OĞUZ TANSEL’İN DERLEDİĞİ MASALLARIN TÜRKÇENİN SÖZVARLIĞI BAĞLAMINDA İNCELENMESİ

Dil ve edebiyat öğretimi ortamlarında çocuğa görelik ilkesine uygun ve Türkçenin sözvarlığı bakımından zengin metinlerin kullanılması çok önemlidir. Bu bağlamda masallar önemli kaynaklardır ve derlenmiş masalların Türkçenin sözvarlığını yansıtma başarısı bakımından incelenmesi bir zorunluluktur. Bu zorunluluk gereği çalışmanın amacı, Tansel'in derleyip yazdığı masalları Türkçenin sözvarlığı bağlamında incelemek ve değerlendirmektir. Çalışma, betimsel nitel araştırma yaklaşımıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın veri kaynağı, Tansel'in derleyip yazdığı altı masal kitabındaki masalların tamamıdır (n=41). Veriler, nitel araştırma yöntemlerinden "doküman incelemesi" yoluyla toplanmış; betimsel olarak çözümlenmiştir. Bu çalışmanın sonucunda Tansel'in derlediği masallarda, sözvarlığı öğelerinden deyimlere, atasözlerine, ikilemelere ve kalıp sözlere sık sık yer verdiği görülmüştür. Tansel ayrıca, anlatımında betimlemelere ve çeşitli söz sanatlarına da başvurmuş, derleyip yazdığı masallarla okurun duyularına ve duygularına seslenmeyi başarmıştır

EXAMINING TALES COMPILED BY OĞUZ TANSEL REGARDING TURKISH VOCABULARY USE

When teaching language arts, using texts that are appropriate to children’s cognitive and emotional levels and rich in terms of using variety of vocabulary is very important. In this context, tales are important sources and investigating compiled texts whether they reflect the richness of Turkish vocabulary is a necessity. Through this specified necessity, the purpose of this study is to examine and evaluate tales compiled for children by Oğuz Tansel in terms how they reflect the use of Turkish vocabulary. The study was carried out by descriptive qualitative research approach. The data source of this study is all the tales (n=41) in six storybooks written by compiling by Tansel. Datawas collected by "document analysis", which is one of the qualitative research methods; it was analyzed descriptively. It was seen that Tansel frequently gave a place to idioms,proverbs, handiadyoins and formulaic expressions. Tansel also applied to descriptions and rhetorics in his expression, he managed to call tosenses and emotions of the reader in tales which he wrote by compiling

