İnce-Ayarlanmışlık Argümanı ve Çoklu Evrenler

İnce-ayarlanmışlık kanıtı, Tanrı’nın varlığı lehine ileri sürülen ve evrene dair bilgimizin artmasıyla ortaya konan, tasarım argümanının kozmolojik ince-ayara dayandırılan bir versiyonudur. Son yüzyılda elde edilen bilimsel veriler, evrende yaşamın varolabilmesi için, doğa yasaları, doğa sabiteleri ve evrenin başlangıç koşulları gibi parametrelerin çok hassas bir aralıkta olması gerektiğini ortaya koymaktadır. İnce-ayarlanmışlık argümanının iddiası, söz konusu parametrelerin bu kesinlikte ve hassaslıkta oluşunun, şans veya çoklu evrenler gibi hipotezlerden ziyade tasarım hipoteziyle anlamlı ve tutarlı bir şekilde açıklanabileceğidir. Biyolojik tasarıma, doğadaki düzen ve amaçlılığa vurgu yapan klasik tasarım argümanından farklı olan ince-ayarlanmışlık argümanı, tasarım argümanını bir adım ileri taşıyarak, doğadaki düzen ve amaçlılığa da zemin hazırlayan kozmik yasalar ve parametrelere dayanması bakımından teistik görüş lehine Tanrı’nın varlığını destekleye güçlü bir argüman olarak kabul edilmektedir. Biz bu çalışmamızda tasarım argümanın güncel bir versiyonu olan ince-ayar argümanının iddiasını ortaya koymaya çalışıp, bu argümana karşı geliştirilen en popüler itirazlardan biri olan çoklu evrenler itirazını ele alacağız. Şans hipoteziyle ilişkili olan çoklu evrenler itirazının âlemdeki ince-ayarlı parametreleri anlama konusunda tatmin edici bir açıklama ortaya koymak konusunda neden başarılı bulmadığımızı ortaya koymaya çalışacağız.

Anahtar Kelimeler:

Tanrı, İnce-ayarlanmışlık Argümanı, Tasarım, Çoklu Evrenler, Şans.

Fine-Tuning Argument and Multiverses

The fine-tuning argument is an argument for the existence of God. It is a version of the design argument that is based on cosmological fine-tuning of the universe. In the last century, in the light of scientific discoveries it has been found that for any life forms to develop in the universe, physical laws, initial conditions of the universe, and constants of physics must be finely-tuned. The claim of the fine-tuning argument is that these finely-tuned parameters cannot be explained meaningfully and coherently by chance or multiverses but only by intelligent design. Fine-tuning argument differs from the classical design argument which emphasizes order and purposefulness in the world by drawing attention to the cosmic laws and parameters that pave for purposefulness and order at the biological level. For this reason, it is accepted as a stronger version of the design argument. In this study, we will set forth the main claim of fine-tuning argument and we will discuss the multiverses hypothesis which is one of the most popular objections that is directed to the fine-tuning argument. Finally, we will discuss whether the multiverse hypothesis is not sufficient to explain the finely-tuned parameters in the universe.

Keywords:

