2002 Sonrası Milli Parklar Kanunu Kapsamında İlan Edilen Doğa Koruma Alanlarına Eleştirel Bir Bakış

Neoliberal politikalar, birçok alanda olduğu gibi doğa koruma alanında da yıkım yaratan bir süreci ortaya çıkarmışlardır. Ancak bu sonuçlar toplumun değişik kesimleri tarafından birbirinden farklı biçimde algılanmış ve yorumlanmıştır. Türkiye’de de neoliberal politikaların en katıksız ve sert uygulandığı dönem olarak 2002 sonrası süreçte; doğa koruma alanında yapılan uygulamalar, siyasi temsilciler ve ortaya çıkan politikaların uygulayıcıları bürokratlar tarafından farklı biçimde yorumlanırken; doğa koruma alanında faaliyet gösteren STK’lar, meslek odaları ve bir kısım sivil halk tarafından tam tersi şekilde açıklanmış ve yoğun şekilde eleştiriye tabi tutulmuştur. Makale kapsamında bu farklılıkları nesnel ve objektif bir şekilde ortaya koymak için korunan alanların 2002 sonrasında hem nicel hem de nitel açıdan değişimi incelenmiştir. Bu kapsamda 2002 sonraki süreçte 2873 sayılı Milli Parklar Kanunu uyarınca ilan edilen korunan alanlarda (Tabiatı Koruma Alanı, Milli Park, Tabiat Parkı ve Tabiat Anıtı) ortaya çıkan niceliksel değişimlerin, korunan alanlarla ilgili olarak kabul görmüş uluslararası kıstaslar çerçevesinde nitelik açısından gerçekten ne ifade ettiği ve nasıl bir sonuç ortaya koyduğu belirlenmeye çalışılmıştır. Bu şekilde 2002 sonraki süreçte korunan alanlarla ilgili olarak çoğu zaman basit bir istatistik veri olarak ele alınan ve tartışmalara yol açan değişimlerin, Türkiye özelinde doğa koruma açısından gerçek anlamda nasıl bir sonuç yarattığı nesnel bir çerçevede ortaya konulmaya çalışılmıştır.

Critical Outlook on Nature Protection Areas Which Announced According to 2873 National Park Law After 2002

Neoliberal politics revealed the process which creates the destruction in nature protection area just like in the orher areas. However, these consequences are perceived and interpreted differently by the people from different parts of the society. Although practices in the nature conservation sector were interpreted by political actors and beurocrats as the practitioners of these politics in different way; but NGO’s, proffesional chambers and some of the civil society interpreted these politics in the exact opposite way and criticised intensively in post-2002 period which is the period contains pure neoliberal practices. In this article, in order to evaluate differences in practical and objective way, quantitative changes related conservation areas evaluated together with qualitative changes. With in this scope, quantitative changes according to international criterias evaluated with qualitatif changes about declerated conservation areas according to 2873 National Park Act (National Park, Nature Conservation Areas, Nature Park, Nature Monumet). After 2002, changes about protected areas usually evaluated as a simple statistical data. But actually data about conservation areas are always controversial in Turkey. By this way, consequences of these changes to Turkey evaluated in this article from the point of nature protection.

