TİP I DİYABETES MELLİTUSU OLAN ADÖLESANIN İNSÜLİN POMPASI UYUM SORUNLARININ ÇÖZÜMÜNDE MODEL KULLANIMI: ROY ADAPTASYON MODELİ

Son yıllarda Diyabetes Mellitus tedavisinde önemli gelişmeler olmuştur. Bu gelişmelerden biri, insülin pompası uygulamasıdır. İnsülin pompası uygulaması, Tip I Diyabetes Mellitusu olan bireyin, hastalığın yönetimine ve insülin pompasına yüksek düzeyde adaptasyonunu gerektirmektedir. Hemşire Callista Roy tarafından geliştirilen adaptasyon modelinde birey, çeşitli uyaranlara uyum sağlayabilmek için baş etme mekanizmalarını kullanmakta ve birey uyaranlara davranışlarıyla yanıt vermektedir. Uyumlu yanıtlar bireyin bütünlüğünü geliştirmeye yönelikken, uyumsuz yanıtlar bu bütünlüğü olumsuz etkilemektedir. Roy’a göre hemşireliğin amacı, bireyde uyumlu yanıtların geliştirilmesidir. Bu olgu sunumunda, 18 yaşında ve 15 yıldır Tip I Diyabetes Mellitus hastası olan adölesanın insülin pompası uyum sorunlarının çözümüne yönelik hemşirelik bakımında Roy Adaptasyon Modeli kullanımına yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Tip I diyabetes mellitus, hemşirelik, Roy Adaptasyon Modeli.

Use of a Model in the Solution of Compliance to Insulin Pump Problem of Adolescent with Diabetes Mellitus Type I: Roy's Adaptation Model

In recent years, there have been considerable advances in the treatment of Diabetes Mellitus. One of these advances is the application of an insulin pump. The application of insulin pump requires a high-level of compliance of the individual with Type I Diabetes Mellitus to the management of the disease and insulin pump. In the adaptation model developed by Nurse Callista Roy, the individual uses coping strategies to adapt to various stimuli, and responds to stimuli with his/her behaviors. The compliant responses are intended to improve the integrity of the individual, whereas noncompliant responses have a negative impact on this integrity. According to Roy, the goal of nursing is to improve the compliant responses of the individual. In this case report, the use of Roy's Adaptation Model was discussed regarding the solution of compliance to insulin pump problems encountered in the nursing care of an 18-years-old adolescent patient with Diabetes Mellitus Type I for 15 years.

Keywords:

Type I Diabetes Mellitus, nursing, Roy Adaptation Model.,

PDF

___

1. Boney J, Baker JD. Strategies for teaching clinical decision-making. Nurse Education Today 1997; 17 (1):16-21.
2. Fawcett J, Desanto-Madeya S. Contemporary nursing knowledge: Analysis and evaluation of nursing models and theories (3rd ed): FA Davis Company, Philadelphia 2012.
3. Ocakçı FA, Alpar ŞE. Hemşirelikte kavram, kuram ve model örnekleri. İstanbul Tıp Kitapevi, İstanbul 2013.
4. Ay FA. Temel Hemşirelik: Kavramlar, ilkeler, uygulamalar. İstanbul Medikal Yayıncılık, İstanbul 2008.
5. Kacaroğlu Vicdan A, Gülseven Karabacak B. Hemşirelik modellerinden Roy Adaptasyon Modeli. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2014; 5 (4):255-259.
6. Association AD. Classification and diagnosis of diabetes. Diabetes Care 2016; 39(1):13-22.
7. Cameron FJ, Wherrett DK. Care of diabetes in children and adolescents: Controversies, changes, and consensus. The Lancet 2015; 385(9982):2096- 2106.
8. Wheeler BJ, Heels K, Donaghue KC, Reith DM, Ambler GR. Insulin pump-Associated adverse events in children and adolescents - A prospective study. Diabetes Technology&Therapeutics 2014; 16 (9):558-562.
9. Çatal E, Dicle A. Teori-araştırma bileşeni: Roy’un uyum modeli örneği. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi 2014; 7(1):33- 45.
10. Roy C, Andrews HA. The Roy Adaptation Model (3th ed). Prentice Hall, New Jersey 1999.
11. Birol L. Hemşirelik süreci: Hemşirelik bakımında sistematik yaklaşım. Etki Matbaacılık Yayıncılık, İzmir 2004.
12. Roy C. Extending the Roy adaptation model to meet changing global needs. Nursing Science Quarterly 2011a; 24(4):345-351.
13. Roy C. Research based on the Roy adaptation model last 25 years. Nursing Science Quarterly 2011b; 24 (4):312-320.
14. McEven M, Wills E. Theoretical basic for nursing. Lippicott Williams&Wilkins, USA 2006.