Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde öğrenen ihtiyaçlarının belirlenmesine ilişkin yapılan çalışmalar üzerine bir değerlendirme

Türkçe, yurt içinde ve yurt dışında yabancı dil olarak öğretilmektedir. Öğrenenlerin eğitim ortamlarına etkin olarak katılımlarının sağlanması için öğrenen ihtiyaçlarının belirlenmesi oldukça önemlidir. Yabancı dil öğrenme bağlamında ihtiyaçların belirlenmesi, öğrenenlerin tercihleri ve ihtiyaçları hakkında sistematik olarak bilgi toplama, bilgileri yorumlama ve sonrasında bu ihtiyaçları karşılamaya yönelik karar verme sürecidir. İhtiyaç analizi, derslerin düzenlenmesinde ilk adımdır. Bu araştırmanın temel amacı da Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde öğrenen ihtiyaçlarının belirlenmesine ilişkin alan yazındaki çalışmaların incelenip bir araya toplanması; bu ihtiyaçların ülkelere göre hangi alt boyutlarda yoğunlaştığının tespit edilmesidir. Alan yazında Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde öğrenen ihtiyaçlarının analizi konusunun ele alındığı 2012- 2019 yılları arasında hazırlanmış 9 makale ve 4 yüksek lisans tezi araştırma kapsamına dahil edilmiştir. Tarama yapılırken GOOGLE SCHOLAR veri tabanı kullanılmıştır. Araştırmaya dahil edilen 13 çalışmanın incelenmesi için nitel araştırma desenlerinden doküman incelemesi yöntemi kullanılmıştır. Çalışmalarda toplanan veriler içerik analizi yöntemi kullanılarak incelenmiştir. Araştırma alan yazında bu konuda yapılmış 13 çalışmadan elde edilen veriler ile sınırlandırılmıştır. Elde edilen veriler değerlendirildiğinde 10 ülke (Bosna-Hersek, Kosova, İran, Polonya, Gürcistan, Türkiye, Mısır, Afganistan, Hindistan, Cibuti) üzerine ihtiyaç analizi araştırması yapıldığı görülmüştür. Araştırma yapılan ülkelerde Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenenlerin dil ihtiyaçlarının ülkelere göre farklı alt boyutlarda yoğunlaştığı tespit edilmiştir. Yapılan çalışmaların yayın yılına bakıldığında 2012 – 2019 yılları arasında yapıldıkları görülmüştür.

Anahtar Kelimeler:

Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi, dil ihtiyaç analizi, dil öğretimi

An evaluation on the studies on determining the needs of learners in teaching Turkish as a foreign language

Turkish is taught as a foreign language in Turkey and abroad. It is quite important to identify learner needs in order to enable learners to participate effectively in educational environment. Identifying needs in the context of foreign language learning is the process of systematically collecting information about learners' preferences and needs, interpreting the information, and then making decisions to meet these needs. Needs analysis is the first step in organizing lessons. The main purpose of this research is to examine and gather the studies in the literature on the determination of learner needs in teaching Turkish as a foreign language; It is to determine in which sub-dimensions these needs are concentrated according to the countries. In the literature, 9 articles and 4 master's theses, which were prepared between 2012 and 2019, on the analysis of learner needs in teaching Turkish as a foreign language, are included in the scope of the research. GOOGLE SCHOLAR database is used while scanning. The method of document examination from qualitative research patterns is used to examine the 13 studies included in the study. The data collected in the studies are analyzed by using the content analysis method. The research is limited to the data obtained from 13 studies on this subject in the literature. When the obtained data are evaluated, it is seen that a needs analysis research are conducted on 10 countries (Bosnia-Herzegovina, Kosovo, Iran, Poland, Georgia, Turkey, Egypt, Afghanistan, India, Djibouti). It has been determined that the language needs of those who learn Turkish as a foreign language in the researched countries are concentrated in different sub-dimensions according to the countries. Considering the publication year of the studies, it is seen that they were carried out between 2012 and 2019.

