TÜRKİYE’DE UYGULANAN YATIRIM TEŞVİK POLİTİKALARININ MAKROEKONOMİK DEĞİŞKENLER ÜZERİNDEKİ ETKİSİNİN AMPİRİK ANALİZİ

Birçok ülkede olduğu gibi Türkiye'de de yatırım teşvikleri küresel ekonominin önemli bir parçası haline gelmiştir. Stabilliğini yitiren sermayenin çekiciliği yatırım teşvik politikalarının gelişmesine sebep olmuş ve bu bağlamda ilgili mevzuatlar gözden geçirilerek birçok düzenleme yürürlüğe konulmuştur. Yatırım teşvik politikaları ile ciddi yapılanmaya gidilerek küresel sermaye pastasından payını almak isteyen Türkiye, bu amaçla birçok makro ekonomik göstergenin de pozitif yönlü ivme kazanacağını düşünmektedir. Bu çalışma ile Türkiye'de 1980-2012 yılları arasında uygulanan yatırım teşvik politikalarının bazı makroekonomik değişkenler (doğrudan yabancı yatırımlar, kişi başına GSYİH, toplam kamu harcaması, devlet iç borçlanma senedi faiz oranı, TÜFE) üzerindeki etkisi araştırılmıştır. Yapılan VAR analizi sonucunda, büyüme ve teşvik kapsamında sağlanan istihdam ile yatırım teşvikleri arasında doğrudan pozitif bir etki kendisini göstermektedir. Yani Türkiye'de 1980-2012 döneminde uygulanan yatırım teşvik politikaları sonucunda büyüme ve teşvik kapsamında istihdam olumlu sonuçlar vermiştir. Yatırım teşvikleri ile doğrudan yabancı yatırımlar (DYY) arasında ise nötr bir etki mevcuttur. Çalışma içerisinde belirtilen varyans ayrıştırması sonuçları ile etki-tepki grafiklerinde de görüldüğü üzere yatırım teşvikleri sonucu DYY'lar çok kısa süre pozitif etki göstermektedir

EMPIRICAL ANALYSIS OF THE IMPACT OF MACROECONOMIC VARIABLES IMPLEMENTED INVESTMENT INCENTIVES ON POLICIES IN TURKEY

As in many countries, investment incentives have become an important part of the global economy in Turkey. The attractiveness of the capital lost the stability and investment incentive policies led to the development of several regulations by reviewing the relevant legislation has been adopted in this regard. Navigating serious restructuring and investment promotion policies who want to get their share of global capital cake Turkey considers that for this purpose several economic indicators also gained positive momentum. This study investigates the effects of investment incentive policies applied in Turkey between 1980 and 2012 on some macroeconomic variables (direct foreign investments, GDP per capita, total public expenditure, government borrowing interest rate, CPI). Results showed that growth and employment shows itself with a direct positive impact in promoting investment incentives provided. That covered the period 1980-2012 employment growth and the implementation of the investment incentive policies encouraging results in Turkey has yielded positive results. Foreign direct investment (FDI) and investment incentives has a neutral effect. Working within the specified variance decomposition results with impact-response results as seen in the chart FDI investment incentives demonstrate the positive effect very shortly

PDF

___

Akan, Y. ve İ. Arslan (2008). “Türkiye’de Sektörel Yatırım Teşvik Belgeleri İle İstihdam Analizi: Doğu Anadolu Bölgesi Üzerine Bir Uygulama (1980-2006)”, Çalışma ve Toplum Dergisi, /1, 107-119.
Ay, H. M. (2005). “Yatırım Teşviklerinin Sabit Sermaye Yatırımları Üzerindeki Etkisi”, Selçuk Üniversitesi Karaman İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 2(5), 176-184.
Babatunde ve S. Adepeju (2012). “The Impact of Tax Incentives on Foreign Direct Investment in the Oil and Gas Sector in Nigeria”., Journal of Business and Management, 6(1), 01-15.
Bondonio, D. ve R. T. Greenbaum (2006). “Do Business Investment Incentives Promote Employment in Declining Areas? Evidence from EU Objective 2 Regions”, European Urban and Regional Studies, 13(3), 225-244.
Bulut, M. (2009). Yatırım İkliminin Geliştirilmesinde Vergi Politikalarının Rolü: Türkiye Örneği, Maliye Bakanlığı, Strateji Geliştirme Başkanlığı, Yayın No: 2009/388, Ankara.
Cambini, C. ve L. Rondi (2009). “Incentive Regulation and Investment Decisions Of European Energy Utilities”, Journal of Regulatory Economics, 38(1), 1-26.
Cleeve, E. (2008). “How Effectıve are Fıscal Incentıves to Attract FDI to Sub-Saharan Afrıca?”, The Journal of Developing Areas, 42(1), 135-153.
Güler Hazman, G. (2010). “Türkiye’de Mali Nitelikteki Teşviklerin Doğrudan Yabancı Sermaye Üzerindeki Etkisi: Toda-Yamamato Nedensellik Analizi Çerçevesinde Değerlendirme”, Maliye Dergisi, 158, 262-277.
Gülmez, M. ve İ. Noyan Yalman (2010). “Yatırım Teşviklerinin Bölgesel Kalkınmaya Etkileri: Sivas İli Örneği”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 24(2).
Kaynar, N. (2001). Teşvik Belgeli Yatırımlarda Sabit Yatırım-İstihdam İlişkisi (1990-2000 Yılları), DPT Ekonomik Modeller ve Stratejik Araştırmalar Genel Müdürlüğü, Ankara.
Klemm, A. ve S. V. Parys (2009). “Empirical Evidence on the Effects of Tax Incentives”, IMF Working Paper, WP/09/136.
Miroslava, C. (2013). “The Effectiveness of Investment Incentives in Certain Foreign Companies Operating in the Czech Republic”, Journal of Competitiveness, 5(1), 108-120.
Nene, M. ve A. Pasholli (2011) “Financial Incentives and their Impact for Attracting FDI Survey with Foreign Investitures in Albania”, Journal of Knowledge Management, Economics and Information Technology, 7, 1-14.
Reside, Renato E. (2007). Can fiscal incentives stimulate regional investment in the Philippines? An update of empirical results, Discussion paper // School of Economics, University of the Philippines, No. 2007,05.
Schalk, H. J. ve G. Untiedt (2000). Regional investment incentives in Germant: Impacts on factor demand and growth, The Annals of Regional Science, 34, 173-195.
Tung, S. ve S. Cho (2001). “Determinants of Regional Investment Decisions in China: An Econometric Model of Tax Incentive Policy”, Review of Quantitative Finance and Accounting, 17, 167–185.
Yaraşır Tülümce, S. (2013). “Türkiye’de Üçüz Açığın Ampirik Analizi (1984-2010)”, Maliye Dergisi, 165, 97-114.
Yavan, N. (2011). Teşviklerin Sektörel ve Bölgesel Analizi: Türkiye Örneği, Ekonomik ve Mali Araştırma Yarışması, Ankara: Maliye Hesap Uzmanları Vakfı Yayınları.
Yavuz, A. (2010). “Bir Maliye Politikası Aracı Olarak Yatırım Teşviklerinin Rekabet Koşulları Altında Özel Kesim Yatırımları ve İstihdam Üzerine Etkisi: Ekonometrik Bir Analiz”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 15(1), 83-101.