TÜRKİYE’DEKİ ERKEN TÜRKOLOJİK ÇALIŞMALAR VE TARİHİ-SİYASİ TESİRİ HAKKINDA HÜLASA

Bu çalışma, Türkiye’deki erken Türkologlar ve Türkolojik kurumlar hakkında kısa bir özet mahiyeti taşımaktadır. Çalışmamızın Almanca olarak kaleme alması, Türkiye’deki Türkoloji geleneğinde yatan, çok dilli araştırmalarına atfen ve konu hakkında giriş malumatı etmeyi arzu eden Almanca konuşan kesimlere yönelik yapılmıştır. Bu çalışma daha çok giriş mahiyetinde olduğundan, konu hakkında yalnızca kısa biyografik ile bibliyografik ipuçları ihtiva etmektedir. Binaenaleyh, tanıtılan Türkologların fikriyatı tarihi ve siyasi tesiri bakımından kısa bir değerlendirmeye tabii tutulmuştur. Bu suretle Türkoloji biliminin sayesinde Türk kimliğinin inkişafı, bunun akademik dünyaya yansıtımı ve siyasi-içtimai konularına da değinilmiştir.

EIN ÜBERBLICK ÜBER DIE FRÜHE TURKOLOGISCHE FORSCHUNG IN DER TÜRKEI UNTER HISTORISCH-POLITISCHEN ASPEKTEN

Die vorliegende Darstellung verfolgt das äußerst bescheidene und begrenzte Ziel, einen kurzen und einführenden Überblicküber die frühen Turkologen sowie die turkologischen Institutionen in der Türkei zu verschaffen. Sie ist vor allem an eindeutschsprachiges Publikum ausgerichtet, welches grundlegende und einführende Informationen zum Themengebiet zuerlangen wünscht. Hierbei wird versucht, der mehrsprachigen Tradition innerhalb der Turkologischen Forschung treu zubleiben. In der Vergangenheit haben die Studien von Nowka, Benzig und Duda vor allem die Entwicklung der turkologischenForschung an deutschen Universitäten behandelt. Ergänzend hierzu soll nun ein Überblick über die frühe turkologischeForschung in der Türkei selbst gegeben werden. Da der Aufsatz einen einführenden Charakter trägt, enthält er lediglich kurzebibliographische und biographische Verweise. Weiterhin enthält die Arbeit einen kurzen Ansatz zur geistesgeschichtlichenPrägung der Turkologen sowie den sich hieraus ergebenden Einflüssen auf das politische Leben. Somit ist versucht worden, dieRolle der Turkologie im Prozess der türkischen Identitätsfindung, die Auswirkungen dieses Prozesses auf akademische Kreisesowie ferner hieraus resultierende gesellschaftlich-politische Prozesse herauszustellen.

PDF

___

Abu-Manneh, B. (1990). “The Sultan and the Bureaucracy: The Anti-Tanzimat Concepts of Grand Vizier Mahmud Nedim Pasa.” International Journal of Middle East Studies, 22(3), pp. 257-274
Afetinan, A. (1947) “Türk Tarih Kurumunun Kuruluşuna Dair“, Belleten, 11: 42, pp. 173-179
Ata, A. (2012) “Türkolojide Berlin-Varşova Hatti.“ Ankara Üniversitesi Türkoloji Dergisi 19 (2) pp. 33-42
Belleten, Yazı Kurulu . (1960). “Türkoloji Çalışmalarına Toplu Bir Bakış ve Ödevlerimiz.“ Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten, 8 (1960), pp.1-21.
Bergdolt, F. (1981). Der geistige Hintergrund des türkischen Historikers Ahmed Zeki Velidi Togan nach seinen Memoiren. Berlin: Klaus Schwarz Verl.
Berkes, N. (1959).“ Ibrahim Kafesoğlu. Türkler ve medeniyet.“ Oriens, 12(1/2), 202-202.
