“Yedek” Bile Olamamak: Sermayenin Yeni Yatırım Alanı Mesleki Yükseköğrenimde Sakatların Varoluş Sorunu

Tarihsel olarak toplumların her kertede “göze görünmeyen” bireyleri sakatlardır. Sosyal dışlanmayı yaşamın tüm detaylarında hisseden sakatlar, en temel ihtiyaç ve haklardan mahrum kalmaktadır. Söylemsel olarak yapılan düzenlemeler, sakatların toplumla bütünleşmelerine yansımadığı oranda anlamsızlaşmaktadır. Bu bağlamda, sakat bireyleri toplumsal yaşama dâhil etmenin en etkili çözümü eğitimdir. Ne var ki, eğitimin sermayenin ihtiyaçları doğrultusunda piyasalaştırılması ve değişim değerine dönüştürülebilir bir meta haline getirilmesi, sakatların henüz başlangıçtan “kusurlu” sayılmasını sağlamaktadır. Kapitalist ekonomi esneklik, ucuz işgücü talep ederken bu işgücünü yetiştirecek eğitim alanını sermayenin yeni yatırım alanına dönüştürmesi kaçınılmazdır. Eğitim özelinde mesleki eğitim bu talepler doğrultusunda yeniden tanımlanmışken, sakatların bu taleplere cevap veremeyeceğinin düşünülmesi “öteki”leştirilmelerini yinelemektedir. Bu çalışmada, öncelikle eğitimin ve özel olarak mesleki eğitimin piyasalaştırılmasından söz edilecek ve dönüşümün sacayakları ortaya konulmaya çalışılacaktır. Ardından Türkiye’de sakatların mesleki yüksek öğrenimdeki durumları tespit edilerek tek yönlü bir ilişkiden ziyade eğitimin karşılıklılığı esas alınacaktır. Bu çerçevede, yapılan düzenlemeler ve uygulamalar incelenecek ve nihayetinde temel olarak mesleki yüksek öğrenimin sakatlarla kurduğu ilişki açığa çıkarılacaktır. Çalışmada literatür taraması yapılmış ardından yasal düzenlemeler ve sayısal verilerin literatüre uygunluğu saptanmış ve bunun üzerinden çıkarımlar yapılmıştır. Yapılan çalışmada, eğitimin özelde ise mesleki eğitimin dünyadaki değişime paralel olarak Türkiye’de de dönüştüğü ve metalaştığı sonucuna varılmış ve bu dönüşümün başlangıçtan itibaren toplumun ötekisi olan sakatları bir kez daha ötekileştirdiği ortaya konulmuştur. Bu ötekileştirmeyi bertaraf etmek ise böyle bir dönüşümün temeli yani kapitalist iktisadi talepler sorgulanmadan yapılamayacaktır. Dolayısıyla bu çalışma dünya nüfusunun ’ini ve Türkiye nüfusunun .29’unu kapsayan bir kesimin toplumsal hayata dâhil edilmeleri yönündeki can alıcı çözüm noktası eğitim iken, mesleki yüksek öğrenimi ötekileştirmenin nihai dinamiği olarak incelemesi nedeniyle önem kazanmaktadır. 

NOT EVEN BEING A “RESERVE”: THE EXISTENCE PROBLEM OF DISABLED PEOPLE IN VOCATIONAL HIGHER EDUCATION AS NEW INVESTMENT AREA OF THE CAPITAL