God, Fine-Tuning Argument, Design, Multiverses, Chance.,

PDF

___

Barrow, John. Evrenin Kökeni, çev. Sinem Gül, İstanbul: Varlık Yayınları, 1996.
Bricker, Philip. “David Lewis: On The Plurality of Worlds”, Erişim 20 Haziran 2015. https://www.umass.edu/philosophy/PDF/Bricker/Lewis,%20Plurality%20of%20Worlds.pdf.
Collins, Robin. “Tanrı, Tasarım ve İnce Ayar”, çev. Fehrullah Terkan, Allah, Felsefe ve Bilim, ed. Caner Taslaman ve Enis Doko, İstanbul: İstanbul Yayınevi, 2014.
Collins, Robin. “The Teleological Argument”, The Blackwell Companion to Natural Theology, ed. W.L.Craig, J.P.Moreland, Blackwell Publishing, 2009.
Craig, W. L.. “Design and the Anthropic Fine-Tuning of the Universe”, God and Design: The Teleological Argument and Modern Science, ed. Neil Manson, Taylor & Francis e-Library, 2005.
Davies, Paul. “The Appearance of Design in Physics and Cosmology”, God and Design: The Teleological Argument and Modern Science, ed. Neil Manson, Taylor & Francis e-Library, 2005.
Davies, Paul. “The Appearance of Design in Physics and Cosmology”, God and Design: The Teleological Argument and Modern Science, ed. Neil Manson, Taylor & Francis e-Library, 2005.
Greene, Brain. Saklı Gerçeklik - Paralel Evrenler ve Kozmosun Derin Yasaları, çev. S. Nalan Büyükkantarcıoğlu, Tübitak Yayınları: 2011. Guth, Alan. “Inflation”, Carnegie Observatories Astrophysics Series, Vol. 2: Measuring and Modelling the Universe, ed. W. L. Freedman, Cambridge: Cambridge Univ. Press, 2004.
Haarsma, Deborah B.. “Christian and Atheist Responses to Big Bang Cosmology”, Science and Religion in Dialogue, Cilt 2, ed. Melville Y. Stewart, Wiley-Blackwell, 2010.
Hawking, Stephen; Moldinov, Leonard. Zamanın Daha Kısa Tarihi, İstanbul: Doğan Kitap Yayınları, 2006.
Kırbıyık, Halil. Evren Nasıl Oluştu? Evrende Neler Var?, Ankara: ODTÜ Yayıncılık, 2007.
Leslie, John. “The Meaning of Design”, God and Design: The Teleological Argument and Modern Science, ed. Neil Manson, Taylor & Francis e-Library, 2005.
Leslie, John. Universes, Taylor & Francis e-Library, 2002.
Manson, Neil. “The Fine-Tuning Argument”, Philosophy Compass 4/1, 2009.
Manson, Neil. God and Design: The Teleological Argument and Modern Science, ed. Neil Manson, Taylor & Francis e-Library, 2005.
Mellor, D.H.. “Too Many Universes”, God and Design: The Teleological Argument and Modern Science, ed. Neil Manson, Taylor & Francis e-Library, 2005.
Rees, Martin. “Other Universes: A Scientific Perspective”, God and Design: The Teleological Argument and Modern Science, ed. Neil Manson, Taylor & Francis e-Library, 2005.
Rees, Martin. “Other Universes: A Scientific Perspective”, God and Design: The Teleological Argument and Modern Science, ed. Neil Manson, Taylor & Francis e-Library, 2005.
Rees, Martin. Just Six Numbers- The Deep Forces That Shapes the Universe, Basic Books, 2001.
Sober, Eliot. “The Design Argument”, God and Design: The Teleological Argument and Modern Science, ed. Neil Manson, Taylor & Francis e-Library, 2005.
Swinburne, Richard. “Tanrı’nın Varlığı Hakkındaki İnce Ayar Kanıtı’nı Yeniden Değerlendirme”, çev. Zikri Yavuz, Allah, Felsefe ve Bilim, ed. Caner Taslaman ve Enis Doko, İstanbul: İstanbul Yayınevi, 2014.
Swinburne, Richard. “Tanrı’nın Varlığı Hakkındaki İnce Ayar Kanıtı’nı Yeniden Değerlendirme”, çev. Zikri Yavuz, Allah, Felsefe ve Bilim, ed. Caner Taslaman ve Enis Doko, İstanbul: İstanbul Yayınevi, 2014.
Uslu, Ferit. Tanrı ve Fizik, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım, 2010.
White, Roger. “Fine-Tuning and Multiple Universes”, God and Design: The Teleological Argument and Modern Science, ed. Neil Manson, Taylor & Francis e-Library, 2005.