Julia Donaldson Türkçedeyken

Çocuk yazını çevirisi araştırmalarının çoğu, ya çevirinin müdahaleci yönünün izlerini sürmekte ya da çeviriyi yerlileştirme-yabancılaştırma stratejileri ekseninde değerlendirmektedir. Çocukların hedeflendiği ancak büyükler tarafından yazılan ve yönlendirilen bu alt-türde, kültürler arasındaki pedagojik yaklaşım farkları ve çocuk eğitimi bağlamındaki farklılıklar çevirmenlerin çeviri süreci kararlarını da etkilemektedir. Bunu göz önünde bulundurursak, çevirmenin bir ideolojiyi önceleme niyetinde olmadığı zamanlarda bile kaynak ve erek metinler arasında işlevsel farklılıklar ortaya çıkabileceği sonucuna ulaşırız. Bu çalışma, Julia Donaldson’ın “The Paper Dolls” adlı resimli çocuk kitabıyla Sevgi Atlıhan tarafından yapılan çevirisini işlevler bakımından karşılaştırmaktadır. Öncelikle çocuk yazınının işlevleri ve çeviri çocuk yazını eleştirisine güncel yaklaşımlar araştırılmış, bu doğrultuda kaynak metin biçem ve işlev odakları bakımından incelenmiştir. Sonrasında erek metinden örneklerle işlevin nasıl dönüştüğü ve bu farkların nelerden kaynaklanmış olabileceği değerlendirilmiştir. Julia Donaldson’ın duygusal gelişimi destekleyici, eğlendirici, hayal gücünü besleyici işlevleri erek metinde eğitici, öğretici, bilgilendirici işlevlere dönüşmüş ve kaynak metin yazınsal karmaşıklığından arındırılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Çeviri eleştirisi, çocuk yazını, işlevsel yaklaşım, pedagojik çeviri

When Julia Donaldson Was in Turkish

Translation of children’s literature has been a popular topic among scholars in Turkey. Still, most of the studies focus on either manipulation through translation or domesticating-foreignizing strategies. In this sub-genre, which targets children but is mediated by adults, pedagogical differences and approaches to child education may affect translator’s choices. Bearing this in mind, it may be foreseen that even when the translator does not prioritize an ideology, s/he may end up with functional differences between the source and target texts. The examples for the study are from Julia Donaldson, a British writer who has been translated into over 40 languages, and the translation of her “Paper Dolls” by Sevgi Atlıhan. The paper overviews the functions in children’s literature and researches the recent studies in criticism of translated children’s literature; and secondly analyzes the source text in terms of style and functions. Then, it compares the target and source texts to underline how the functions of the target text differ. The source text functions to trigger emotional development, add creativity and entertain the reader whereas the target text focuses on educational and informative functions. Also, the style and literary complexity of the target text is simplified. In the conclusion, the paper discusses why those changes may have taken place and what sort of outcomes they may have, or have had.

Keywords:

Translation criticism, children’s literature, functional approach, pedagogical translation,

PDF

___

Donaldson, J. (2012). The Paper Dolls, London: Macmillan Children’s Books. Donaldson, J. (2016). Kâğıt Bebekler. Çev.: Sevgi Atlıhan. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları. Lathey, G. (2006). “The Translator Revealed: Didacticism, Cultural Mediation And Visions Of The Child Reader İn Translator’s Prefaces”. In: Van Coıllıe, J.; Verschueren, W. P. Children’s Literature İn Translation: Challenges And Strategies. Manchester: St. Jerome, S.1-18. Oittinen, R. (2000) Translating For Children. New York: Garland Publishing, Inc. Shavit, Z. (1991). “Çocuk Yazın Çevirisinin Yazınsal Çoğuldizgedeki Konumu Açısından Belirlenmesi”, Çeviren: Pınar Besen. Metis Çeviri Bahar, S. 19-24 Shavit, Z. (2006). Translation Of Children’s Literature. In: Lathey, G. The Translation Of Children’s Literature: A Reader. Clevedon: Multilingual Matters Ltd, S. 25-40. Stolze, R. (2003). “Translation For Children – World View Or Pedagogics?”, Meta Translation For Children. Ed. Riitta Oittinen. Montreal: Presses Universitaires, S. 208-211. Tellioğlu, B. (2018). Şiir Çevirisi Eleştirisinde Çevrilebilirlik/Çevrilemezlik İkiliğini Aşmak. Rumelide Dil Ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (11), 192-213. Doı: 10.29000/Rumelide.417493. Van Coillie, J.; Verschueren, W. P. (2006). Children’s Literature İn Translation: Challenges And Strategies. Manchester: St. Jerome. Vermeer, H.J. (1989). Skopos And Commission In Translational Action, Lawrence Venuti (2000) The Translation Studies Reader Routledge, London.