GEÇ DÖNEM OSMANLI MİMARİSİNDE ORYANTALİST ÜSLUPTA BİR ÖRNEK: SAMSUN BELEDİYE BİNASI

Bu araştırmada, 1913-1915 yılları arasında inşa edilmiş olan Samsun belediye binası, işlev ve biçimsel özellikleri açısından değerlendirilmektedir. Bu bağlamda yapının fiziki unsurları göz önünde bulundurularak üslup değerlendirmesine gidilmiş, bununla birlikte eserin mimar sorunsalı üzerinde durulmuştur. Üslup özellikleri göz önünde bulundurularak yerel mimari içerisinde değerlendirilen belediye binası, aynı zamanda ona verilen kimlik ile uyumu da tartışılmıştır.

A Sample of Orientalist Style in the Late Ottoman Architecture: Samsun Municipal Building

This study examines the Samsun municipal building, built between 1913 and 1915, in terms of its functions and formal features. In this context, the article evaluates the building style along with its physical features and outlines the architectural issues of the building. Furthermore, considering its architecture style, the article discusses how the building suits the local architecture.

PDF

___

Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA), Hukuk (DH. H.), Dosya No: 41, Gömlek No:10, Tarih: 16 Teşrinievvel 1326 (29 Ekim 1910).
Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA), Mektubi Kalemi (DH. MKT), Dosya No: 1814, Gömlek No: 116, Tarih: 22 Recep 1308 (3 Mart 1891).
Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA), Mektubi Kalemi (DH. MKT), Dosya No: 272, Gömlek No: 27, Tarih: 25 Safer 1312 (28 Ağustos 1894).
Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA), Mütevenni Maruzat (Y. MTV), Dosya No: 297, Gömlek No: 155, Tarih: 30 Rebiulevvel 1325 (13 Mayıs 1907).
Düstur, I. Tertip, Cilt II, s. 460-463. Düstur, I. Tertip, Cilt II, s. 464-477. Takvim-i Vekayi, Sayı 529, 2 Zilhicce 1271 (16 Ağustos 1855). B. Kitap, Makale ve Tezler
Acar, Gevher, Tanzimat Dönemi Fikir ve Düşünce Hayatının Mimari Alana Yansıması, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Mimar Sinan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul 2000.
Birkan, Güven, “Söyleşi: Osmanlı’dan Bugüne Hükûmet Konakları”, Mimarlık, Sayı 203, 1984, s. 3-15.
Can, Cengiz, “Altıncı Daire-i belediye binası”, Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi, İletişim Yayınları, Cilt 1, 1993, s. 223-4.
Çelik, Zeynep, 19. Yüzyılda Osmanlı Başkenti Değişen İstanbul, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul 1998.
Dinç, Orhan, “Samsun belediye binası ve Hizmet Tesisleri Mimari Proje Yarışması”, Arkitekt, 346, 1972, s. 70-5.
Duhani, Said N, Eski İnsanlar Eski Evler, Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu Yayınları, İstanbul 1982.
Duymaz, A. Şevki, “XIX. Yüzyılda Samsun’un Kentsel Gelişimine Dair Birkaç Mimari Örnek”, Geçmişten Geleceğe Samsun, 1. Kitap , Samsun Büyükşehir Belediyesi Kültür ve Eğitim Hizmetleri Daire Başkanlığı Yayınları, Samsun 2006, s. 449-62.
Eldem, Edhem, “Görüntülerin Gücü – Fotoğrafın Osmanlı İmparatorluğu’nda Yayılması ve Etkisi, 1870-1914”, Camera Ottomana - Osmanlı İmparatorluğu’nda Fotoğraf ve Modernite 1840-1914, Koç Üniversitesi Yayınları, İstanbul 2015, s. 106-53.
Kutun, Banu, “Fatih belediye binası”, Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi, İletişim Yayınları, Cilt 4, 1994, s. 263-4.
Ortaylı, İlber, “Türkiye’de Yerel Yönetim Geleneği”, Mimarlık, Sayı 151, 1977, s. 15-6.
Saner, Turgut, “19. Yüzyıl Osmanlı Eklektizminde “Elhamra’nın Payı”, Osman Hamdi Bey ve Dönemi, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul 1993, s. 134-45.
Saner, Turgut, 19. Yüzyıl Osmanlı Mimarlığında Oryantalizm, Pera Yayıncılık, İstanbul 2004.
Sarısakal, Baki, Samsun’da Unutulmayan Olaylar, Samsun Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayınları, Samsun 2008.
Sütmen, Tamay, “Samsun Belediye Hizmetleri Binası Mimari Proje Yarışması”, Arkitekt, 347, 1972, s. 131-3.
Şenyurt, Oya, Osmanlı Mimarisinin Temel İlkeleri – Resim ve İnşa Üzerinden Geliştirilen Farklı Bir Yaklaşım, Doğu Kitabevi, İstanbul 2015.
Tekeli, İlhan, Cumhuriyetin Belediyecilik Öyküsü (1923-1990), Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul 2011.
Türkmen, Nalan, “Birinci Ulusal Mimarlık Dönemi’nden Bir Örnek: Kadıköy Şehremaneti Binası”, Türk Dünyası Araştırmaları Prof. Dr. Oktay Aslanapa Özel Sayısı, Sayı 183, 2009, s. 459-78.
Yazıcı, Nurcan, “Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Belediye Binaları ve İnegöl Belediye Binası”, İnegöl Çınaraltı, Sayı 1-2, 2010, s. 20-3.
Yazıcı, Nurcan, Osmanlılar’da Mimarlık Kurumunun Evrimi ve Tanzimat Dönemi Mimarlık Ortamı, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul 2007.
Yazıcı, Nurcan, Şennur Kaya, “Municipal Buildings From Tanzimat To Republic: Bursa Province”, Thirteenth International Congress of Turkish Art, Hungarian National Museum, Budapest 2009, pp. 713-27.
Yılmaz, Özgür, “Fransız Arşiv Belgelerine Göre 20. Yüzyılın Başlarında Samsun Limanı”, Belleten, Sayı 286, 2015, s. 1039-75.