Mercan EFE GÜNEY, Senem TEZCAN, Ceren AĞIN

Being Able to Exist in the City In Defiance of Planning: An Examination on a Woman-Friendly City in İzmir – Konak

Today, the world is discussing gender mainstreaming. Solutions to ensure women’s equality are being sought to address male social, economic, cultural, and spatial sovereignty. However, although primary texts including treatises and legislation advocating the equal rights and freedoms of men and women have recently been composed by experts around in the world in fields such as criminal and civil law and occupational safety, or something to this effect (e.g., the European Convention on Human Rights and the United Nations Convention on the Elimination of all Forms of Discrimination Against Women), sufficient provision for gender mainstreaming in the context of transformations arising from socio-cultural structure have not yet been made. This is also the situation in Turkey, where women cannot experience gender mainstreaming due to social gender roles. However, since urban planning literally builds the future drawing upon social values, it has been unable to modify cities according to women’s needs and priorities. Accordingly, this paper discusses how urban planning ignores women and explains how this issue can be addressed utilizing the Women-friendly Cities Program, which is a type of objection to this patriarchal structure. This paper then analyzes whether Konak, the central town in İzmir (known to be a “women-friendly” city), is truly women-friendly by performing a field study in one of Konak’s most-used areas. In other words, this paper reveals the fact that urban spaces ignore women while explaining the spatial provisions of the “women-friendly” city as well as ways in which urban planning negatively affects women.

Planlamaya Rağmen Kentte Var Olabilmek: İzmir Konak’ta Bir Kadın Dostu Kent İncelemesi

Bugün Dünya toplumsal cinsiyet eşitliği tartışmaları yapmaktadır. Bu tartışmalarda erkeğin sosyal, ekonomik, kültürel, mekânsal vb. egemenliği yerine kadının da erkekle eşitlenebilmesini sağlayacak çözüm yolları aranmaktadır. Ancak Avrupa İnsan Hakları Bildirgesi, Birleşmiş Milletler Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Sözleşmesi (CEDAW) gibi kadın ve erkeğe eşit hak ve özgürlükleri sağlamaya yönelik temel metinler dahi ülkelerin ceza hukuku, medeni hukuk ve iş güvenliği gibi alanlarında görülmeye başlansa da sosyo-kültürel yapıdan kaynaklı dönüşümler konusunda doğrudan toplumsal cinsiyet eşitliğini sağlamak için henüz yeterli karşılık bulunamamıştır. Durum Türkiye için de geçerlidir. Çünkü Türkiye’de de kadın toplumsal cinsiyet rolleri gereği toplumsal cinsiyet eşitliğini yaşayamamaktadır. Planlama ise toplumsal değerlerden beslenerek gelecek kurgusu yaptığından kentleri kadının gerek ve önceliklerine göre mekansallaştıramamaktadır. Metin öncelikle planlamanın kadınla kurduğu ilişkiyi açıklayabilmek için planlamanın kadını görmezden geldiği noktaları tartışacak, ardından bu yapıya bir tür karşı çıkış olan kadın dostu kentler programı üzerinden bir kadın dostu kent olan İzmir kentinin merkez ilçesi sayılan Konak’ın en çok kullanılan alanlarından birinde yaptığı alan araştırmasıyla alanın kadın dostu olup olmadığını analiz edecektir. Bir başka deyişle metin, planlamanın kadın için sorun yarattığı konuları ve kadın dostu bir kentin mekânsal karşılıklarının ne olduğunu aktarırken kentin kadını görmezden geldiğini ortaya koyacaktır.

PDF

___

Alizadeh, H. (2007). Changes Conceptions Of Women’s Public Space In The Kurdish City. Cities, 24(6), 410–421.

Alkan, A. (1999). Özel Alan –Kamusal Alan Ayrımının Feminist Eleştiri Çerçevesinde Kentsel Mekan [Urban Space and "Private - Public Space" Distinction: A Feminist Critique]. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Tartışma Metinleri. No: 16, Ankara.

Alkan, A. (2009). Cinsiyet Dinamiklerinin Peşinden Mekanın İzini Sürmek. In A. Alkan (Eds.), Cins Cins Mekan (pp.7-35). İstanbul: Varlık Yayınları.

Altındal, Y. (2017). Mış Gibi Politikalarla Kamusalda Görünmezliği ‘Korunan’ Sessiz Yığınlar: Kadınlar. Toplumsal Cinsiyet ve Kent-Mekan. In TMMOB Şehir Plancıları Odası Kadın Komisyonu Sempozyum Bildirileri Kitabı, (pp.6-25), Ankara.