PDF

___

Aça, M. ve Ercan Aktan, M. (2006). “Anonim Halk Edebiyatı”, Türk Halk Edebiyatı, (Ed: M. Ö. Oğuz), Grafiker Yayını, Ankara, 113-167.
Akkaya, N. (2000). “Tekerlemelerin Çocuk Eğitimindeki Yeri”, I. Ulusal Çocuk Kitapları Sempozyumu Sorunlar ve Çözüm Önerileri. Ankara Üniversitesi Basımevi, 602- 608.
Aksan, D. (1975). “Anadili”, Türk Dili, 285, 423-434.
Aksan, D. (1987). Türkçenin Gücü. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, Ankara.
Aksan, D. (1996). Türkçenin Sözvarlığı. Engin Yayınevi, Ankara.
Aksan, D. (2003). Dil, Şu Büyülü Düzen. Bilgi Yayınevi, Ankara.
Aksan, D. (2005). Türkçenin Zenginlikleri İncelikleri. Bilgi Yayınevi, Ankara.
Aksan, D. (2006a). Anadilimizin Söz Denizinde. Bilgi Yayınevi, Ankara.
Aksoy, Ö. A. (1988). Atasözleri Sözlüğü. İnkılâp Yayınevi, İstanbul.
Akyalçın, N. (2010). “Atasözü Olarak Kullanılan Deyimlerimiz Üzerine Değerlendirme”, Türkçe Eğitimi Çalıştayı, Ankara Üniversitesi Basımevi, 466-478.
Alptekin, A. B. (1988). “Liselerimizde Türk Halk Edebiyatı Öğretimi”, Türk Dilinin Öğretimi Toplantısı, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayını, No: 160.
Altunışık, R., Coşkun, R., Yıldırım, E. ve Bayraktaroğlu, S. (2010). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. Sakarya Kitabevi, Sakarya.
Apak, U. (2009). Sait Faik’in Eserlerinin Türkçe Sözvarlığı Açısından İncelenmesi, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul üniversitesi Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
Aslan, C. (2006a). “Türkçe Ders Kitaplarında ‘Türkçe Olmayan Sözcükler’in Kullanımı Üzerine Bir İnceleme”, Ankara Üniversitesi TÖMER Dil Dergisi, 133, 7-19.
Aslan, C. (2007). “Yazınsal Çocuk Kitaplarının Çocuğun Anadili Gelişimine Katkısı”, Dil ve Yaratıcılık Dergisi, (1)1, 32-46.
Aslan, C. (2010). “Düşünme Becerilerini Geliştirici Dil ve Edebiyat Öğretimi Ortamları –Bir Eğitim Durumu Örneği-”, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (13)24, 127-152.
Balkaya, D. (1996). Yansılama ve Almanca-Türkçe Ses Yansımalı Sözcükler, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
Baş, B. (2006). 1985-2005 Yılları Arasında Çocuk Edebiyatı Sahasında Yazılmış Tahkiyeli Metinlerin Sözvarlığı Üzerine Bir Araştırma, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Baş, B. (2012). “Türk Masallarının Sözvarlığı Üzerine Bir Değerlendirme”, Millî Folklor, 93, 125-134.
Bilgin, M. (2006). Anlamdan Anlatıma Türkçemiz. Anı Yayıncılık, Ankara.
Boratav, P. N. (1982a). Folklor ve Edebiyat 1. Adam Yayıncılık, İstanbul.
Boratav, P. N. (1982b). 100 Soruda Türk Halk Edebiyatı. Gerçek Yayınevi, İstanbul.
Boratav, P. N. (2009). Zaman Zaman İçinde. İmge Kitabevi, İstanbul.
Çer, E. ve Şahin, E. (2016). “Türkçenin Sözvarlığını Yansıtan Atasözleri ve Deyimlerde Toplumsal Cinsiyet”, Turkish Studies, 11(9), 175-192.
Çotuksöken, Y. (1994). Deyimlerimiz. Özgül Yayını, İstanbul.
Çotuksöken, Y. (2002). Türkçe Üzerine Denemeler ve Eleştiriler. Papatya Yayıncılık, İstanbul.
Devellioğlu, F. (1990). Türk Argosu. Aydın Kitabevi, Ankara.
Dilidüzgün, S. (1996) Çağdaş Çocuk Yazını. Yapı Kredi Yayını, İstanbul.
Dilidüzgün, S. (2007). “Masallar ve Masalsı Türler”, İlköğretimde Çocuk Edebiyatı, (Ed: Z. Güneş), Anadolu Üniversitesi Yayını, Eskişehir.
Elçin, Ş. (1998). Halk Edebiyatına Giriş. Akçağ Yayınevi, Ankara.
Emecan, N. (1998). 1960’tan Günümüze Türkçe Bir Sözlük Denemesi. Yapı Kredi Yayını, İstanbul.
Glazer, J. I. (1997). Introduction to Children’s Literature. New Jersey: Prentice-Hall İnc.
Gökdayı, H. (2008). “Türkçede Kalıp Sözler”, Bilig, 44, 89-110.
Gökşen, E. N. (1980). Örnekleriyle Çocuk Edebiyatımız. Remzi Yayınevi, İstanbul.
Güner, Günay (2016) Ozan Oğuz Tansel’i Yitireli 20 Yıl Olmuş… Bu yazıya 04.07.2016 tarihinde tansel... ağ adresinden ulaşılmıştır.
Güney, E. C. (1971). Folklor ve Halk Edebiyatı. Milli Eğitim Yayını, Ankara.
Hatiboğlu, V. (1964). “Atasözleri ve Deyimler”, Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, 152, 468- 471.
Hatiboğlu, V. (1972). Türkçenin Sözdizimi. TDK Yayını, Ankara.
Helimoğlu Yavuz, M. (2000). “Çocuklar İçin Hazırlanacak Masal Kitaplarının İçerik, Dil- Anlatım ve Eğitsel Özelliklerine Genel Bir Bakış”, I. Ulusal Çocuk Kitapları Sempozyumu, Sorunlar ve Çözüm Yolları, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi ve TÖMER Dil Öğretim Merkezi Yayını, NO: 1.
