Kendi kendine Türkçe öğrenme kitaplarında telaffuz öğretimi

Dil öğretiminde konuşmayı etkili kılan ögelerin başında telaffuzun açık, anlaşılır olması gelmektedir. Buna karşın telaffuz öğretimi alanyazında geride bırakılan, görmezden gelinen, ihmal edilen tanımlarıyla karşımıza çıkmaktadır. Telaffuz çok bilinmeyenli bir denklem gibidir. Öğrenicinin ana dili, bireysel özellikleri, öğretmen yeterlikleri, hedef dilin öğretiminde kullanılan materyallerin etkisi, çözülmeyi bekleyen bu çok bilinmeyenli denklemi oluşturur. Telaffuzun, materyal tasarımcıları ve yabancı dil olarak Türkçe öğretimi kitap yazarları tarafından genel olarak işlevsel ve özgün işlenmeyişinden dolayı öğrenicinin bu konudaki gelişimine olumsuz etki ettiği düşünülmektedir. Bu çalışmada sözü edilen problemlerden yola çıkılarak 20. yüzyılda çeşitli hedef kitlelerine yönelik Türkçe-İngilizce olarak yazılmış kendi kendine dil öğretmeyi amaçlayan yabancı veya Türk yazarların ortaya koyduğu on kitapta telaffuz öğretimine yer verilip verilmediği, yer verildiyse nasıl bir yol izlendiği incelenmiştir. Elde edilen bulgulardan hareketle kendi kendine dil öğretim kitaplarında telaffuz öğretiminin nasıl olabileceğine dair alternatifler geliştirmek hedeflenmiştir. İncelenen dil öğretim kitaplarının seçilme sebebi, bu kitapların daha çok konuşma becerisini kazandırmaya yönelik hazırlanması ve dolayısıyla telaffuz eğitiminin önemli bir yer tutması gerektiği düşüncesidir. Çalışmada, yöntem olarak betimsel tarama kullanılmış, literatür taraması ve doküman incelemesi yaklaşımıyla veriler analiz edilmiştir. Sonuç olarak, incelenen kitapların büyük çoğunluğunda Türkçedeki seslerin İngilizceyle karşılaştırmalı olarak incelendiği, telaffuz öğretiminin bazı kitaplarda Türkçenin telaffuzunda etkili olan ögeler dikkate alınarak yapılırken, bazılarında sınırlı bilgi verilerek işlendiği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

İki dilli kitaplar, kendi kendine dil öğrenme, konuşma becerisi, telaffuz

Teaching pronunciation in self-learning Turkish books

One of the elements that make speaking effective in language teaching is that the pronunciation should be clear and understandable. On the other hand, pronunciation teaching comes up with definitions that are left behind, ignored and neglected in the literature. Pronunciation is like an equation with many unknowns. The learner's mother tongue, individual characteristics, teacher competencies, the effect of the materials used in teaching the target language form this multi-unknown equation waiting to be solved. It is thought that the pronunciation has a negative impact on the development of the learner in this subject due to the fact that it is not generally functional and original by the material designers and the authors of teaching Turkish as a foreign language. Based on the problems mentioned in this study, it has been examined whether or not pronunciation teaching is included in the books, and if so, what kind of way is followed in the ten books put forward by foreign or Turkish authors aiming to teach a language by themselves, written in Turkish-English for various target groups in the 20th century. Based on the findings, it is aimed to develop alternatives about how to teach pronunciation in self-directed language teaching books. The reason for choosing the language teaching books examined is that these books should be prepared to gain more speaking skills and therefore pronunciation education should have an important place. In the study, data were analyzed with literature review and document review approach, using descriptive scanning as a method. As a result, it has been determined that in the majority of the books examined, the sounds in Turkish are examined in comparison with English, while the pronunciation teaching is done by taking into account the elements that are effective in the pronunciation of Turkish in some books, while in some books it is processed by giving limited information.

Keywords:

