LEGAL REGULATIONS TO EQUALIZE THE CONDITIONS OF EMPLOYMENT INTO STATE OFFICIAL SERVICE IN OTTOMAN EMPIRE

In the classical period, the Ottoman Empire created a unique state official system. In this system, non-Muslim citizens were not given equality in state official systems. However, in the Tanzimat period the Empire tried to achieve this equality for various reasons. Equality provisions are included in the constitution, constitutional documents and various laws. The legal regulations of the Ottoman Empire aiming to provide equality in access to the state official employment are not examined. The contents of these legal regulations have not been adequately evaluated in terms of access to the state official employment. The principles and conditions of employment have not been compared with today's regulations. The studies are mostly concentrated in the field of application and the theoretical part of the subject is omitted. This study sets out the basic legal arrangements aimed at equalizing the employment requirements for the state officials. These regulations appear to be sufficient in terms of the principles and conditions of employment of state officials. It is understood that the Ottoman Empire established the system of employment into the modern state official position with these regulations.

Osmanlı Devleti’nde Memurluğa Giriş Şartlarını Eşitlemeyi Amaçlayan Hukuki Düzenlemeler

Osmanlı Devleti, klasik dönemde kendine özgü bir memur sistemi oluşturmuştur. Bu sistemde, memurluğa girme konusunda gayrimüslim vatandaşlarına eşitlik sağlayamamıştır. Ancak Tanzimat döneminde, çeşitli sebeplerle bu eşitliği sağlamaya çalışmıştır. Eşitlik sağlayıcı hükümler, anayasada, anayasal belgelerde ve çeşitli kanunlarda yer almıştır. Osmanlı Devleti’nin memurluğa girişte eşitlik sağlamayı amaçlayan hukuki düzenlemeleri, yeterince incelenmiş değildir. Bu hukuki düzenlemelerin içerikleri, memurluğa giriş açısından yeterli şekilde değerlendirilmemiştir. Memurluğa giriş ilkeleri ve şartları, günümüz düzenlemeleri ile karşılaştırılmamıştır. Çalışmalar daha çok uygulama alanında yoğunlaşmış, konunun teorik kısmı atlanmıştır. Bu çalışma, memurluğa giriş şartlarını eşitlemeyi amaçlayan temel hukuki düzenlemeleri ortaya koymaktadır. Bu düzenlemeler, memurluğa giriş ilkeleri ve şartları bakımından yeterli görünmektedir. Osmanlı Devleti’nin bu düzenlemeler ile modern memurluğa giriş sistemini kurduğu anlaşılmaktadır.

PDF

___

“Liyakat.”, Türk Dil Kurumu Büyük Türkçe Sözlük, Accessed February 12, 2019. http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_bts&arama=kelime&guid=TDK.GTS.5c632 5069d50b1.46513730.

Abadan, Yavuz, “Osmanlı İmparatorluğunda Anayasa Sistemine Geçiş Hareketleri”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Volume: 14, Issue: 1, 1943, pp. 3–37.

Açıkel, Yusuf, “Hz. Peygamber’in Evrensel Mesajlarından ‘Müsavat’” in IV. Kutlu Doğum Sempozyumu, SDÜ İlahiyat Fakültesi, 2001, pp. 415-439.

Ahmed Şuayb, Hukuk-ı İdare Birinci Kısım, Hürriyet Matbaası, İstanbul 1328.

Akça, Gürsoy, and Himmet Hülür, “Osmanlı Hukukunun Temelleri ve Tanzimat Dönemindeki Hukuksal Yeniliklerin Sosyo-Politik Dinamikleri”, Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, Issue: 19, 2006, pp. 295–321.

Akyıldız, Ali, “Sened-i İttifak’ın İlk Tam Metni”, İslam Araştırmaları Dergisi, Issue: 2, 1998.

Aslan, Onur Ender, Kamu Personel Hukuku, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir 2012.

Avcı, Mustafa, “Devlet Memurları Kanunu Kapsamında Kamu Görevliliğine Giriş”, Yayımlanmamış DT, Anadolu Üniversitesi, SBE, Eskişehir 2009.

Bozkurt, Gülnihal, “Türk Hukuk Tarihinde Azınlıklar”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Volume: 43, Issue: 1-4, 1993, pp. 49–59.

Celaleddin Arif, Hukuk-ı Esasiye, Ahmed Saki Bey Matbaası, İstanbul 1325.

Celaleddin Arif, Hukuk-ı Esasiye, Darülhalife Matbaası, İstanbul 1329.

Diler, Kübra İmran, “Kamu Personel Hukukunda Liyakat İlkesi”, Yayımlanmamış YLT, Ankara Üniversitesi, SBE, Ankara 2018.

Düstur 1/1, “Gülhane Hatt-ı Hümayunu”, Matbaa-i Amire, İstanbul 1839, pp. 4-7.

Düstur 1/1, “Islahat Fermanı”, Matbaa-i Amire, İstanbul 1856, pp. 7-14.

Düstur 1/5, “Hükkam Vesair Memurin-i Adliyenin Usulü İntihab ve Tayinlerine Dair Kanun”, Başvekalet Matbaası, Ankara 1888.

