Ahmet USLU

KURGU TEKNİĞİ VE ARKETİPSEL ELEŞTİRİ BAĞLAMINDA YÜCEL BALKU’NUN ÖYKÜLERİ

Yücel Balku, 1990 sonrası Türk öykücülüğünün önde gelen isimlerinden biri olmasına rağmen henüz öyküleri üzerinde yeterince çalışma yapılmamıştır. Bu çalışmada yazarın öyküleri kurgu tekniği ve arketipsel eleştiri bağlamında ele alınmıştır. Çalışmanın ilk bölümünde Balku'nun öykülerinde kullandığı kurgu teknikleri incelenmiştir. Öykülerinde Doğu kültürünün masalları, efsaneleri, mitleri, destanları ve halk hikâyelerinden yararlanan yazar, bu birikimi çağdaş biçimlerle günümüze taşır. Postmodernizmin üstkurmaca, metinlerarasılık, tarihsellik, oyunsuluk, düş ve gerçeğin iç içe geçişi, çoğulcu anlatım, eş zamanlı olarak verilen karşıtlıklar, imgesel anlatım, gizem gibi özelliklerini kullanarak zengin bir anlatım elde eder. Öykülerde sık sık anlatıcı ve bakış açısının değişmesi anlatımı tekdüzelikten kurtarır. Yazar, geleneksel anlatı biçimlerini postmodern tekniklerle birleştirerek kendisine özgü bir kurgu elde eder. Çalışmanın ikinci bölümünde öykülerde öne çıkan arketipsel kavramlar değerlendirilmiştir. Öykülerde yılan, su, harita ve akrep imgeleri arketipsel bağlamda ele alınarak kurgu üzerindeki etkisi üzerinde durulmuştur. Çalışmada Balku'nun öyküleri kurgu tekniği bakımından ele alınarak yazarın Türk öykücülüğündeki yeri hakkında çıkarımlarda bulunulmaya çalışılmıştır

YÜCEL BALKU’S STORIES WITH IN THE CONTEXT OF ARCHETYPAL CRITICISM AND FICTION

Yücel Balku is one of the pioneers of post 1990s in terms of Turkish storytelling. He contemporarily writes postmodern fairytales getting influenced by Eastern fairytale experiences, legends, myths, epics and folktales. The author, who gets use of postmodern features such as metafiction, intertextuality, historicity, dreams and reality one within another, pluralistic narration, simultaneous contrasts,fictitious expression and mystery, comes up with various endings out of just one by frequently changing point of views and/or narrators. He uses feelings like fear, betrayal and ambition as main elements of his stories. Balku’s stories that are evaluated with respect to postmodernism are based on a solid background in terms of its content, as well. Snake, water, map and scorpion encountered in the stories are among the images that can be investigated in the context of archetypal criticism. In the first section of the present study, Yücel Balku’s post-modernist stories will be examined with regard to fiction technique. In the second section, by starting from specific images, “the archetypes” will be put forward

PDF

___

Aktulum, K. (1999). Metinlerarası İlişkiler, Ankara: Öteki Yayınevi.
Balku, Y. (2011). Sükût Ayyuka Çıkar Bitmemiş Külliyat, İstanbul: Can Yayınları.
Batum Menteşe, O. (1995). “Sanatta ve Edebiyatta Postmodernizm”, Türk Dili, Mart, (519), s. 273-283.
Çalışkan, S. (1998). Literary Representations of the Snake Woman Motif: A Comparative Analysis", Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 15 (2): 91-103.
Çetin, N. (2004). Roman Çözümleme Yöntemi. Ankara: Öncü Kitap Yayınları.
Çetişli, İ. (1998), Batı Edebiyatında Edebî Akımlar, Isparta: Kardelen Kitapevi.
Demir, Y. (2002). Zaman Zaman İçinde Roman Roman içinde: Müşahedat Bir Üstkurmaca Olarak Müşahedat, İstanbul: Dergâh Yayınları.
Doltaş, D. (2003). Postmodernizm ve Eleştirisi, İstanbul: İnkılap Yayınları.
Ecevit, Y. (1996), Orhan Pamuk’u Okumak. İstanbul: Gerçek Yayınevi.
Ecevit, Y. (2001), Türk Romanında Postmodernist Açılımlar. İstanbul: İletişim Yayınları.
Eco, U. (1980). Gülün Adı, İstanbul: Can Yayınları.
Elıade, M. (1992). İmgeler ve Simgeler, (Çev. M.Ali Kılıçbay), Ankara: Gece Yay.
Emre, İ. (2004). Postmodernizm ve Edebiyat, Ankara: Anı Yayıncılık
Gençtan, E. (1990). Psikanaliz ve Sonrası, İstanbul: Remzi Kitabevi
Harvey, D.(1997). Postmodernliğin Durumu, (Çev. Sungur Savran), İstanbul: Metis Yayınları.
http://tdk.gov.tr/index.php, Erişim Tarihi: 14.11.2016
Jung, C. G.(2005), Dört Arketip, İstanbul: Metis Yayınları.
Kılıç, H. (1994). “Ebû’l-Ferec el-İsfahânî”, İslam Ansiklopedisi, C.10, İstanbul: İSAM.
Lucy, N. (2003). Postmodern Edebiyat Kuramı, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Mant, S. (1998). Halk Sanatında "Şahmaran, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir.
Oppermann, S.(1992), “Postmodern Romanda Değişen Anlatım Biçemi ve “Gerçeklik”/ “Yazı” İkilemi”, Cengiz Ertem (Hazırlayan), Littera Edebiyat Yazıları, C.3, Ankara: Karşı Yayınları, 246-259.
Rıfat, M. (2008). XX. Yüzyılda Dilbilim ve Göstergebilim Kuramları, İstanbul: YKY.
Sazyek, H. (2002). “Türk Romanında Postmodernist Yöntemler ve Yönelimler”, Hece, S. 65 – 66 – 67 (Türk Romanı Özel Sayısı).
Tosun, N. (2015). Günümüz Öyküsü, İstanbul: Dedalus Yayınları.
Türkan, K. (2012). Türk Dünyası Masallarında Su Kültü, Millî Folklor, Yıl 24, Sayı 93.