Bilingual books, self-learning, speaking skills, pronunciation,

PDF

___

Aksan, D. (1975). Ana dili. Türk Dili, 285 (31), 423-434.
Aksan, D. (1999). Türkçenin gücü (4.bs.). Ankara: Bilgi.
Alyılmaz, C. (2010). Türkçe öğretiminin sorunları. Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 5 (3), 728-749.
Aslan, E. (2015). Dil alanlarının öğretimi, dilbilgisi, sözcük, telaffuz, çeviri öğretimi. A. Sarıçoban (Ed.). Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretim Metodolojisi içinde (s. 94-108). Ankara: Anı.
Başkan, Ö. (2006). Yabancı dil öğretimi ilkeler ve çözümler. İstanbul: Multilingual.
Bodorik M. (2017). Teaching English pronunciation by non-native teachers as seen by Slovak teachers. Journal Of Language and Cultural Education, 5 (3), 157-174.
Bölükbaş, F. (2018). İşitsel-dilsel yöntem (Audio-lingual method). M. Durmuş ve A. Okur (Ed.), Yabancılara Türkçe Öğretimi El Kitabı içinde (s. 61-66). (2.bs.) İstanbul: Grafiker.
Çağa, T. ve G. (1990). Turkish in a week. Great Britain: Headway.
Çakır H. (2015). Öğretmen adaylarının sözlü anlatım öz yeterlik inançlarının değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Demir, A. (2013). Yabancı dil eğitiminde temel dil becerileri. Y. Şahin (Ed.). Farklı Boyutlarıyla Yabancı Dil Öğrenimi ve Öğretimi kitabı içinde (s.117-130). Konya: Eğitim.
Demirel, Ö. (2012). Yabancı dil öğretimi. Ankara: Pegem Akademi.
Editions Berlitz S.A. (1975). Turkish for travellers. Belgium.
Ergenç, İ. (1989), Dilimizdeki ünsüz yığılmaları üzerine bir deneme, Ortak Kitap'89 (1), 248-285, Ankara.
Ergenç, İ. (2002). Spoken language and dictionary of turkish articulation. İstanbul: Multilingual.
Ermağan, E. (2021a). II. Dünya Savaşı esnasında Amerikan askerlerine Türkçe öğretmek için yazılan “Turkish: A Guide To The Spoken Language” adlı kitabın dil öğretimi açısından değerlendirilmesi. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (Ö9), 43-55. DOI: 10.29000/rumelide.983856.
Ermağan, E. (2021b). Alanya örneğinde Almanca-Türkçe iki dillilik: ses, yapı ve anlambilim açısından toplumdilbilimsel bir inceleme. (Yayımlanmamış doktora tezi), Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Ankara.
Hengirmen, M. (1988). Turkish for travellers. Ankara: Engin.
Karaca A. (2019). 6. Sınıf öğrencilerinin konuşmalarında karşılaşılan söyleyiş ve boğumlama yanlışları. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ordu.
Keser, S. (2018). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde konuşma becerisinin geliştirilmesinde karşılaşılan güçlükler. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Ankara.
Köroğlu, S. A. (2015). Literatür taraması üzerine notlar ve bir tarama tekniği, GİDB Dergi, 1, 61–69.
Mandil, D. (1977). Turkish made easy. İstanbul: Öğretim.
Memiş, M. R. ve Erdem, M. D. (2013). Yabancı dil öğretimde kullanılan yöntemler, kullanım özellikleri ve eleştiriler. Turkish Studies-International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic. 8 (9), 297-318.
Mughul, Y.M. (1979). Modern Turkish for beginners. İstanbul: İstanbul Matbaası.
Onan, B. (2014). Anlama sürecinde Türkçenin yapısal işlevleri. (2. bs.). Ankara: Nobel Akademik.
Özbal, B. (2020). Kendi kendine yabancı dil olarak Türkçe öğrenimi ders kitapları. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 9 (4), 1602-1615.
Özgür İ. (2006.) Konuşma bozukluğu ve sağaltımı. Ankara: Nobel.
Potur, Ö. ve Yıldız, N. (2016). Konuşma becerisi alanında yapılan akademik çalışmaların eğilimleri, Dil ve Edebiyat Eğitimi Dergisi, 27-40.
Rona, B. (1989). Get by in Turkish. England: Belmont Press.
Rona, B. (1989). Turkish in three months. Great Britain: Hugo's Language Books.
Şenel, M. (2006). Suggestions for beautifying the pronunciation of efl learners in Turkey. Journal of Language and Linguistic Studies, 2 (1), 111-125. https://www.jlls.org/index.php/jlls/article/view/27/29 adresinden erişildi.
Şenyiğit Y. ve Okur A. (2019). Yabancılara Türkçe öğretiminde konuşma becerisi ve telaffuz eğitimi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (52), 519-549.
Tanrıöğen, A. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Anı.
Tecim M. E. (2017). Wals info veri tabanına göre Almanca, Fransızca ve Türkçenin karşılaştırılması. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
TDK. https://sozluk.gov.tr/?kelime=bo%C4%9Fumlanma, 23.9.2021 tarihinde erişildi.
Teymur N. (1989). Quick &easy Turkish. Great Britain: Headway.
Toraman Ünal, E. (2020). Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde ders kitaplarında kullanılan telaffuz yöntem ve uygulamaları üzerine bir inceleme. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi).
Nevşehir Hacı Bektaşi Veli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Nevşehir.
War Department (1943). Turkish: A guide to the spoken language. Washington.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (7. bs.). Ankara: Seçkin.