Malatya Mutasarrıfı Rişvanzade Ömer paşa’nın muhallefâtı

Bu çalışmada Rişvan Aşireti beylerinden Malatya Mutasarrıfı Ömer Paşa’nın muhallefâtı incelenmektedir. Ömer Paşa 1770–1783 yılları arasında Malatya Mutasarrıflığında bulunmuş, 1783 yılında ise Maraş valiliğine atanmış ve bu görevini 1785 yılına kadar sürdürmüştür. 1785 yılında tekrar Malatya Mutasarrıflığına atmış Ömer Paşa 1791 yılında vefatına kadar bu görevde kalmıştır. Ömer Paşa’nın muhallefâtı, Başbakanlık Osmanlı Arşivi’nde Maliyeden Müdevver Defterler tasnifinde yer alan 9720 numarada kayıtlı defterin 200–205. sayfalar arasını kapsayan defter** ile diğer birtakım arşiv belgeleri çerçevesinde incelenmiştir. Ömer Paşa’nın vefatından sonra tasarruf etmiş olduğu mukataaların kime verileceği meselesi, terekenin müsadere edilmesi ve birtakım mallarının satışı gibi konular söz konusu belgeler ışığında ele alınmıştır. Muhallefât defterinin tanıtımı yapılmış ve söz konusu defterde kayıtlı bulunan nakit ve mücevherat, gayrimenkuller, ev eşyası, giysi ve takılar, silahlar, at takımları ve alacakları ele alınmıştır.

The Muhallefât of Rişvanzade Ömer Pasha, governor of Malatya

This article deals with Ömer Pasha’s Muhallefât, the governor of Malatya who also belonged to the Rişvan tribe. Ömer Pasha was appointed governor of Malatya between 1770 and 1783, governor of Marash between 1783 and 1785, and the governor of Malatya in 1785, a position he occupied until his death in 1791. Ömer Pasha’s law estate is examined through finance registers classified under registry no. 9720, with special focus on pages between 200 and 205 in addition to other archive records. The issues under examination are the allocation of Ömer Pasha’s confiscated estate implementation, the ways of confiscation, and the sales of Ömer Pasha’s property. Also detail information will be given about the registers related to law estate. Ömer Pasha’s estates and real estates, groyne, valuables, jewelry, property and belongings will be taken into consideration through such means.

PDF

___

A. Başbakanlık Osmanlı Arşivi

Cevdet Dâhiliye, Nu. 12546-I; Nu. 12546-IV.

Cevdet Maliye, Nu. 2415; Nu. 8216; Nu. 9975; Nu. 10574.

Cevdet Zaptiye, Nu. 4301; Nu. 4329.

Hatt-ı Hümayun, Nu. 1360; Nu. 1402.

Maliyeden Müdevver Defterler, Nu. 9720.

Maraş Ahkâm Defteri, Nu. 2.

B. Kitap ve Makaleler

BAYSUN, M. Cavit, “Müsadere”, İslam Ansiklopedisi, C. 8, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul 1993, s. 669-673.

CEZAR, Yavuz, “Bir Âyanın Muhallefâtı Havza ve Köprü Kazaları Âyanı Kör İsmail-Oğlu Hüseyin (Müsadere Olayı ve Terekenin İncelenmesi)”, Belleten, CXLI, Sayı:161, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara, 1977.

GÜNEŞ, Mehmet, Karahisâr-ı Sâhib A’yânı Molla-zâde Hacı Ahmed Ağa’ya Ait Bir Tereke Defteri, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C. VIII, Sayı: 2, Afyon 2006, 65–92.

KOÇU, Reşad Ekrem, Türk Giyim, Kuşam ve Süsleme Sözlüğü, I. Basım, Sümerbank Kültür Yayınları, Nu: 1, Ankara 1967.

LAJOS, Fekete, “XVI. Yüzyılda Taşralı Bir Türk Efendi Evi” (çev. M. Tayyib Gökbilgin), Belleten, C. XLIII, Sayı: 170, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara 1979, 457– 480.

MUMCU, Ahmet, Osmanlı Devletinde Siyaseten Katl, Birey ve Toplum Yayınları, Ankara, 1985

NAGATA, Yuzo, “Karaosmanoğlu Hacı Hüseyin Ağa’ya Ait Bir Tereke Defteri”, IX Türk Tarih Kongresi (Ankara: 21–25 Eylül 1981)Kongreye Sunulan Bildiriler, C. II, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara 1988, 1055–1062.

Osmanlı Döneminde Keban-Ergani Madenleri 1776–1794 Tarihli Maden Emini Defteri, (Haz. Hasan Yüksel) Sivas, 1997.

Peçevi İbrahim Efendi, Peçevi Tarihi (Haz. Bekir Sıtkı Baykal), C. II, İkinci Baskı, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara 1992

SAKAOĞLU, Necdet, Anadolu Derebeyi Ocaklarından Köse Paşa Hanedanı, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İkinci Basım, İstanbul 1998.

SÖYLEMEZ, Faruk, Osmanlı Devletinde Aşiret Yönetimi-Rişvan Aşireti Örneği-, Kitabevi İstanbul 2007.

Şemseddin Sâmi, Kāmûs-ı Türkî, Enderun Yayınları, İstanbul 1989.

TELCİ, Cahit, Canik Muhassılı Vezir Elhac Ali Paşa’nın 1779 Tarihli Muhallefât Defterleri, Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi IV, İzmir 2000, s. 159-183.

Türk Dil Kurumu Yazım Klavuzu, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 2005.

ÜNAL, Mehmet Ali, “Osmanlı İmparatorluğu’nda Müsâdere”, Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, Sayı: 49, (Ağustos 1987), İstanbul 1987, 95–111.

YÜCEL, Yaşar – Ergenç, Özer, “General Characteristics of the Otoman State Policy During The $XVIII^{th}$ and the $XIX^{th}$ Centuries”, Belleten, C. LIV, Sayı: 209, Ankara 1990. s.233-244