Berktay, H. (1983). Cumhuriyet İdeolojisi ve Fuat Köprülü. Kaynak yayınları. İstanbul
Bilgin,A (2007). “Şemseddin Sami’nin Edebiyatla İlgiliEserleri ve Görüşleri.” Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü. Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 22 (2007), pp. 39-51
Bilmez, B. (2003). “Sami Frashërior Šemseddin Sami?. Mythologization of an Ottoman Intellectual in the Modern Turkish and Socialist Albanian Historiographies based on «Selective Perception».”Balkanologie. Revue d’études pluridisciplinaires, 7(2), pp. 19-46.
Brands, H. (1966). “Neologismen und Terminologie in den heutigen Türksprachen.” Zeitschrift Der Deutschen Morgenländischen Gesellschaft, 116(2), pp.279-290
Brockelmann, C. (1949). “Kutadgu Bilig. I. Metin by Reşid Rahmeti Arat.”, Oriens, 2(1), pp.144-146
Çagatay, S. (1959). “Abdülkadir Inan: Fünfzig Jahre Wissenschaftlichen Wirkens.”, Central Asiatic Journal, 5(2), pp. 151-162.
Çağatay, S. (1978). “Abdülkadir İnan (29. XI. 1889 - 1. X. 1976).ö Central Asiatic Journal, 22(1/2), pp. 136-137.
Csáki, É. (2002). “R. Toparlı, Lehce-i Osmânı̂ / Ahmet Vefik Paşa”, (Türk Dil Kurulu Yayınları 743) Acta Orientalia Academiae Scientiarum Hungaricae, 55(4), pp.420-420
Demirtaş, B. (2008). “Atatürk döneminde eğitim alanında yaşanan gelişmeler.”, Gazi Akademik Bakış, 1(2), pp.155-176.
Duda, H. (1953/55) “Altaistik und Turkologi”, Wiener Zeitschrift für die Kunde des Morgenlandes, 52 (1953/55), pp. 326-345
Doğramacıoğlu, H. (2010) “Şemseddin Sami’nin Kaleminden Dil ve Edebiyat Meseleleri”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(10) ,pp.. 252-258
Duda, H. (2009). “Die Gesundung der türkischen Sprachreform.”, Der Islam, 26(2), pp. 77-100
Dursunoğlu, H. (2011). ”Cumhuriyet Döneminde Yapılan Sözlük Çalışmaları Ve Türkçe Sözlükler Üzerine Bir Kaynakça Denemesi”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 31 (2011), pp.255-272
Duymaz, M. (2013) “Şemsettin Sami’nin Türk Folklor Araştırmalarına Katkısı.”, Akademik Kaynak AKAD, 2 (2013), pp.51-59
Eissenstat, H. (2003). “History and Historiography: Politics and Memory in the Turkish Republic.”, Contemporary European History, 12(1), pp. 93-105.
Ersoy, A. (2007). “Architecture and the Search for Ottoman Origins in the Tanzimat Period.”, Muqarnas,24, pp. 117-139.
