 2012;24(2):69-76.
Snyder J, Brown P. Complementary and alternative medicine in children: an analysis of therecent literature. Current Opinion Pediatrics 2012; Aug;24(4):539-46.
Ciftçi EK, Arikan D. Methods used to eliminate colic in infants in the eastern parts of Turkey. Public Health Nursing 2007;24(6):503-10.
Öztürk M, Uskun E, Özdemir R, Çınar M, Alptek F, Doğan M. Isparta ilinde halkın geleneksel tedavi tercihi. Turkiye Klinikleri Journal of Medical Ethics 2005;13(3):179-86.
Vlieger AM, Blink M, Tromp E, Benninga MA. Use of complementary and alternative medicine by pediatric patients with functional and organic gastrointestinal diseases: results from a multicenter survey. Pediatrics 2008;122(2):446-51.
Sikand AS, Schubiner H, Thomas RL. Use of complementary/ alternative therapies among children in primary care pediatrics. Ambulatory Pediatrics 2002;2(2):99-103.
Martínez GJ. Traditional practices, beliefs and uses of medicinal plants in relation to maternal-baby health of Criollo woman in central Argentina. Midwifery 2008;24(4):490- 502.
Weizman Z, Alkrinawi S, Goldfarb D & Bitran C. Efficacy of herbal tea preparation in infantile colic. Journal of Pediatrics. 1993; 122, 650–652.
Arıkan D, Alp H, Gözüm S, Orbak Z, Ciftci EK. Effectiveness of massage, sucrose solution, herbal tea or hydrolysed formula in the treatment of infantile colic. Journal of Clinical Nursing, Volume 17, Number 13, July 2008; 1754-1761.
Abraham M. Rudolph MD, Robert K., Kamei MD, Kim J, Overby MD. Rudolph’s Fundamentals of Pediatrics. Çeviri: Yurdakök M. Pediatri. 3. Baskı, Ankara Güneş Kitabevi, 2003: 110-112.
Kaya M. Çocuklarda akut karına yaklaşım. Güncel Pediatri 2012; 10: 31-5.
Karabayır N, Oğuz F. İnfantil kolik. Çocuk Dergisi 2009; 9: 16-21.
Çetinkaya B, Başbakkal Z. The effectiveness of aromatherapy massage using lavender oil as a treatment for infantile colic. International Journal of Nursing Practice 2012;18:164-9.
Huhtala V, Lehtonen L, Heinonen R, Korvenranta H. Infant massage compared with crib vibrator in the treatment of colicky ınfants. Pediatrics 2000;105:84-9.
Rahman S, Altan S, Çam S, Yüksel H. Manisa ili Karaağaçlı beldesinde çocuk bakımına yönelik yöresel uygulamalar. Lokman Hekim Journal, 2013;3(1):15-33.
Ezer N, Avcı K. Çerkeş Çankırı yöresinde kullanılan halk ilaçları. Hacettepe Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Dergisi 2004;24(2):67-80.
Uğurlu ES. Başbakkal Z, Dayılar H, Çoban V, Ada Z. Ödemişte bulunan annelerin bebek bakımında uyguladıkları geleneksel yöntemlerin incelenmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi.2013;2(3):342-60
Çalışkan Z, Bayat M. Annelerin bebek bakımı uygulamaları ve etkileyen faktörler: Bir Kapadokya Örneği, Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 2011,14 (2), 23-30.
Arısoy A, Canbulat N, Ayhan F. Karaman ilindeki annelerin bebeklerinin bakımında uyguladıkları geleneksel uygulamalar. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 2014;17:1; 23-31.
Tanrıverdi G. Kültür ve Hemşirelik. İçinde:Seviğ Ü, Tanrıverdi G(edt) Kültürlerarası hemşirelik. 1. Baskı Akademi Basın ve Yayıncılık 2014:81-85.