Historically, "invisible" individuals of societies are always disabled people. Disabled people, who feel socially excluded in all circumstances of their lives, are deprived of the basic human needs and rights. The discoursive regulations are inadequate for social integration of disabled people. In this context, education is the most efficient solution in order to integrate disabled people to the social life However commercialisation of education in accordance with the needs of capital and commodification of it which can be converted to an exchange value in the market leads to the perception that disabled people are considered to be as "defective” intrinsicly. As long as capitalist economy demands flexibility and cheap labour, inevitably education becomes a new investment area, which already provides the workforce needed.  Since the education, especially vocational education, is redefined by these circumstances, the conception that disabled people are not able to meet the requirements of capital reproduces the marginalisation of them. In this study, we primarily try to discuss the commodification and transformation of education, particularly vocational education. Then, situation of disabled people at vocational higher education in Turkey will be revealed thereby predicating mutuality of education rather than one way relationship. In this contex, we intend to analyze regulations and practices fulfilled and ultimately to reveal the relation of vocational higher education with disable people. In this study we made a literature review then we confirmed the convenience political regulations and data with literature and had conclusions on these data. In this study we’ve come to the conclusion that education in general and vocational education in particular had a transformation in Turkey correspondingly the transformation in the world and this transformation all along had re-marginalized disabled people who were already socially marginalized as “the others”. Defeating this marginalization is unrealisable without questioning the basis for such a transformation, that is to say the economic demands of capitalists. Thus this study becomes crucial due to vocational higher education analyzes as the eventual dynamic of marginalization and since it is claimed that the essential point of inclusion of desapled people to the social life who are constituting 15% of the world's population and 12,29% of Turkey's population is education. 
Paradoks Ekonomi Sosyoloji ve Politika Dergisi-Cover
  • ISSN: 1305-7979
  • Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
  • Başlangıç: 2005
  • Yayıncı: Sema AY
Sayıdaki Diğer Makaleler

Mesleki /Teknik Eğitime Geçişte Okul Rehberlik Hizmetlerinin İşlevselliği

Prof.dr. Şermin KÜLAHOĞLU

Engelli Bireylere Yönelik Alınan Önlemlerin Ve Mesleki Eğitimin Uygulamadaki Mevzuat Işığında Değerlendirilmesi: Zonguldak İli Örneği

Öğr.gör. Şanser VURGUN

Yeni Büyükşehir Belediye Kanunu Bağlaminda Kent Konseylerinin İşlevselliği ve Ölçek Sorunu: İstanbul Büyükşehir Belediyesi Örneği

Yrd.Doç.Dr. Salih BATAL, Öğr.Gör. İzzet İsmail DUR, Öğr.Gör. Volkan TOPÇU

Bilgi Ekonomisinin Lokomotifi İnovasyonun Meslek Yüksekokullarındaki Rolü

Dr. Fahriye GÖZGÜ

Kent Konseylerinin Katılımcılık Kapasitesinin Değerlendirilmesi: Ankara Örneğinden Bazı Çıkarımlar

Doç.Dr. Savaş Zafer ŞAHİN

Teknik Ve Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokullarında Okuyan Öğrencilerin Girişimcilik Özelliklerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Alan Araştırması; Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Teknik Ve Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulları Örneği

Yrd.doç.dr. M.canan CAN, Okt. Eynep Kazanci BAŞARAN

Engelli Bireylerin Kentsel Yönetim Süreçlerine Katılımının Analizi: Van Kent Konseyi Örneği

Yrd.Doç.Dr. Zeki DUMAN, Doç.Dr. Elif KARAKURT TOSUN, Dr. Melda Medine GÜLEÇ

Yurt Dışındaki Müzelerin Meslek Yüksekokulu Öğrencilerine Verdikleri Eğitim Hizmetinin El Sanatları Eğitimi Açısından Değerlendirilmesi

Yrd.doç.dr. Mine CAN

Bursa İli’nde Faaliyet Gösteren 3,4 Ve 5 Yıldızlı Otellerin Mutfaklarında Çalışan Personelin Hijyen Kurallarını Uygulama Bilinçleri Üzerine Bir Araştırma

Öğr.gör.dr. Barış SÖNMEZ, Öğr.gör. Yasemin ÖZDEMİR, Öğr.gör. Melih SERENGİL

Üniversite, Sanayi Ve Hizmet Sektöründe Sürdürülebilir İşbirliği Açısından Meslek Yüksekokulları Bünyesinde İstihdam Büro Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi (Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Örneği)

Prof.dr. Süleyman KARAÇOR, Yrd.doç.dr. M. Erhan SUMMAK, Öğr.gör. Adnan SÖYLEMEZ