Atauz, A. (2004). Toplumsal Cinsiyet, Mekan ve Kentler. Mimarist. 2004/4. 54-58.

Bakhtiarnejhad, P. (2003). Self-İnflicted Burn Female. Tehran: Samadieh Publication.

Baykan, D.A. (2015). Yerel Yönetimler İçin Kadın Dostu Kent Planlaması Ve Tasarım İlkeleri Kitabı. Ankara: Uzerler Matbaacılık Sanayi Ltd. Şti.

Baxi, P. (November 01, 2003). Rape and Delhi’s urban environment [Article]. Retrieved from http://www.indiatogether.org/2003/nov/wom-delhienv. htm.

Berglund, E. K. (2007). Doing Things Differently: Women’s Design Service At 20. London: Women's Design Service.

Blunt, A., & Wills, J. (2000). Dissident Geographies: An Introduction To Radical Ideas And Practice. Londra: Routledge

Bondi, L. (1991). Gender Divisions And Gentrification: A Critique. Transactions of the Institute of British Geographers, New Series, 16(2), 190–198.

Bondi, L. (1998). Sexing The City. In R. Fincher & J. M. Jacobs (Eds.), Cities of difference (pp. 177-200). New York: Guilford.

Bourdieu, P. (2014). Eril Tahakküm [Masculine Domination]. (B. Yılmaz, Trans.). İstanbul: Bağlam Kitabevi.

Çakır, S. (2009). Osmanlı’da Kadınların Mekanı, Sınırlar ve İhlaller. In A. Alkan (Eds.), Cins Cins Mekan (pp.76-101). İstanbul: Varlık Yayınları.

Cihangir Çamur, K. & Özüduru, B. (2017). Kentsel Mekan, Planlama ve Kadın: Ankara Üzerinden Bir Değerlendirme. In TMMOB Şehir Plancıları Odası Kadın Komisyonu Sempozyum Bildirileri Kitabı (Toplumsal Cinsiyet ve Kent-Mekan), (pp. 239-254), Ankara.

Desai, M. (2007). Introduction. In M. Desai (Eds.), Gender and the built environment in India (pp. 1-29). New Delhi: Zubaan.

Doan, P. L. (2007). Queers in the American City: Transgendered Perceptions of Urban Space. Gender, Place and Culture, 14(1), 57–74.

Dümpelmann, S. (2015). Designing the ‘Shapely City’: Women, Trees, and the City. Journal of Landscape Architecture, 10(2), 6-17. doi: 10.1080/18626033.2015.1058560.

Efe Güney, M. & Demircioğlu, F. (2015). LGBTT Bireylerin Buluşma Noktası Olarak Kullandıkları Mekânların Şehir Planlama Kapsamında İncelenmesi. Planlama, 25(2): 147-157.

Efe Güney, M., Ağın, C. & Tezcan, S. (2018). Kadın ve Kent İlişkisi: Öyle Ya Da Böyle Yaşamak. In 2. Uluslararası Kadın Kongresi Bildiri Kitabı, (pp. 469-484), İzmir.

Efe Güney & Kahraman, E.D. (2018). Türkiye’de Ötekileştiren Planlama-Siyaset İlişkisi ve Kadın Temsiliyeti. In 2. Uluslararası Kadın Kongresi Bildiri Kitabı, (pp. 441-468), İzmir.

Efe Güney, M. & Tezcan, S. (2017). Şehir Planlama Mevzuatında Kadına Verilen Yer ve Değer. Toplumsal Cinsiyet ve Kent-Mekan. In TMMOB Şehir Plancıları Odası Kadın Komisyonu Sempozyum Bildirileri Kitabı, (pp.38-70), Ankara.

Fainstein, S. S., & N. I. Fainstein. (1996). City planning and political values: An updated view. InReadings in planning theory, edited by S. Campbell and S. Fainstein, 265-87. Malden, MA: Blackwell.

Fenster, T. (2005). The Right to the Gendered City: Different Formations of Belonging in Everyday Life. Journal of Gender Studies, 14(3), 217–231. doi:10.1080/09589230500264109.

Firidin, E. (2004). Uygulama Alanları: Amerika ve Türkiye’de Kentsel Tasarım. Mimarist. 2004/4, 93-98.