PDF

___

Ant, H., Stipprowit, A. (1985). Natur-und Umweltschutz- ein uraltes Problem. LöflMitteilungen, 10, Heft 3, 24-26, Landwirtschaftsverlag GmbH, Münster- Hiltrup.
Bruner A. G., Gullison R., E., Rice R., E. & Fonseca Gustavo, A.B. (2001). Effectiveness of parks in protecting tropical biodiversity. Science 291
Dudley, N. (Ed.) (2008). Guidelines for Applying Protected Area Management Categories. (Best Practice Protected Area Guidelines Series No.21) Gland: IUCN.
Eagles, PaulF.J., McCool, Stephen F. And Haynes, Christopher D.A. (2002). Sustainable Tourism in Protected Areas: Guidelines for Planning and Management. IUCN Gland, Switzerland and Cambridge
Elliott, H.B. (Ed.) (1974). Second World Conference on National Parks. Proceedings. Morges: IUCN.
Gülez, S. (1992). A Method for Evaluating Areas for National Park Status. Environmental Management, 16, 811-818.
Holdgate, M. (1999). The Green Web. London: Earthscan.
Jongman, R.H.G. (2004). The Context and Concept of Ecological Networks. R.H.G. Jongman and G. Pungetti (eds.), Ecological Networks and Greenways Concept, Design and Implementation, Cambridge University Press, Cambridge
Krishna, N., Sankar, V. B. (1997). Ekolojik Mirasın Korunması: Tamil Nadu’nun Kutsal Ağaçları. XXI. Yüzyıla Doğru Sürdürülebilir Kalkınma İçin Ormancılık, XI. Dünya Ormancılık Kongresi Bildirileri, Cilt 2, Syf.67-72.
Kurdoğlu, O. (2007). Dünyada Doğayı Koruma Hareketinin Tarihsel Gelişimi ve Güncel Boyutu, Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 8 (1), 59-76.
Liu, J., Ouyang, Z., Miao, H. (2010). Environmental Attitudes of Stakeholders and Their Perceptions Regarding Protected Area-Community Conflicts: A Case Study in China. Elsevier, Journal of Environmental Management 91, 2254-2262.
Mace, G.M., Balmford, A., Ginsberg, J.R. (1998). Conservation in a Changing World. Cambridge University Press: Cambridge, UK. Mesire Yerleri Yönetmeliği, Resmi Gazete 05.03.2013 tarih ve 28578 sayı.
Mulongoy, K.J.,Chape, S.P. (Eds) (2004). Protected Areas and Biodiversity: an overview of key issues.CBD Secreriat, Montreal Canada and UNEPWCMC, UK: Cambridge. Milli Parklar Yönetmeliği, Resmi Gazete 12.12.1986 tarih ve 19309 sayı.
Philips, A. (2007). Short History of the International System of Protected Areas Manageent Categories Defining protected areas: an international conference in Almeria, Spain. Gland: IUCN.
Thomas L. (2006). Türkiye Korunan Alan Yönetiminde IUCN Kategori Sistemi, Ankara: Çevre ve Orman Bakanlığı Yayınları.
Orman ve Su İşleri Bakanlığı (2012). Tek Tek Dağları Uzun Devreli Gelişme Planı Raporu, Ankara
Yücel M., Babuş D. (2005). Doğa Korumanın Tarihçesi ve Türkiye’deki Gelişmeler, Doğu Akdeniz Orman Araştırma Müdürlüğü (DOA) Dergisi ( Journal of DOA), Sayı: 11, s: 151 – 175.
WWF (2008), Etkin Korunan Alan Sistemlerine Doğru. Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi Korunan Alanlar İş Programı Uygulama Kılavuzu. (Çev. Sedat Kalem), İstanbul.
Avrupa Çevre Ajansı CDDA (Common Database Designated Areas) Veritabanı, 2018
Wild,R., Mc Leod, C. (2008). Sacred Natural Site: Guidelines for Protected Area Managers. Gland: IUCN.
https://www.iucn.org/theme/protected-areas/about/protected-area-categories
https://www.iucn.org/about
http://webdosya.csb.gov.tr/dosyalar/images/file/728_nolu_ilke_karari.pdf
http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.3.6831.pdf
http://googleearth.com
http://www.hurriyet.com.tr/gundem/ankaradan-yunanistana-natura-2000- uyarisi-40790567;
https://www.timeturk.com/yunanistan-dan-ege-yi-isitacak-hamle/haber-875464,
http://www.milliyet.com.tr/yunanistan-in-sinsi-kardak-planigundem-2639372/