Gaynanova,L. -Kaya , L . (2015). “Saadet Çağatay.”, Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi, 28 (2000), pp. 27-32
Güray, S. (1966). Ahmet Vefik Paşa, Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara
Hatiboğlu, V. (2006) “Atatürk ve Terim Devrimi“, Ankara Üniversitesi’nin 60. Kuruluş Yılı Armağanı: Atatürk ve Türk dili ve edebiyatı, Türk eğitimi ve Türk kültürü konusunda seçme yazılar. (Ed. D. Atılgan)Ankara: Ankara Üniversitesi. pp.31.35
Iggers, Georg G.: (1996). “Historismus im Meinungsstreit”, Historismus in den Kulturwissenschaften. Geschichtskonzepte, historische Einschaetzungen, Grundlagenprobleme. (Ed: O.G. Oexle, J. Rüsen), Köln: Böhlau, pp. 7-27
Jahn, K. (1970). “Ahmed Zeki Velidi Togan (1890-1970).” , Central Asiatic Journal, 14(4), pp.309-310
Karamanlıoğlu, A. (1968). “Reşid Rahmeti Arat (1900-1964).”, Oriens,21/22, pp.1-6
Karavelioğlu, M . (2011).” Editörden:Türkiyat Araştirmalari Enstitüsü Ve Türkiyat Mecmuasi.”, Türkiyat Mecmuasi, 21 (1), pp 3-3
Korkmaz, Z. (1973). “Das Oghusische Im Xii. Und Xiii. Jahrhundert Als Schriftsprache.”, Central Asiatic Journal, 17(2/4), pp. 294-303
R. F. Kreutel. (1957). “Review”, Oriens,10(2), pp.324-325
Kulla, F. (2014) "Hayatini Türk İle Arnavut Dil Ve Edebiyatina Adamiş Şahsiyet Olarak Şemsettin Sami.”,Türk Dünyası Bilgeler Zirvesi: Gönül Sultanları Buluşması. 26-28 Mayıs 2014. 2013 Türk Dünyası Kültür Başkenti Ajansı (TDKB: Eskişehir, pp.659-672
Levend, A S. (1969). Şemseddin Sami. Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara
Mansuroğlu, M. (1964). “Turkish Literature Through The Ages (With Bibliography).”, Central Asiatic Journal, 9(2), pp. 81-112.
Mardin, S. (1961).” Some Notes on an Early Phase in the Modernization of Communications in Turkey.”, Comparative Studies in Society and History, 3(3), pp. 250-271.
Meinecke, Friedrich, : (1965). Die Entstehung des Historismus. (Friedrich Meinecke Werke, Bd.3),München: R. Oldenbourg Verlag
Menemencioglu, N. (1983). “The Ottoman Theatre 1839-1923. “, Bulletin (British Society for Middle Eastern Studies),10(1), pp.48-58.
Myres, J.L. (1937). “Second Congress of the Turkish Historical Society.”, Man, 37, pp.194-195
Menzel, T. (1927). “Der 1. Turkologische Kongreß in Baku.”, Der Islam, 16(1), pp. 1-76, pp. 169-228
Nemeth, J. (1967) “Köprülüzade Mehmet Fuat 1890—1966”, Acta Orientalia Academiae Scientiarum Hungaricae, Vol. 20, No. 3 (1967), pp. 363-366
Ocak, A . (2017). “ “Post Mortem” Eleştirilerin Odağında “Kült” Bir Tarihçi: Fuat Köprülü.”, Sosyal ve Kültürel Araştırmalar Dergisi (SKAD), 2 (4), pp. 1-17
Ohne Autorenangabe, (1957). “An Die Schrift Leitung Eingegangene Bücher”, Acta Orientalia Academiae Scientiarum Hungaricae, 7 (2/3), 329-338
Öner,M.(2014). “Türk Dünyası ve Türkoloj”, “Selefler ve Helefler” I. Beynelhalg Simpozuimunun Materialları,Azerbaycan Milli Elmler Akademiyası: Bakı, 22-24 Oktyabr 2014, pp. 17-20.
Özkan, M . (2010).” Kuruluşunun 70. Yilinda Türkiyat Enstitüsü.”, Türkiyat Mecmuasi, 20 (0),pp. 1-11
Özdemir, Z . (2017). “Mehmet Fuat Köprülü’nün Bugünkü Edebiyat Adlı Eserindeki Eleştiri Yazıları.”, Sosyal ve Kültürel Araştırmalar Dergisi (SKAD), 2 (4), pp. 61-85
Özlü, H . (2011). “Afetinan’in Cenevre Günleri ve Tarih Çalışmaları.”, Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, 10 (22), pp.165-187
Özsarı, M. (2013) “Şemsettin Sami’nin Dilbilim İle İlgili Çalışmaları Üzerinde Bazı Dikkatler”.Akademik Kaynak AKAD, 2 (2013), pp.45-50
Röhrborn, K. (1987). “Prinzipien und Methoden der Sprachplanung in der kemalistischen Türkei.”, Zeitschrift Der Deutschen Morgenländischen Gesellschaft, 137(2), pp.332-356.
