RE-INTERPRETING THE EFFORT OF LIBERALISM TO BE CHANNELIZED TO OTTOMAN ECONOMIC THOUGHT

The Ottoman economy was forced into an organic and dynamic transformation through liberal ideas of Western origin from the beginning of the 19th century. It intended to protect the basic principles and values that keep society alive for centuries in this process. On the other hand, traditional institutions and activities were tried to be modernized to adapt to international economic conjuncture. Therefore, the 19th century is known as a process of excellent resistance and change for Ottoman society and institutions. In this context, this study aims to reconsider Westerners’ efforts to channel liberalism to the Turkish economic thought system and its effect. It also aimed to reclassify Ottoman economic thought for the last term and shed light on current research. According to objective research, economic liberalism was not completely internalized in Ottoman society.

Osmanlı İktisadi Düşüncesine Liberalizmin Kanalize Olma Çabasını Yeniden Yorumlamak

19. yüzyılın başlarından itibaren Osmanlı ekonomisi, Batı menşeli liberal düşünceler aracılığıyla organik ve dinamik bir dönüşüme zorlanır. Bu süreçte toplumu yüzyıllarca ayakta tutan temel ilke ve değerler korunmak istenir. Diğer yandan uluslararası ekonomik konjonktüre uyum sağlamak amacıyla geleneksel kurum ve faaliyetler modernize edilmeye çalışılır. Dolayısıyla 19. yüzyıl, Osmanlı toplumu ve kurumları için büyük bir direnme ve değişim süreci olarak bilinir. Bu bağlamda çalışmanın amacı Batılıların Türk iktisadi düşünce sistemine liberalizmi kanalize etme çabasını ve bunun etkisini yeniden ele almaktır. Ayrıca son dönem Osmanlı iktisadi düşüncesinin yeniden tasnif edilerek bunun güncel araştırmalara ışık tutması amaçlanır. Objektif bulgulara göre iktisadi liberalizm tüm kanalize olma çabalarına rağmen Osmanlı toplumunda tam anlamıyla içselleştirilmemiştir.

PDF

___

Aktepe, M. Münir. “Dünkü Fransızlar: Blak Bey ve Oğlu” İÜEFTD33 (1981): 255- 271.

Beaud, Michel. A History of Capitalism, 1500-1980. trans. Tom Dickman and Anny Lefebvre. New York: Montly Review Press, 1983.

Berkes, Niyazi. İslamlık, Ulusçuluk, Sosyalizm. İstanbul: Bilgi Yay., 1975.

Berkes, Niyazi. Türkiye’de Çağdaşlaşma. İstanbul: Yapı Kredi Yay., 2003.

Binder, Leonard. Islamic Liberalism: A Critique of Development Ideologies. Chicago: The University of Chicago Press, 1988.

Bloxham, Donald. The Great Game of Genocide: Imperialism, Nationalism, and the Destruction of the Ottoman Armenians. New York: Oxford University Press, 2007.

Bulut, Mehmet. “Modern İktisat-Finans Geleneği ve Osmanlılar” Journal of Islamic Economics and Finance 3/1 (2017): 33-59.

Bulut, Mehmet. “Osmanlı Ekonomi Politiği’ne Yeniden Bir Bakış” Bilig62 (2012): 63-96.

Clark, Edward C.. “The Ottoman Industrial Revolution” International Journal of Middle East Studies5/1 (1974): 65-76.

Çaha, Ömer. “The Inevitable Coexistence of Civil Society and Liberalism: The Case of Turkey” Journal of Economic and Social Research3/2 (2002): 35-50.

Duran, Bünyamin. Türkiye Tarım Tarihi (1870-1914): Uygulanan Tarım Politikaları ve Tarımdaki Gelişmeler. Malatya: Kırkambar Yay., 1991.

Fındıkoğlu, Ziyaeddin Fahri. Türkiye’de İktisat Tedrisatı Tarihçesi ve İktisat Fakültesi Teşkilâtı: Bizde İktisat Tedrisatının Tarihçesi. İstanbul: İÜİF İktisat ve İçtimaiyat Enstitüsü Neşriyat, 1946.

Genç, Mehmet. Osmanlı İmparatorluğu’nda Devlet ve Ekonomi. 8. Basım. İstanbul: Ötüken Neşriyat, 2012.

Gökalp, Ziya. Yeni Mecmua Yazıları. İstanbul: Ötüken Neşriyat, 2018. Hobsbawn, Eric J.. Sanayi ve İmparatorluk. çev. Yalçın Gülerman ve Abdullah Ersoy. Ankara: Y.y., 1987.

Issawi, Charles. The Economic History of the Middle East, 1800–1914: A Book of Readings. Chicago: University of Chicago Press, 1966.