Frisch, M. (2002). Planning as a Heterosexist Project. Journal of Planning Education and Research 21(3), 254-266.

Greed, C.H. (1994). Women and Planning. Creating Gendered Realities, Londra: Routledge.

Griffin, S. (1986). Rape: The Politics of Consciousness. San Francisco: Harper & Row Limited.

Gürsel, E., Erar, H., Birkan, G., Erar, O. & Keskintaş, N. (2004). Konak Meydanı Ve Çevresi Düzenleme Projesi Konak Meydanı Denizle Yeniden Buluşuyor [Konak Square And Surroundings Arrangement Project Konak Square Re-Meets The Sea]. Ege Mimarlık, 50, 44 - 53.

Hammers, C. (2009). An Examination of Lesbian/Queer Bathhouse Culture and the Social Organization Of (im)Personal Sex. Journal of Contemporary Ethnography, 38(3), 308-335.

Healey, L. (2013). Voices Against Violence Paper 2: Current Issues in Understanding and Responding to Violence Against Women With Disabilities. Melbourne: Women with Disabilities Victoria.

Healey, L., C. Humphreys, and K. Howe. (2013). Inclusive Domestic Violence Standards: Strategies to Improve Interventions For Women With Disabilities?. Violence and Victims, 28(1), 50–68. doi: 10.1891/0886- 6708.28.1.50.

Hooper, B. (1998), The Poem of Male Desires: Female Bodies, Modernity, and “Paris, Capital of the Nineteenth Century”. In L. Sandercock (Eds.), Making the Invisible Visible (pp. 227–254). Berkeley: University of California Press.

Hooper, B. (2002). Urban Space, Modernity, and Masculinist Desire. In A. Bingaman, L. Sanders, & R. Zorach (Eds.), Embodied Utopias (pp. 55– 78). London and New York: Routledge.

Irschik E. (2008). Fair Shared City: Gender Mainstreaming Planning Strategy in Vienna, in City of Seoul (ed.) Gender and Urban Policies. Strategies for Gender Mainstreaming and Local Governance, pp. 43 - 66.

Izmir City Council (2015). Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Çalışma Grubu [Gender Equality Study Group]. Retrieved from http://www.izmirkentkonseyi.org.tr/CalismaGruplari/2/57.

Izmir Metropolitan Municipality [IMM] (April 11, 2008). Konak Pasaport Kıyı Düzenlemesi [Konak Passport Coastal Arrangement]. Retrieved from http://www.izmir.bel.tr/tr/Projeler/konak-pasaport-kiyi-duzenlemesi/1545/4.

Izmir Metropolitan Municipality [IMM] (2012). İzmirlilerin Denizle İlişkisini Güçlendirme Projesi Tasarım Stratejisi Raporu [Strategy Report of Project for Strengthening the Relationship of Izmirites with the Sea]. Retrieved from http://www.izmirdeniz.com/CKYuklenen/dokumanlar/ kiyi_tasarim_tasarim_stratejisi.pdf.

Izmir Metropolitan Municipality [IMM] (2015). Konak 1. Etap (AlsancakKahramanlarbölgesi) Nazım İmar Planı Raporu 1/5000 [Konak Phase 1 (Alsancak-Kahramanlar Region) Master Plan Report 1/5000 Scale]. Retrieved from http://www.izmir.bel.tr/YuklenenDosyalar/NazimPlanlari/15373_930.pdf.

Izmir Metropolitan Municipality [IMM] (2018). İzmir Fotoğrafları [Photograpfs of İzmir]. Retrieved from https://www.izmir.bel.tr/tr/FotografGalerisi/221.

Kadın Dostu Kentler (2014). Retrieved from kadindostukentler.com.

Kayın, E. (2013). Kentsel Mekan-Kadın İlişkisinde Gündelik Haklar ve TMMOB İzmir İKK Kadın Çalışma Grubunun “Koltuğuma Oturma Projesi” . In 2. Uluslararası Kadın Kongresi Bildiri Kitabı, (pp. 815-820), İzmir.

Kaypak, Ş. (2014). Toplumsal Cinsiyet Bakış Açısından Kente Bakmak, Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, 7(1), 344-357.

Kelly, K.D., T. Caputo & W. Jamieson (2005). Reconsidering Sustainability: Some Implications for Community-Based Crime Prevention. Critical Social Policy, 25(3), 306–24.

Kılınç, A. (2016). Kentsel Alanda Mekansal Düzenleme ve Kadının Kent Kullanım Hakkı: Hopa Örneği. Karadeniz Araştırmaları, 52, 95-117.