Helimoğlu Yavuz, M. (2009). Masallar ve Eğitimsel İşlevleri. Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık, İstanbul.
Hengirmen, M. (1994). Deyimler Sözlüğü 1000 Temel Deyim. Engin Yayınevi, Ankara.
Kavcar, C. (2008). “Türkçenin Güncel Sorunları”, Çağdaş Türk Dili, 244, 152-158.
Kefeli, E. A. (2002). “Edebiyat Argo İlişkisi”, Türk Kültüründe Argo. (Ed: E. G. Nakali ve G. Sağol), Sota Yayını, Haarlem, 169-182.
Korkmaz, Z. (2007). Gramer Terimleri Sözlüğü. Türk Dil Kurumu Yayını, Ankara.
Lüle Mert, E. (2009). Türkçenin Sözvarlığı Açısından Eflatun Cem Güney’in Derleyip Yazdığı Masallar, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Mangır, M. (2009). Osman Cemal Kaygılı’nın Eserlerindeki Sözvarlığı, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Samsun.
Mutluay, R. (1979). 100 Soruda Edebiyat Bilgileri. Gerçek Yayınevi, İstanbul.
Nas, R. (2002). Örneklerle Çocuk Edebiyatı. Ezgi Yayınevi, Bursa.
Oğuzkan, A. F. (2000). Çocuk Edebiyatı. Anı Yayıncılık, Ankara.
Özbaşı, S. (2016). Zeynep Cemali’nin Çocuk Edebiyatı Yapıtlarının Sözvarlığı Öğeleri Açısından İncelenmesi, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Özbay, M. (2002). “Kültür Aktarımı Açısından Türkçe Öğretimi”, Türk Dili, 602, 112-120.
Özdemir Mete, Ö. (2016). Sevim Ak'ın Çocuk Romanlarının Sözvarlığı Açısından Çözümlenmesi, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Özdemir, E. (2000). Erdemin Başı Dil. Bilgi Yayınevi, Ankara.
Öztürk, H. (2013). “Çağdaş Türk Romanında Bir Sözvarlığı İncelemesi”. E-Dil Dergisi, 1, 157-173.
Pilancı, H. (1998). “Çağdaş Eğitimde Halk Edebiyatının Kullanılması”. Türk Halk Edebiyatı. Eskişehir Anadolu Üniversitesi No:583.
Popet, A. & Evelyne R. (2002). Le Conte au Service de l’Apprentissage de la Langue. Editions RETZ, Paris.
Püsküllüoğlu, A. (1975). Öz Türkçe Sözlük. Bilgi Yayınevi, İstanbul.
Püsküllüoğlu, A. (1995). Türkçe Deyimler Sözlüğü. Arkadaş Yayınevi, Ankara.
Saltık, O. (2016). Derlenmiş Masallar ile Kurgulanmış Masalların Çocuğa Göreliği, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Sancı Uzun, D. (2010). Ahmet Hamdi Tanpınar’ın ‘Saatleri Ayarlama Enstitüsü’ Adlı Eserinin Sözvarlığı ve Eserin Sözcükbilim Açısından İncelenmesi, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
Sever, S. (2005). “Çocukla Yazınsal İletişim”, Çocuk ve İlkgençlik Edebiyatı Kurultayı. İstanbul: Maltepe Üniversitesi, 21-35.
Sever, S. (2012). Çocuk ve Edebiyat. Tudem Yayıncılık, İzmir.
Sever, S. ve Karagül, S. (2014). “Oğuz Tansel’in Derleyip Yazdığı Masal Kitaplarında Yer Alan Sözvarlığı Öğelerinin İncelenmesi”, Folklor/Edebiyat Dergisi, 20, 77, 173- 178.
Seyidoğlu, B. (1987). “Masalların Kaynakları”, Çocuk Edebiyatı Yıllığı, Gökyüzü Yayını, İstanbul.
Şiir Akademisi (2016) “Oğuz TANSEL (1915-1994)” , 14.07.2016 tarihinde http://www.siirakademisi.com/index.php?/site/sair_hayat/939 alınmıştır. adresinden
Şirin, M. R. (2007a). Masal Atlası-Masal Edebiyatı Kültürü Üzerine Yazılar. Kök Yayıncılık, Ankara.
Şirin, M. R. (2007b). Çocuk Edebiyatı Kültürü. Kök Yayıncılık, Ankara.
Tezel, N. (1968). “Türk Halk Edebiyatında Masal”, Türk Dili Dergisi, 207.
Toklu, M. O. (2003). Dilbilime Giriş. Akçağ Yayını, Ankara.
Turhan, H. ve Çer, E. (2014). “Çocuk Edebiyatı Yapıtlarının Sözvarlığının ve Sıklık Dağılımının İncelenmesinde Cibakaya Dizin Programının Kullanılması Balina ile Mandalina Örneği" I. Avrasya Eğitim Araştırmaları Kongresi, İstanbul Üniversitesi Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Yayını, ss.85-88.
Türkçe Sözlük (2009). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayını.
Ülper, H. ve Karagül, S. (2012). “Sözcük Öğretimi Yaklaşımları Açısından Türkçe Ders Kitaplarının Çalışmalar, (Ed: E. Yılmaz, M. Gedizli, E. Özcan ve Y. Koçmar), Pegem Akademi Yayını, Ankara, 262-272.
Üstüner, A. ( 2002). “Olumsuz Yargılı Atasözleri”, Türk Dili Dergisi, 601, 35-42.
Vardar, B., Güz, N., Öztokat, E., Rifat, M., Senemoğlu, O. ve Sözer, E. (1980). Dilbilim ve Dilbilgisi Terimleri Sözlüğü. Türk Dil Kurumu Yayını, Ankara.
Yazıcı Okuyan, H. (2006). Türkçenin Sözvarlığı Açısından Fakir Baykurt’un Romanları, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Yıldırım, A. ve Şimşek H. (2005). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Seçkin Yayınevi, Ankara.
Zipes, J. (2009). “Origins: Fairy Tales and Folk Tales”, Children's Literature: Approaches and Territories (Ed: J. Maybin, ve N. J. Watson), Palgrave Macmillan, New York.