Karal, Enver Ziya. Osmanlı Tarihi. C. V. 3. Baskı. Ankara: TTK Basım, 1970.

Karal, Enver Ziya. Selim III’ün Hatt-ı Hümayunları: Nizam-ı Cedit (1789-1807). Ankara: TTK Yay., 1946.

Karpat, Kemal H.. Studies on Ottoman Social and Political History: Selected Articles and Essays. Leiden: Brill, 2002.

Karpat, Kemal. “The Transformation of the Ottoman State, 1789-1908” International Journal of Middle East Studies3, 3 (1972): 243-281.

Karpat, Kemal. The Politicization of Islam: Reconstructing Identity, State, Faith, and Community in the Late Ottoman State. Oxford: Oxford University Press, 2001.

Kayalı, Hasan. Arabs and Young Turks: Ottomanism, Arabism, and Islamism in the Ottoman Empire 1908-1918. Berkeley: University of California Press, 1997.

Keyder, Çağlar et al.. “Port-Cities in the Ottoman Empire: Some Theoretical and Historical Perspectives” Review (Fernand Braudel Center)16, 4 (1993): 519-558.

Kodaman, Bayram. “Osmanlı Devleti’nin Yükseliş ve Çöküş Sebeplerine Genel Bir Bakış” SDÜ Sosyal Bilimler Dergisi16 (2007): 1-24.

Kurdakul, Necdet. Osmanlı Devleti'nde Ticaret Antlaşmaları ve Kapitülasyonlar. İstanbul: Döler Neşriyat, 1981.

Kütükoğlu, Mübahat S. Osmanlı İngiliz İktisadi Münasebetleri. C. 1. Ankara: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yay., 1974.

Lewis, Bernard. Babil’den Dragomanlara. İstanbul: Kapı Yay., 2004.

Mardin, Şerif. The Genesis of Young Ottoman Thought. Princeton: Princeton University Press, 1967.

Mardin, Şerif. The Genesis of Young Ottoman Thought: A Study in the Modernization of Turkish Political Ideas. Syracuse University Press, 2000.

Mardin, Şerif. Türkiye’de Toplum ve Siyaset, Makaleler I. 6. Baskı. İstanbul: İletişim Yay., 1997.

Mardin, Yusuf. Namık Kemal’in Londra Yılları. İstanbul: Milliyet Yay., 1974.

Massad, Joseph. Islam in Liberalism. Chicago: University of Chicago Press, 2015.

Önsoy, Rıfat. Tanzimat Dönemi Osmanlı Sanayii ve Sanayileşme Politikası. Ankara: Türkiye İş Bankası Yay., 1988.

Özavcı, H. Ozan. “Düşünce Tarihi Merceğinden: Türkiye'de Liberalizm” Doğu Batı Düşünce Dergisi 57 (2011): 137-174.

Özcan, Azmi. Pan-Islamism: Indian Muslims, the Ottomans and Britain, 1877-1924. New York: Brill, 1997.

Pakalın, M. Zeki. Maliye Teşkilâtı Tarihi (1442-1930). Ankara: Maliye Bakanlığı Tetkik Kurulu Yay., 1978

Pamuk, Şevket. Osmanlı Ekonomisi ve Kurumları: Seçme Eserleri I. V. Basım. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yay., 2014.

Pamuk, Şevket. Osmanlı Ekonomisinde Bağımlılık ve Büyüme (1820-1913). İstanbul: Kültür Yay., 2018.

Pamuk, Şevket. Türkiye’nin 200 Yıllık İktisadi Tarihi. 8. Basım. İstanbul: Kültür Yay., 2017.

Quataert, Donald. Osmanlı Devleti’nde Avrupa İktisadi Yayılımı ve Direniş (1881- 1908). çev. Sabri Tekay. Ankara: Yurt Yay., 1987.

Sayar, Ahmet Güner. Osmanlı İktisat Düşüncesinin Çağdaşlaşması. İstanbul: Der Yay., 1986.

Seyı̇tdanlıoğlu, Mehmet. “Tanzimat Dönemi Osmanlı Sanayii (1839-1876)” Tarih Araştırmaları Dergisi 28, 46 (2009): 53-69.

Shaw, Stanford J.. The Jews of the Ottoman Empire and the Turkish Republic. London: Macmillan Press, 1991.

Skousen, Mark. İktisadi Düşünce Tarihi Modern İktisadın İnşası. çev. Metin Acar, Ekrem Erdem, M. Toprak. 6. Baskı. Ankara: Adres Yay., 2014.

Turan, Şerafettin. “1829 Edirne Antlaşması” AÜ Dil-Tarih ve Coğrafya Fakültesi Dergisi 9, 1-2 (1951): 111-151.

Uzunçarşılı, İsmail Hakkı. Osmanlı Tarihi. C. II. Ankara: TTK Yay., 1949.