Avrupa Birliği’nin Ortadoğu Barış Sürecindeki Rolünün Analizi

Bu makalenin amacı, 11 Eylül 2001 sonrası dönemde AB’nin Ortadoğu Barış Süreci çerçevesindeki rolünün analiz edilmesidir. Bu makalede AB’nin barış sürecindeki rolünün daha iyi anlaşılabilmesi için 11 Eylül 2001 sonrası dönemde AB’nin kendisi için tanımladığı dış ve güvenlik politikası rollerinin gereklerini ne ölçüde Ortadoğu Barış Süreci çerçevesinde yerine getirebildiği yani rol performansı incelenmektedir. Bu şekilde AB’nin bölgede ve genel anlamda ne kadar güvenilir, inandırıcı ve etkin bir aktör olduğu tespit edilmeye çalışılmaktadır. AB’nin kendisi için tanımladığı dış ve güvenlik politikası rolleri, önde gelen AB dış politika yetkililerinin yaptıkları genel dış ve güvenlik politikası meselelerine değinen konuşmaların ve AB dış ve güvenlik politikası ile ilgili resmi dokümanların içeriklerinin analiz edilmesi ile tespit edilmektedir. İçerik analizinin sonucunda AB’nin küresel bağlamda bir dış ve güvenlik politikası aktörü olarak genel rollerine atıfta bulunan yedi rol tespit edilmiştir. Bu roller: ‘iyilik için güç’, ‘uluslararası barış, güvenlik ve istikrar için güç’, ‘değer ve normlarının destekleyicisi’, ‘kalkınma yardımı sağlayıcısı’, ‘etkin çok taraflılığın destekçisi’, ‘Birleşmiş Milletlerin ortağı’ ve ‘kilit dünya aktörleri ile etkin ortaklıklar inşa eden güç’tür. AB’nin 11 Eylül sonrası dönemde Ortadoğu Barış Süreci kapsamındaki karar ve eylemlerinin ne ölçüde yukarıda bahsedilen rollerin gerekleri ile uyum içinde olduğunu tespit edebilmek için, AB’nin barış süreci çerçevesindeki rol performansı her bir rol için incelenmektedir. Sonuç olarak, AB’nin kendisi için tanımladığı bazı rolleri yerine getirirken karşılaştığı ikilem, kısıtlama ve tutarsızlıklar AB’nin süreçteki konumunu kısmen zayıflatmaktadır. AB’nin kendisi için tanımladığı rolleri yerine getirirken aldığı bir takım kararlar ve yürüttüğü faaliyetler AB’nin rol performansındaki yetersizlikleri telafi etmekte ve bu sayede AB’nin süreçte her ne kadar ikincil olsa da uluslararası alanda kabul edilen önemli bir oyuncu olarak kalmasını sağlamaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Avrupa Birliği, Arap-İsrail Uyuşmazlığı, Ortadoğu Barış Süreci, 11 Eylül 2001 Sonrası Dönem, Dış ve Güvenlik Politikası Rolleri, Rol Performansı

Analysis of the Role of the European Union in the Middle East Peace Process

The purpose of this article is to analyze the role of the EU in the case of the Middle East Peace Process in the post-9/11 era. In order to better understand the role of the EU in the case of the Middle East Peace Process, this article examines to what extent the EU has managed to measure up to its self-identified roles in its actual practice in the Middle East Peace Process. By this way, this article endeavours to assess the EU’s effectiveness, efficiency and credibility both in global and regional context. The EU’s self-identified foreign and security policy roles are identified by analyzing the content of the general foreign policy speeches delivered by the principal EU foreign policy officials and the EU official documents concerning foreign and security policy of the EU. As a result of content analysis, seven self-identified roles referring to the EU’s general roles as a foreign and security policy actor in global context are identified: ‘force for good’, ‘force for international peace, security and stability’, ‘promoter of its values and norms’, ‘the provider of development aid’, ‘promoter of effective multilateralism’, ‘partner for the UN’ and ‘builder of effective partnership with key actors’. In order to uncover to what extent the EU has managed to measure up to its above-mentioned self-images in its actual practice, the EU’s role performance for each self-identified role in the Middle East Peace Process is examined. As a result of the analysis, it is concluded that dilemmas, constraints and inconsistencies the EU encountered while performing some of its self-proclaimed roles moderately weakened its effectiveness and international credibility. The decisions and actions carried out by the EU while enacting its self-identified roles in the case of the Middle East Peace Process outweighed its deficiencies in its role performance. This enables the EU to remain as an internationally recognized prominent player in the peace process although it continues to play a secondary role

Keywords:

The European Union, the Arab-Israeli Conflict, the Middle East Peace Process, Post-9/11 Era, Foreign and Security Policy Roles, Role Performance,

PDF

___

Asseburg, Muriel, “The ESDP Missions in the Palestinian Territories (EUPOL COPPS, EUBAM Rafah): Peace through Security”, Muriel Asseburg and Ronja Kempin (eds.), The EU as a Strategic Actor in the Realm of Security and Defence: A Systematic Assessment of ESDP Missions and Operations, Berlin: German Institute for International and Security Affairs, Aralık 2009.
- Barbé, Esther ve Johansson-Nogués, Elisabeth, “The EU as a Modest ‘Force for Good’: the European Neighbourhood Policy”, International Affairs, Cilt 84, Sayı 1, 2008.
- Batt, Judy ve diğerleri, “Partners and Neighbours: a CFSP for A Wider Europe”, Chaillot Papers, Sayı 64, Paris: Institute for Strategic Studies, Eylül 2003 . - Benli Altunışık, Meliha, “EU Foreign Policy and the Israeli-Palestinian Conflict: How Much of an Actor”, European Security, Cilt 17, Sayı 1, Mart 2008.
- Celador, Gemma Collantes ve diğerleri, “Fostering an EU Strategy for Security Sector Reform in the Mediterranean: Learning From Turkish and Palestinian Police Reform Experiences”, EuroMesco Paper, Sayı 66, Ocak 2008.
- Dembinski, Matthias, “Europe and the UNIFIL II Mission: Stumbling into the Conflict Zone of the Middle East”, CFSP Forum, Cilt 5, Sayı 1, Ocak 2007.
- Dieckhoff, Alain, The European Union and the Israeli-Palestinian Conflict”, Journal Inroads, Sayı 16, Kış-Bahar 2005.
- John Gatt-Rutter ile yapılan röportaj, AB Konseyi Genel Sekreterliği Yetkilisi, 26 Ekim 2009.
- Khaliq, Urfan, Ethical Dimension of the Foreign Policy of the European Union: A Legal Appraisal, Cambridge: Cambridge University Press, 2008. - Khatib, Ghassan, “The Arab Peace Initiative as a Vision for Peace with the State of Israel: Steps Toward Realization”, Christian-Peter Hanelt and Almut Möller (eds.), Bound to Cooperate: Europe and the Middle East II, Gütersloh: Bertelsmann Foundation, 2008
Kolarska-Bobinska, Lena and Mughrabi, Magdelena, “New Member States’ Policy Towards the Israeli-Palestinian Conflict: The Case of Poland”, EuroMesco Paper.
- Miller, Rory, “Troubled Neighbours: The EU and Israel”, Israel Affairs, Cilt 12, Sayı 4, Ekim 2006.
- Pace, Michelle, “Interrogating the European Union’s Democracy Promotion Agenda: Discursive Configurations of ‘Democracy from the Middle East”, 2009 EUSA Konferansında sunulan bildiri, Los Angeles, 23-25 Nisan 2009.
- Patten, Chris, “Coherence and Co-operation: The EU as Promoter of Peace and Development”, 4 Aralık 2001, Swedish Institute of International Affairs, Stockholm, http://www.europaworld.org/DEVPOLAWAR/Eng/Conflict/ Conflict_DocD_eng.htm
- Peters, Joel, “Europe and the Arab-Israeli Peace Process: The Declaration of the European Council of Berlin and Beyond”, Sven Behrendt and ChristianPeter Hanelt (eds.), Bound to Cooperate: Europe and the Middle East, Gütersloh: Bertelsmann Foundation, 2000.
- __________, “Europe and the Middle East Peace Process: Emerging from the Sidelines” Stelios Stavridis, Theodore Couloumbis, Thanos Veremis ve Neville Waites (eds.), The Foreign Policies of the European Union’s Mediterranean States and Applicant Countries in the 1990s (Great Britain: Macmillan Press Ltd, 1999).
- Soetendorp, Ben, “The EU`s Involvement in the Israeli-Palestinian Peace Process: The Building of a Visible International Identity”, European Foreign Affairs Review, Cilt 7, Sayı 3, 2002.
- Stetter, Stephan, EU Foreign and Interior Policies: Cross-pillar Politics and the Social Construction of Sovereignty, Oxon: Routledge, 2007. - Tocci, Nathalie, The EU and Conflict Resolution: Promoting Peace in the Backyard, London: Routledge, 2007.
- Wolfgang Barwinkel ile yapılan röportaj, AB Konseyi Genel Sekreterliği Yetkilisi, 4 Kasım 2009.
- Youngs, Richard, “The EU and the MEPP: Re-engagement?”, FRIDE Comment, Mart 2007.