TANPINAR’IN DİVAN VE HALK EDEBİYATINA DAİR GÖRÜŞLERİ

Çalışmanın amacı, Tanpınar’ın makalelerinde ve edebiyat tarihinde yer alan divan ve halk edebiyatına dair görüşlerini incelemektir. Tanpınar’ın, incelediği eserlerde Türk edebiyatının tüm tarihî devirlerini göz önünde bulundurarak kapsamlı ve mukayeseli yorumlar yapması ilgi çekicidir. Bu bakımdan yazar, sanatta süreklilik fikri, eser-hayat ilişkisi, Garplı ve Şarklı düşünce sistemleri, medeniyet ve kültür gibi pek çok meselede Türk edebiyatına olduğu kadar Türk fikir hayatına da katkılarda bulunur. Edebî eserlerin fikrî ve hissî kaynaklarına dikkati çeken Tanpınar, Türk edebiyatına yeni ve orijinal metotlar getiren bir araştırıcı, nesillere yol gösteren bir öğretici, derin bilgi ve kültürüyle, eskinin terbiyesinden geçen modern ve üretici bir şahsiyettir. Sanatta süreklilik fikriyle halk ve divan edebiyatı hakkında yazdığı makalelerde ve edebiyat tarihinde, devir, eser ve şahsiyet bağlamında şairlerin mizacını ve hayata bakışını anlatırken teferruatlı bir üslup çalışması yapar. Tanpınar’ın bir edebiyat araştırmacısı olarak merkezinde daima edebî eser durur. Muhteva ve üslup gibi unsurlara değinen yazar, sanatkârın dünya görüşüne ve devrinin genel özelliklerine varıncaya kadar tespitlerde bulunur. Bu gibi meselelerde ileri sürdüğü görüşleriyle dikkati çeken yazarın halk ve divan edebiyatına bakışı, çok yönlü olarak ortaya konulmaya çalışılmıştır.

Tanpınar’s Opinions on the Divan and Folk Literature

The purpose of this study is to examine Tanpınar’s opinions on the Divan and Folk Literature in scope of Tanpınar’s essays and literature history. It is interesting to see that Tanpınar made extensive comments with comparisons by taking all historical periods of the Turkish literature into account, in scope of the works he examined. In this scope the author not only makes significant contributions to Turkish literature in many subjects such as the idea of the sustainability in art, work-life relation, western and eastern mindsets, civilization and culture; but also to Turkish world of ideas. Tanpınar is a researcher who introduced new and original methods to Turkish literature, a teacher showing the way to the generations and a modern and productive individual who is disciplined by the old times in addition to his endless knowledge and culture. The author talks about elements such as the contents and the style in addition to making determinations about the creators’ views of life and their periods’ general features. The author draws the attention with his opinions on such subjects and in this study, his opinions on the Folk and Divan literature were tried to be examined from multiple aspects.

PDF

___

Aktulum, Kubilay, Metinlerarası İlişkiler, Öteki Yay., İstanbul 2007.
Akyüz, Kenan, Modern Türk Edebiyatının Ana Çizgileri, İnkılap Kitabevi, İstanbul 1995.
Aytaç, Gürsel, Edebiyat ve Kültür, Hece Yay., Ankara 2005.
Çetişli, İsmail, Ahmet Hamdi Tanpınar’ın Tespitleriyle Tanzimat Sonrası Türk Edebiyatının Temel Meseleleri, haz.: Kâzım Yetiş, Edebiyatımızın Zirvesinden 3 İsim Nâmık Kemâl- Ahmet Hamdi Tanpınar-Kemal Tahir, Elginkan Vakfı Yay., İstanbul 2012.
Enginün, İnci, Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı, Dergâh Yay., İstanbul 2001.
Enginün, İnci, Cumhuriyet Dönemi Türk Şiiri, Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, Türk Şiiri Özel Sayısı IV, Sayı: 481-482, Türk Dil Kurumu Yay., Ankara 2012.
Ercilasun, Bilge, Edebiyat Tarihi ve Tenkit, Dergâh Yay., İstanbul 2013.
Kıran, Zeynel ve Kıran, Ayşe, Yazınsal Okuma Süreçleri, Seçkin Yay., Ankara 2007.
Kolcu, Ali İhsan, Batı Edebiyatı, Akçağ Yay., Ankara 2003.
Okay, Orhan, XX. Yüzyılın Başında Cumhuriyet’e Yeni Türk Şiiri (1900-1923), Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, Türk Şiiri Özel Sayısı IV, sayı: 481-482, Türk Dil Kurumu Yay., Ankara 2012.
Parlatır, İsmail, XIX. Yüzyıl Yeni Türk Şiiri, Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, Türk Şiiri Özel Sayısı IV, sayı: 481-482, Türk Dil Kurumu Yay., Ankara 2012.
Tanpınar, Ahmet Hamdi, 19uncu Asır Türk Edebiyatı Tarihi, Çağlayan Kitabevi, İstanbul 2001.
Tanpınar, Ahmet Hamdi, Edebiyat Üzerine Makaleler, Dergâh Yay., İstanbul 2005.
Tekin, Talat, İslam Öncesi Türk Şiiri, Türk Şiiri Özel Sayısı I (Eski Türk Şiiri), sayı: 409, Türk Dil Kurumu Yay., Ankara 1986.
Yetiş, Kazım, Belâgattan Retoriğe, Kitabevi Yay., İstanbul 2006.