Türkçe ve Bulgarcada erbap sözcüğünün anlam ve kullanımı üzerine
Tarihi dönemlerde diller arası ilişkiler dolaylı
yollarla veya doğrudan gerçekleşmiştir. Coğrafi yakınlığın da getirmiş olduğu
bir sonuç olarak sosyal, siyasi ve askeri ilişkiler içerisinde bulunmuş olan
komşu diller arasında ise doğrudan dil ilişkileri gerçekleşmiştir. Osmanlıların Balkanları fethetmesiyle birlikte,
bölgedeki toplulukların
yapısında büyük değişiklikler meydana gelmiştir.
Bunlardan biri de dil alanında açıkça görülmektedir. Binlerce Türkçe sözcük Balkan dillerine girmiştir. Bu dillerden
biri Bulgarcadır. Bulgarcadaki Türkçe ve Türkçe vasıtasıyla girmiş Arapça ve Farsça kökenli sözcükler en eski dönemlerden günümüze kadar eşsiz
dilsel malzeme sayılmaktadır. Araştırmacıların bir kısmı sadece Bulgarca edebi dildeki Türkçe sözcükleri ele alırken, bir diğerleri
ise yazılı ve sözlü dili ve kültürü birlikte
ele almaktadırlar. Günümüzde Bulgarcadaki Türkçe alıntı
sözcüklerin belli bir miktarı jargon dilinde, konuşma dilinde ve ağızlarda
sıklıkla kullanılmaya devam etmektedir. Çalışmamızda, eskiden beri kullanımı yaygın olan erbap sözcüğünün Türkçe ve Bulgarcadaki anlamları ve her
iki dildeki kullanımları üzerinde durulmaktadır.
The meaning and usage of the word erbap in Turkish and Bulgarian
In the different
historical periods, the relations between languages were direct or indirect. As
a result of geographical closeness, direct language relations emerged between
neighboring languages which were in social, political and military relations.
With the Ottoman
conquest of the Balkans, major changes occurred in the structure of the
communities in the region. One of them is clearly seen in the linguistic area.
Thousands of Turkish words have entered the Balkan languages. One of these
languages is Bulgarian. Turkish words, and Arabic and Persian words, which were
introduced through Turkish into Bulgarian are considered as linguistic material
until today. However, some of the researchers deal only with the Turkish words
in Bulgarian literary language, while others deal with both written and spoken
language and culture. A certain amount of the borrowed Turkish words in
Bulgarian nowadays is frequently used in jargon, spoken language and dialects.
In our study will be emphasized the meaning and usage of the word erbap,
which has been used from of old in both Turkish and Bulgarian.
___
- Aksan, D. (1978).Anlambilimi ve Türk Anlambilimi (Ana Çizgileriyle). DTCF, Ankara
Boyaciev, T. (2008) Ezikovata situatsia u nas v istoriçeski i sıvremenen plan i evropeyskata ezikova politika. Bılagaski ezik, Sofya, kn. 3
Devellioğlu, F. (2003). Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lugat. Ankara, 2003.
Dobrev, İ. (2009). Tursko Bılgarski Akademiçen Reçnik. İvan Dobrev, Riva, Sofya
Gül, A. (2009). Temettuat Defterlerine Göre Pasinler’in (Hasankale) Sosyal Ve Ekonomik Yapısı, Karadeniz Araştırmaları, Cilt: 6, Sayı: 23, Güz 2009, s.77-98.
Çamyar, E. (2015). Fuzuli Ve Baki Divanı’nda Bela Kavramının Karşılaştırılması. Dede Korkut Türk Dili Ve Edebiyatı Araştırmaları Dergisi 1 (2): 58-99.
Kazan, Ş. (2004). Divan Şiirinde Önemli Bir Leitmotif: Sühan Redifli Siirler. Çankaya Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Journal of Arts and Sciences, Sayı 2, Aralık, 2004, s. 75-104.
Krısteva, V. (2000). Reçnik na turskite dumi v sıvremennia bılgarski ezik. Sofya.
Mevsim, H., Çakırova, Kr. (2007) Otnovo za sıdbata na turtsizmite v sıvremenniya bılgarski ezik (izolatsiya i/ili reabilitatsia). 7.10.2007, 15.06.2010;
http://www. liternet.bg/
Pernişka, E. (1999). Za “groznoto” v naşiya ezik i ezika na mediite. // Mediite i ezikıt, Sofya.
Sefercioğlu, M., N., (2019). Yazı ve Yazı ile İlgili Unsurların Divan Şiirinde Kullanılışı. URL: http://www.geocities.com/msefercioglu/makaleler/divansiirindeyazi.htm (Erişim tarihi: 25.03.2019)
Stamenov, M. (2011): Sıdbata na turtsizmite v bılgarskiya ezik i v bılgarskata kultura. Sofya, İztok-Zapad.
Ulman, S. (1972). Semantics. An Introduction to The Science of Meaning, Oxford Basil Blackwell, London
Yançev, M. (2007). Türkçe-Bulgarca, Bulgarca-Türkçe Sözlük. Riva, Sofya.