Düstur 1/6, “Devair-i Askeriyede Müstahdem Memurin ve Ketebe-i Mülkiye Tekaüd Nizamnamesi”, Devlet Matbaası, Ankara 1888, pp. 46-55.

Düstur 1/6, “Devlet-i Aliye Hizmetinde Bulunan Ecnebilerin Umuru Memurelerinden Dolayı Merci Muhakemelerile Hini İstihdamlarında Mukavelelerine Dercedilecek Kayıd Hakkında İrade-i Seniye”, Devlet Matbaası, Ankara 1889.

Düstur 1/6, “Kaza Kaymakamlarıyla Nahiye ve Tahrirat Müdürlerinin İntihab ve Tayinine Memur Komisyonun Vazifesine Dair Nizamname”, Devlet Matbaası, Ankara 1888.

Düstur 1/6, “Mekteb-i Mülkiye-i Şahaneden Neşet Edipte Taşra Memuriyetini Kabulden İstinkaf Edenler Hakkında Olunacak Muameleye Dair Nizamname”, Devlet Matbaası, Ankara 1893.

Düstur 1/6, “Usul-i İntihab-ı Memurin-i Adliye Kanununa Tezyil Edilmek Üzere Kaleme Alınan Mevaddı Kanuniye”, Devlet Matbaası, Ankara 1893.

Düstur 1/8, “Mekteb-i Mülkiye-i Şahane Mezunlarının Maiyet Memuriyetleriyle Kaza Kaymakamlıklarına Tayinleri Emrinde Müttehaz Usul Hakkında İrade-i Seniye”, Başvekalet Devlet Matbaası, Ankara 1905.

Düstur 1/8, “Memurin-i Rüsumiyenin Usulü İntihabiyesi Hakkında Nizamname”, Başvekalet Devlet Matbaası, Ankara 1906.

Düstur Zeyl 3, “Memurin-i Mülkiye Terakki ve Tekaüd Kararnamesi”, 1881.

Gözler, Kemal and Kaplan, Gürsel, İdare Hukuku Dersleri, Ekin, Bursa 2015.

Güler, Birgül Ayman, Kamu Personeli: Sistem ve Yönetim, İmge, Ankara 2005.

Hamid, Hukuk-ı Esasiye ve İdare Dersleri, Matbaa-i Amire, İstanbul 1331.

İbrahim Hakkı, Hukuk-ı İdare, Karabet Matbaası, İstanbul 1312.

Kasap, Sevilay, “Osmanlı Merkez Bürokrasisinde Gayrimüslimlerin İstihdamı (1839-1876)”, Yayımlanmamış DT, Marmara Üniversitesi, SBE, İstanbul 2011.

Kemalpaşazade Said, Hukuk-ı Siyasiye-i Osmaniye, Alemdar Matbaası, İstanbul 1329.

Kılıç, Musa, “Tanzimat Döneminde Osmanlı Hariciye Nezareti’nin Ermeni Memurları”, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Tarih Bölümü Tarih Araştırmaları Dergisi, Volume: 31, Issue: 51, 2012, pp. 93–124.

Kırmızı, Abdülhamit, “Osmanlıcılık Bürokrasisinde Gayrimüslim İstihdamı”, Divan İlmi Araştırmalar, Issue: 13, 2002, pp. 295–306.

Konan, Belkıs, “Gayrimüslim Osmanlı Vatandaşlarının Hukuki Durumuna İlişkin Bir Değerlendirme”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Volume: 64, Issue: 1, 2015, pp. 171–93.

Kuzu, Burhan, Türk Anayasa Metinleri ve İlgili Mevzuat, Filiz, İstanbul 1988.

Ömer Ziyaeddin, Mirat-ı Kanun-ı Esasi. Saika Matbaası, İstanbul 1324.

Özkorkut, Nevin Ünal, “1876 Anayasası’nın Hukuk Devleti Unsurları Açısından Osmanlı Devlet Anlayışına Getirdiği Yenilikler”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Volume: 53, Issue: 1, 2004, pp. 173–84.

Prime Ministerial Ottoman Archive (BOA), Cevdet Health Documents (C.SH), 25/1202, 4.3.1840; Foreign Ministry Political Affairs (HR.SYS), 2926/5, 14.11.1852; Foreign Ministry's Translation Bureau (HR.TO), 165/76, 20.11.1895; Interior Ministry Correspondence Office (DH.MKT), 2425/121, 7.11.1900; Interior Ministry Office of Encoding Documents (DH.ŞFR), 219/53, 26.12.1897; Police and Security Documents (ZB), 112/4, 2.9.1890; Sadaret (Prime Ministry) All Provinces Documents (A.MKT.UM), 557/38, 22.4.1862; Yıldız Palace General Documents (Y.PRK.UM), 35/55, 11.8.1896.

Tanör, Bülent, Osmanlı-Türk Anayasal Gelişmeleri (1789-1980), Yapı Kredi, İstanbul 2017.

Türk Hukuk Lugati, Türk Hukuk Kurumu, Ankara 1991.

Uyanık, Ercan, “Tanzimat Dönemi’nde (1839-1876) Yönetim Yapısı” in Türk İdare Tarihi, ed. Erkan Tural, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir 2013.