CELÂLEDDÎN ED-DEVVÂNÎ’NİN ESERLERİ VE ÖZET OLARAK TANITIMI

XV. yüzyıl İslâm dünyasının önemli bilginlerinden Celâleddin Devvânî’nin eserlerinin vefatından önce başta İran ve Osmanlı toprakları olmak üzere İslâm dünyasının birçok yerinde tanınması, henüz hayatta iken şöhretinin yayıldığını göstermektedir. Bu şöhreti sebebiyle çeşitli İslâm ülkelerinden pek çok talebe kendisinden ilim tahsili için Şirâz'a gelmiş, daha sonra bu öğrenciler vasıtasıyla oldukça geniş bir "Devvânî Ekolü" oluşmuştur. Devvânî, şerh ve hâşiye döneminin önemli simalarından biridir. Onun uzun ilim hayatında ortaya koyduğu eserleri bir bütün olarak göz önüne alındığında, çok yönlü bir âlim olduğu ve çeşitli sahalarda eserler verdiği anlaşılmaktadır. Devvânî, Kelâm ilminin yanında Fıkıh, Tefsir, Hadis ve Tasavvuf sahasında da eserler kaleme almıştır. Bununla beraber yazarımızın eserlerinin büyük çoğunluğunun aklî ilimler hakkında ve bunlar içerisinde felsefî ağırlığın daha fazla olduğu da görülmektedir. Bu makalede, yazdığı eser, şerh ve hâşiyeler ile değişik sorulara cevâb vermesinin yanında kendi döneminin fikir hayatını öğrenmemize yardımcı olan Devvânî’nin, tespit edip inceleme imkânı bulabildiğimiz eserlerini tanıtıp onun bu vesileyle ilim camiasına katkılarını ortaya koymak istiyoruz
Anahtar Kelimeler:

Devvânî, Kelam, Felsefe, Eser, İlim.

CELÂLEDDIN ED-DEVVÂNÎ'S WORKS AND ABSTRACT INTRODUCTION

Abstract The recognition of the works of Celâleddin Devvanî, one of the most important scholars of the Islamic world of the 15th century, in many parts of the Islamic world, especially in the Iranian and Ottoman lands before his death, shows that reputation was spreading while he was alive. Due to this reputation, many students from various Islamic countries came to Shiraz to collect knowledge from him, and then through these students a very large "Devvânî School" has formed. Devvânî is one of the important faces of the explanation and fooftnote period. When we considered his works which he revealed in his long scientific life, as a whole, it is understood that he was a versatile scholar and gave works in various fields. Beside kalâm science, Devvânî have received works in the field of fiqh, tafsir, hadith and mysticism. However, it is also seen that the vast majority of the works of our writer are of mental science, and there is more of a philosophical weight in these. In this article, we want to reveal his contribution to the science community by introducing the works that we can find and examine, of Davvani who helped us to learn the idea life of his period as well as giving answers to various questions by his explanation, fooftnote and works. .

___

  • Yavuz, Yusuf Şevki. “el-Akâidu’l-Adudîyye”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 2: 216. İstanbul: TDV Yayınları, 1989. Yazıcıoğlu, Mustafa Sait. “XV. ve XVI. Yüzyıllarda Osmanlı Medreselerinde İlm-i Kelâm Öğretimi ve Genel Eğitim İçindeki Yeri”. İslâm İlimleri Enstitüsü Dergisi [Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi], 4, (Ankara, 1980): 273-283. Yazır, Elmalılı Hamdi. Hak Dini Kur'an Dili: yeni mealli Türkçe tefsir. İstanbul: Eser Neşriyat, 1979