Keywords:

Teaching Turkish as a foreign language, language needs analysis, language teaching,

PDF

___

Başar, U. & Akbulut, E. (2016). Yabancılara Türkçe Öğretiminde Öğrenen İhtiyaçlarının Belirlenmesi: Yunus Emre Enstitüsü Tiflis Türk Kültür Merkezi Örneği. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 5 (2), 0-0. DOI: 10.7884/teke.673
Boylu, E. & Çangal, Ö. (2014). Yabancılara Türkçe Öğretiminde Dil İhtiyaç Analizi: İran Örneği. International Journal of Language Academy, 2 (5), 127–127. https://doi.org/10.18033/IJLA.152
Çalışkan, N. & Çangal, Ö. (2013). Yabancılara Türkçe Öğretiminde Dil İhtiyaç Analizi: Bosna-Hersek Örneği. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(2), 310- 334.
DEİK (2013). Uluslararası Yüksek Öğretim ve Türkiye’nin Konumu, Eğitim Ekonomisi Konseyi Raporu. İstanbul. https://www.deik.org.tr/uploads/uluslararasi-yuksekogretim-hareketliligi-ve-turkiye-nin-konumu- raporu 2.pdf.
Deliktaş, A. (2019). Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Dil İhtiyaç Analizi: İstanbul Örneği. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul.
Demir, D. (2017). Uluslararası Öğrencilerin Akademik Türkçe İhtiyaçları. Yayınlanmış Doktora Tezi. Hacettepe Üniversitesi. Ankara.
Farzan, E. (2019). Afganistan’da Türkçe Öğrenen Öğrencilere Yönelik Dil İhtiyaç Analizi. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi. Sakarya.
İpek, S. (2013). Yeni Hitit Kitabıyla Yabancılara Türkçe Öğretiminde Polonya’da Karşılaşılan Sorunlar. VI. Uluslararası Dünya Dili Türkçe Sempozyumu. Uludağ Üniversitesi. Bursa.
İpek, S. & Çelik, N. (2019). Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Dil İhtiyaç Analizi: Polonya Örneği. Aydın TÖMER Dil Dergisi, 4 (2), 101-136.
İşcan, A. Vd. (2013). Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğrenen Öğrencilerin İhtiyaç Algıları: Betimsel Bir Durum Çalışması. International Journal of Social Science. (6)
Jilta, G. (2016). Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Öğrenene Yönelik Dil İhtiyaç Analizi: Kosova Örneği. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul.
Koçer, Ö. (2013). Program Geliştirmenin İlk Basamağı: Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde İhtiyaç ve Durum Analizi. Eğitim ve Bilim, 38(169).
Phutkaradze, M. (2018). Düzensiz Göçmenlerin Dil İhtiyaç Analizi ve Bir Program Önerisi. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi. Sakarya.
Sak, R., Şahin Sak, İ. T., Öneren Şendil, Ç., & Nas, E. (2021). Bir araştırma yöntemi olarak doküman analizi. Kocaeli Üniversitesi Eğitim Dergisi, 4(1), 227-250. http://doi.org/10.33400/kuje.843306
Sayar, E. (2019). Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğrenme Nedenlerine Yönelik Bir İhtiyaç Analizi: Cibuti Örneği. Hacettepe Üniversitesi Yabancı Dil Olarak Türkçe Araştırmaları Dergisi, (5), 95-108.
Tok, M. & Yıgın, M. (2013). Yabancı Uyruklu Öğrencilerin Türkçe Öğrenme Nedenlerine İlişkin Bir Durum Çalışması. Dil ve Edebiyat Eğitimi Dergisi, (8), 132-147.
Yağmur, K. (2006). Batı Avrupa’da Türkçe Öğretiminin Sorunları ve Çözüm Önerileri. Dil Dergisi, (134), 31-48.
Yaman, H. & Dağtaş, A. (2015). İngiltere’deki İki Dilli Türk Çocuklarına Türkçe Öğreten Öğretmenlerin İhtiyaç Analizi: Swot Analizi Örneği. Uluslararası Sosyal ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(4), 47-82. DOI: 10.20860/ijoses.53160
Yılmaz, F. & Konyar, M. (2017). Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretiminde Akademik Türkçe İhtiyaç Analizi. International Journal of Language Academy (5).