Scharlipp, W. (1991). “Die alttürkische Religion und ihre Darstellung bei einigen türkischen Historikern.”, Die Welt Des Islams, 31(2), new series, pp. 168-192
Sertkaya, O.F. (2007)” Doğumunun 100. yıl dönümü dolayısıyla Prof. Dr. Saadet ÇAGATAY (28 Temmuz 1907 / Kazan24 Haziran 1989 / Ankara)”, Türk Dili Araştırmaları Yıllığı, Belleten 2007/2, pp. 131-149 . Şirin, İ . (2015). “Osmanli’da Tarihin Anlam Arayışı.” Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi OTAM, 11 (11), pp.555-574.
Spies, Otto. “Istanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili Ve Edebiyati Dergisi.”, Oriens, vol. 2, no. 1, 1949, pp. 152–155
Spuler, B. (1951). “Periodocals.”, Oriens, 4(2), pp.300-301.
Sulzbach, W. (1962).” Zur Definition Und Psychologie Von »Nation« Und Nationalbewusstsein.”, Politische Vierteljahresschrift, 3(2), pp.139-158
Şenol, H. (2011). “Saadet Hanım.”, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Türkoloji Dergisi, 18 (2), pp. 1-22
Tachau, F. (1964). “Language and Politics: Turkish Language Reform.”, The Review of Politics, 26(2), pp.191-204
TANSEL, F. A. (1968) “ Memleketimizin Acı Kaybı: Prof. Dr. Fuad Köprülü.”, Vakıflar Dergisi, 7 (1968),pp. 267-81
Tanyeri-Erdemir, T. (2006). “Archaeology as a Source of National Pride in the Early Years of the Turkish Republic.”, Journal of Field Archaeology, 31(4), pp.381-393
Tietze, A. (1948). “Periodicals”, Oriens, 1(2), pp. 345-347
A. Tietze. (1957). “Zeynep Korkmaz, Güney-Batı Anadolu agızlar, Ses bilgisi (fonetik) (die südwestanatolischen Mundarten, (Phonetik).”, Oriens, 10(2), pp. 308-309.
Temir, A. (1955). “Reviews,”, Central Asiatic Journal, 1(4), pp.308-309.
Trix, F. (1999). “The Stamboul Alphabet of Shemseddin Sami Bey: Precursor to Turkish Script Reform. “, International Journal of Middle East Studies, 31(2), pp. 255-272.
Tülücü, S. (2000). “Prof. Abdülkadir İnan Üzerine Bazi Notlar” ,Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 15 (2000), pp. 201-211
Tülücü, S. (2000). “Fuat Köprülü’ye dair önemli bir eser”, Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 15 (2000), pp. 313-323
Vural, H , Böler, T . (2012). “Ahmet Vefik Paşa Ve Türk Diline Katkilari”, Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 31 (2006), pp. 1-23.
Yavuzarslan, P. (2017). “Türk Sözlükçülük Geleneği Açısından Osmanlı Dönemi Sözlükleri ve Şemseddin Sâmî’nin Kâmûs-ı Türkî’si.” Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 44(2), pp. 185-202
Yüce, N . (2013). “Ahmed Zeki Velidî Togan’in Yeteneği Ve Bilgi Birikiminden Bazi Ayrintilar.”, Tarih Dergisi, 53 (2000), pp 253-267.
Zülfikar,H. (2008). “Hasan Eren’in Ardından.”, Dil Araştırmaları Dergisi, 2 (2008), pp. 162-166