ÇANAKKALE İLİ ÇAN HALILARI

Maddi kültürümüzün en güzel örneklerini içinde barındıran dokumacılık sanatı, toplumun gelenek, görenek ve yaşam biçimininkuşaktan kuşağa aktarılmasına büyük katkı sağlamaktadır. Kuzeybatı Anadolu dokuma merkezlerinden olan Avunya Bölgesi,Çanakkale’nin Ezine, Bayramiç, Çan ve Yenice ilçelerini içine almaktadır. Bu yöreler içinde yer alan Çan ilçesi ve köylerindeuzun yıllar halı dokumacılığı yapılmıştır. Avunya halıları içinde “Çan Halıları” desen ve kompozisyon özellikleri açısından ayrıbir kimlik oluşturmaktadır. Maddi kültür değerlerimizin yaşatılmasını, yok olmaya yüz tutmuş örneklerinin kayıt altına alınarakgelecek nesillere aktarılmasını sağlamak için hazırlanan bu çalışmada, Kuzeybatı Anadolu (Avunya) halı grubu içinde yer alan,geçmişte yoğun olarak dokunmuş fakat günümüzde Çan Belediyesi ve Çan Halk Eğitim Merkezi destekleri ile yaşatılmayaçalışan Çan halı örneklerinin tanıtılması amaçlanmıştır.Bu amaçla ilçe merkezi ve merkeze bağlı Kalburcu, Hacılar, Etili, Semedeli, Helvacı, Karakoca, Çeltikçi, Mallı, Dumanlı veKurular köylerinde saha araştırması yapılmış, tespit edilen 60 halı teknik, renk ve kompozisyon özellikleri açısından bilgiformları ile kayıt altına alınarak incelenmiş ve yorumlanmıştır.

ÇAN (ÇANAKKALE) REGIONAL CARPETS

The art of weaving, which embraces the finest examples of our material culture, makes a great contribution to the transfer of the customs, traditions and life-styles of the society from generation to generation. Avunya region, which is one of the weaving centers of Northwestern Anatolia, includes the districts of Ezine, Bayramiç, Çan and Yenice. Carpet weaving has been done in Çan and its villages for many years. “Çan Carpers” create a distinct identity in terms of its characteristics among Avunya carpets. This paper has been prepared to ensure that our material cultural values are kept alive and the samples that almost extinct can be transferred to future generations with recordings. In addition, it is aimed to introduce the recent examples of the Çan carpets, which were heavily woven in the past but which were tried to survive with the support of Çan Municipality and Çan Public Education Center. A field research was conducted in the villages of Kalburcu, Hacılar, Etili, Semedeli, Helvacı, Karakoca, Çeltikçi, Mallı, Dumanlı and Kurular. 60 carpets were examined and interpreted in terms of technical, color and composition and the information was recorded with information forms.

PDF

___

Akar, A; Keskiner, C. (1978). Türk Süsleme Sanatlarında Desen ve Motif, Sanat ve Kültür Yayınları, İstanbul;15.
Akpınarlı, H. F. (2004). Kırım El Sanatlarının Dünü ve Bugünü. AYK Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları, Ankara 306.
Aytaç, Ç.İ. (2001). Halı Desen Tasarımı, Milli Eğitim Bakanlığı Basım Evi, Ankara; 61-63.
Başaran, F. N.; Güneş, H. (2008). Çanakkale İli Yenice İlçesi Davutköy Halılarından Örnekler, Gazi Üniversitesi I. Ulusal El Sanatları Sempozyumu Bildirileri, Ankara; 47-57
Başaran, F. N.; Kayabaşı, N. (2007). “Konya- Ereğli İlçesindeki El Dokuması Halılarından Örnekler”, Gazi Üniversitesi I. Ulusal El Sanatları Sempozyumu Bildirileri; 47-57.
Deniz, B. (1998). Ayvacık (Çanakkale) Yöresi Düz Dokuma Yaygıları, Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, Ankara; 24-25
Güdü, Ö; Özdemir, S.S; Bozak, D. (2015). El Sanatları ve Turizm İlişkisi Çerçevesinde Türk Halı Dokumacılığının UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Listesinde Yer Alan Örnekler Doğrultusunda Değerlendirilmesi, 14. Geleneksel Turizm Paneli, Sakarya; 564-576.
Güngör, İ. (1972). Temel Tasar, Afa Matbaacılık, İstanbul; 69-77.
Güvenç, B. (1984). İnsan ve Kültür, Remzi Kitapevi, İstanbul; 101.
Hünerel, Z.S.; Er, B. (2012). “Halk Kültürünün Tanıtılmasında El Sanatlarının Yeri ve Önemi”, Yaşam Bilimleri Dergisi, Cilt 1, Sayı 1, s. 180, Batman Üniversitesi, Batman.
Saldıray, B. (1979). Kumaş Baskısında Raport ve Renk Ayırımı İşlemleri, Devlet Güzel Sanatlar Akademisi Yayını No 64, İstanbul
Soysaldı, A; Yarmacı, H. (2009). Çanakkale İli Yenice İlçesi Köyleri Halılarının Kompozisyon ve Renk Şemaları, II. Uluslararası Türk El Dokumaları (Tekstil) Kongresi ve Sanat Etkinlikleri, Konya; 105-113.
Uğurlu, A; Bülent E; Uğurlu, S.S. (2004). “Kuzeybatı Anadolu (Avunya) Halı ve El Dokumaları”, Tüba Kültür Envanteri Dergisi, Türkiye Bilimler Akademisi Ankara, Sayı 2, 219-235.
Uğurlu, S.S. (2018). “Çanakkale- Avunya Halılarında Yıldız Motifi”, 5. Uluslararası Geleneksel ve Yöresel Değerler Sempozyumu, 26-28 Ekim 2018, Afyonkarahisar.
Yarmacı, H; Başaran, F.N. (2017). Çanakkale Çan İlçesi Düz Dokuma Örnekleri, 5. Uluslararası Halk Kültürü ve Sanat Etkinlikleri Sempozyumu, 12-14 Ekim 2017 Kahramankazan, Ankara; 578-593.
İnternet Kaynakları
http://www.yapigazetesi.com/lvtnin-tarihi.html Erişim Tarihi: 9 Nisan 2018 saat: 16.00
https://ich.unesco.org/en/RL/the-tradition-of-carpet-making-in-chiprovtsi-00965 Erişim Tarihi : 2.4.2019
Kaynak Kişiler
Bedriye ATİKAN, 81 yaşında, Ev Hanımı, Etili Beldesi Çan/Çanakkale, Görüşme Tarihi 4.04.2018.
Mihriba DEMİRAL, 84 yaşında, Ev Hanımı, Paşa Köyü Çan/Çanakkale, Görüşme Tarihi 8.04.2018.
Emine Çalışkan, 72 yaşında, Ev Hanımı, Etili Beldesi Çan/Çanakkale, Görüşme Tarihi 4.04.2018.
Azime DAŞTELEN, 72 yaşında, Ev Hanımı, Çekiçler Köyü Çan/Çanakkale, Görüşme Tarihi 06.04.2008.
Fatma COŞKUN, 72 yaşında, Ev Hanımı, Etili Beldesi Çan/Çanakkale, Görüşme Tarihi 4.04.2018.
İsmihan TAŞLIK, 73 yaşında, Ev Hanımı, Kalburcu Köyü Çan/Çanakkale, Görüşme Tarihi 6.04.2018.