Kirk, D. (2010). Women friendly Seoul Project. Retrieved from http://www. biztechreport.com/story/423-women-friendly-seoul.

Knopp, L. (1992). Sexuality and the Spatial Dynamics of Capitalism. Environment and Planning D: Society and Space, 10(6), 651-669.

Konak Yaya Üst Geçiti Açıldı [Konak Pedestrian Overpass Opened] (2016, June 06). Hürriyet. Retrieved from http://www.hurriyet.com.tr/konakyaya-ust-geciti-acildi-37297723.

Kreditanstalt für Wiederaufbau [KfW] & City of Cape Town (2002). Violence Prevention Through Urban Upgrading: Feasibility Study. Cape Town: Kreditanstalt fü r Wiederaufbau.

Kurtarır, E. & Ökten, A.N. (2014). Çeşitlenen Kentlerde Körleşen Planlama. In 5. Kentsel ve Bölgesel Araştırmalar Sempozyumu Bildiri Kitabı, (pp. 431-448), Ankara.

Larsson, A., & Schlyter, A. (1994). Gender Contracts and Housing Conflict in Southern Africa. Gavle: The National Institute for Building Research.

Mackenzie, S. (2002). Kentte Kadınlar. In A. Alkan & B. Duru (Eds.&Trans), 20. Yüzyıl Kenti (pp. 269-283). Ankara: İmge Yayınevi.

Madanipour, A. (1996). Design of Urban Space: An Inquiry into a Socio-Spatial Process. New Jersey: John Wiley & Sons Publication.

Mehrotra, S.T. (2010). A Handbook on Women’s Safety Audits in Low-Income Urban Neighbourhoods: A Focus on Essential Services. New Delhi: Jagori.

Moser, C. (2012). Mainstreaming Women's Safety in Cities into Gender-Based Policy and Programmes. Gender & Development, 20(3), 435-452. doi: 10.1080/13552074.2012.731742.

McIlwaine, C., & Moser, C. (2004). Encounters with violence in Latin America. London: Routledge.

Narayanan, Y. (2012). Violence Against Women in Delhi: A Sustainability Problematic. Journal of South Asian Development, 7(1), 1–22.

Newman, O. (1996). Creating Defensible Space, Institute for Community Design Analysis, Office of Planning and Development Research (PDR). Washington, DC: US Department of Housing and Urban Development (HUD).

Oğuz, M. (2016). Kent Politikası ve Toplumsal Cinsiyet. In F. Saygılıgül (Eds.), Toplumsal Cinsiyet Tartışmaları, (pp.153-164). Ankara: Dipnot Yayınları.

Phadke, S., Khan, S., & Ranade, S. (2011). Why Loiter?: Women & Risk On Mumbai Streets. New Delhi: Penguin Books.

Purcell, M. (2002). Excavating Lefebvre: The Right to the City And its Urban Politics Of the Inhabitant. GeoJournal, 58(2-3), 99–108.

Sam Oh, Y., Nam, S., & Kim, Y. (2016) Discovering the Knowledge Creation Process of An Expert Group İn Women-Friendly Policy: The Policy Case of Seoul City. Journal of Women & Aging, 28(3), 192-202. doi: 10.1080/08952841.2014.950516.

Shakooee, H. (2007). New trends in philosophy of geography. Tehran: Gitashenasi Publications.

Shaw, M., Andrew, C., Whitzman, C., Klodawsky, F., Viswanath, K., & Legacy, C. (2013). Introduction: Challenges, Opportunities and Tools. In C. Whitzman, C. Legacy, C. Andrew, F Klodawsky, M Shaw and K Viswanath (Eds.), Building Inclusive Cities: Women’s Safety and the Right to the City (1-16). New York: Routledge.

Shurmer-Smith, P. (2002). Doing Cultural Geography. London: Sage Publications.

Soltani, L., Zangiabadi, A., & Nastaran, M. (2013). The Quarter: An Effective Pattern For Satisfying Women’s Sense of Place in The City of Isfahan. Cities, 30, 161–174.

Skeggs, B. (1999). Matter Out of Place: Visibility and Sexualities in Leisure Spaces. Leisure Studies, 18(3), 213-232. doi: https://doi. org/10.1080/026143699374934.

Şener, Ü. & Demirdirek, H. (2014). 81 İl İçin Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Karnesi. Retrieved from https://www.tepav.org.tr/upload/ files/13950514583.81_Il_Icin_Toplumsal_Cinsiyet_Esitligi_Karnesi. pdf.

Şentürk, L. (2009). Eril Kente Dönüş. In A. Alkan (Eds.), Cins Cins Mekan (pp.36-62). İstanbul: Varlık Yayınları.

Yıldız Tokman (2017). Kent ve Kadın diye Diye. In TMMOB Şehir Plancıları Odası Kadın Komisyonu Sempozyum Bildirileri Kitabı (Toplumsal Cin - siyet ve Kent-Mekan), (pp. 3-5), Ankara.

Tummers, L. (2013). Urbanism of Proximity: Gender-Expertise or Short - sighted Strategy? Re-introducing Gender Impact Assessments in spatial planning. TRIA - Territorio della Ricerca su Insediamenti e Ambiente, 10(1), 213-218.

United Nations Committee on the Rights of Persons with Disabilities [UN CRPD]. (2015). General Comment On Article 6: Women With Disabil - ities. Retrieved from www.ohchr.org/Documents/HRBodies/CRPD/ GC/Women/CRPD.C.14.R.1-ENG.doc.

United Nations Economic and Social Council [UN ECOSOC] (1997). Re - port of The Economic And Social Council For 1997. Retrieved from www.un.org/documents/ga/docs/52/plenary/a52-3.htm.

United Nations High Commissioner for Refugees [UNHCR] (2003). The Global Report 2002. Retrieved from https://www.unhcr.org/publica - tions/fundraising/4a0c24cf6/global-report-2002.html.

United Nations Human Settlements Programme [UN-HABITAT] (2007). Women’s Safety Audits for a Safer Urban Design. Retrieved from http:// mirror.unhabitat.org/downloads/docs/5544_32059_WSA%20Cen - trum%20report.pdf.

Visser, G. (2008). The Homornormalisation of White Heterosexual Leisure Spaces in Bloemfontein, South Africe. Geoforum 39(3), 1345-1361. Whitzman, C., Legacy, C., Andrew, C., Klodawsky, F., Shaw, M., & Viswa - nath, K. (Eds.) (2013). Building Inclusive Cities: Women’s Safety And The Right To The City. New York: Routledge.

Whitzman, C., Andrew, C., & Viswanath, K. (2014). Partnerships for Wom - en’s Safety in The City: “Four Legs For A Good Table”. Environment & Urbanization, 26(2), 443–456. doi: 10.1177/0956247814537580.

Women in Cities International [WICI] (2008). Women’s Safety Audits: What Works And Where?. Nairobi, Kenya: UN-Habitat Safer Cities Program.

Women in Cities International [WICI] & Jagori (2010, November). Third International Conference On Women’s Safety: Building Inclusive Cit - ies. Conference Background Paper. Retrieved from https://issuu.com/ femmesetvilles/docs/final_conference_background.

Woodsworth, C. E. (2005). Making Space For Women İn Cities. Focus on Space (Winter 2005) Vancouver, B.C: Newletter produced by the Social Planning and Research Council of B.C.

Yiftachel, O. (1998). Planning and Social Control: Exploring The Dark Side. Journal of Planning Literature 12(4), 395-420.

Yon, A. & Nadimpalli, S. (2017). Cities For Whom? Re-Examining İdentity, to Reclaim The Right to The City For Women. Australian Planner, 54(1), 33-40. doi: 10.1080/07293682.2017.1297317.

Van Den Berg, M. (2013). City children and genderfied neighbourhoods: The new generation as urban regeneration strategy. International Journal of Urban and Regional Research, 37(2), 523–536. doi: 10.1111/j.1468- 2427.2012.01172.x.

Zengel, R. (2007). “Dönüştürülmüş” Bir Meydan: İzmir Konak Meydanı’na Analitik Bir Yaklaşım [A “Converted” Square: An Analytical Approach To İzmir Konak Square]. Mimarlık 334 (March-April, 2007). Retrieved from http://www.mimarlikdergisi.com/index.cfm?sayfa=mimarlik&De rgiSayi=52&RecID=1290.

Zengin, A. (2009). Devletin Cinsel Kıyıları: İstanbul’da Fuhşun Mekanları. In A. Alkan (Eds.), Cins Cins Mekan (pp.264-283). İstanbul: Varlık Yayınları.

Ziari, K. (2011). Schools, Theories And Models Of Plan & Regional Plan - ning. YU Persian: Yazd University Publications.